Venezuela'dan pirinç, şeker, pantolon gibi ürünler karşılığında petrol satın alan bölge ülkeleri, bu anlaşmaların sürmesi için Chavez'in sağlığına dua ediyor.
Pablo Uchoa
BBC Latin Amerika Servisi
Venezuela Cumhurbaşkanı'nın Küba'daki dördüncü kanser ameliyatından sonraki tedavisi sürerken, bir çok küçük bölge ülkesi nefesini tutmuş Hugo Chavez'in sağlık durumunu izliyor.
Jamaica'dan Nikaragua'ya, Dominik Cumhuriyeti'nden Uruguay'a, bizzat Küba da dahil olmak üzere, Venezuela'dan uygun koşullarla petrol satın alan birçok küçük ülke, komşular arasında ekonomik dayanışmayı destekleyen Chavez'in sağlığına duacı.
Petrol zengini Venezuela, 2005 yılında yaklaşık 15 Karaip ülkesinin katılımıyla kurulan Petrocaribe ittifakında aracılığıyla bölge ülkelerine petrol satıyor.
Bu ülkeler faturanın yüzde 5'i ile yüzde 50'si arasındaki bir miktarı peşin ödüyor, bir-iki yıllık bir ara dönemden sonra geri kalanını da petrolün varili 40 doların üzerine çıkarsa 17-25 yıl arasında yüzde 1 faizle yapabiliyor.
Dünya Bankası'na göre Karaip ülkeleri gayrısafi yurtiçi hasılalarının yaklaşık yüzde 13'ünü petrole harcıyor.
Venezuela'nın yardımı olmasa, petrolü fiyatların çok daha yüksek olduğu açık piyasadan almak zorunda kalacaklar.
Oysa Petrocaribe sayesinde, Nikaragua 2011'de aldığı petrolün bedelini, dana eti, şeker, kahve, süt ve daha da sıradışı olan bir şekilde 19.000 pantalonla ödeyebildi.
Aynı yıl Petrocaribe tarafından sevkedilen petrolün dörtte birini alan Dominik Cumhuriyeti, karşılığında şeker şurubu, fasülye ve makarna gönderirken, Guyana ödemelerini pirinç, El Salvador da kahve ile yaptı.
Venezuela 2011'de 16 bölge ülkesine günde 243.500 varil petrol gönderdi.
Ayrı bir anlaşma ile Küba da Venezuela'dan günde 96.300 varil petrol aldı.
Caracas ile köklü bir işbirliği bulunan Havana, Chavez'in sosyal programlarının belkemiğini oluşturan binlerce doktor ve öğretmen gönderdi.
Venezuela ayrıca Bolivya İttifakı adı altında toplanan bölge ülkeleri ile de özel anlaşmalar yapıyor.
Bu nedenle bölge ülkelerinin bu ay Caracas'da toplandıktan sonra Chavez ile tam dayanışma içinde olduklarını açıklamaları sürpriz değil.
Ancak muhalifler Cumhurbaşkanı Chavez'i, ülkenin borç içindeki ekonomisine yatırım yapmak yerine, parayla destek satın almakla suçluyorlar.
Muhalefet, Chavez'in ülkenin doğal kaynaklarını, yurt içinde üretilebilecek ürünler karşılığında dışarıya verdiğini söylüyor.
Geçen yıl Ağustos ayında bir rafineride meydana gelen patlama 40 kişinin ölümüne 80'den fazla kişinin de yaralanmasına yol açtı.
Chavez'i eleştirenler, olayı Venezuela'da petrol tesislerinin altyapısına yeteri kadar güvenlik yatırımı yapılmamasına bağlarken, Cumhurbaşkanı ise muhalefeti durumdan siyasi çıkar sağlamaya çalışmakla suçladı.
Venezuela Cumhurbaşkanı görevine dönemezse, yerine geçmesi ihtimali bulunan Chavez yanlıları muhtemelen bu anlaşmaları sürdürür.
Muhalefetin başa gelmesi halinde ne olacağı ise pek açık değil.
Geçen yılki seçimde Chavez'in karşısında aday olan Henrique Capriles, "Venezuela'ya faydası olup olmadığı tartışmalı jeo-politik ittifaklar adına dünyaya bağışlarda bulunulmasına" son vereceğini söylemişti.
Ancak Capriles de seçilirse, bir anda anlaşmaları iptal etmeyeceğini, her birini teker teker değerlendireceğini kaydetmişti.
ABD'nin eski Caracas büyükelçisi Charles Shapiro, başta Chavez yanlısı bir hükümet olsa da olmasa anlaşmaların tehlikede olduğuna inanıyor.
Venezuela'nın ekonomik krize doğru gittiği görüşündeki Shapiro, hükümetin er ya da geç buna göre düzenlemeler yapması gerekeceğini söylüyor.
Chavez'in uzun süren tedavisi ülkede siyasi bir sorun haline gelmiş, muhalefetin eleştirileri üzerine Yüksek Mahkeme bu durumun yasal boyutlarını ele almak zorunda kalmıştı.
Mahkemenin Chavez'in yokluğunun yasalara uygun ve meclisin izni dahilinde olduğuna karar vermişti.