En az bir sene boyunca çalıştığı iş yerinden ayrılan bir kişinin kullanmadığı
süresine denk gelen ücreti talep etmesi yasal bir haktır. Bu nedenle yıllık izin ücreti hesaplamasına dahil edilen değerlerin neler olduğu pek çok kişi için önem arz eder. Senelik izin ücreti hesaplamasında yer alan değerler bazı kesintileri de içerir. Dolayısıyla bu hesaplamanın bir örnekle açıklanması ve daha sonra kıdem ve ihbar tazminatıyla yıllık izin ücreti arasındaki farkın belirtilmesi gerekir.
Kullanılmayan yıllık izin süresine denk gelen ücretin hesaplanması için hangi değerlerin bilinmesi gerektiği sıklıkla sorgulanır. Bu bağlamda senelik izin ücreti hesaplamasına dahil olan kesintiler de yaygın olarak araştırılır. Söz edilen değerlerin açıklanmasına bağlı olarak net yıllık izin ücretinin hesaplanması kolaylaşır. Senelik izin ücretinden bağımsız olan kıdem ve ihbar tazminatları ise farklı değerlerin dikkate alınması sonucunda hesaplanabilir.
Senelik izin ücretinin nasıl hesaplandığının açıklanması için ilk olarak bu dinlenme hakkına yönelik olan bazı bilgilere değinilmelidir. İş yerinde minimum 1 sene boyunca çalışan her bir işçinin senelik izin hakkını kullanması mümkündür. Ancak bazı durumlarda çalışan kişinin iş sözleşmesi herhangi bir nedene bağlı olarak feshedilebilir.
İşçinin mevcut iş yerinden ayrılmadı durumunda senelik izin ücretini almayı talep edebildiği belirtilmelidir. Bu bağlamda genellikle kullanılmayan yıllık izin ücreti hesaplama işleminin araştırıldığı söylenebilir. Fakat bu işlemin doğru bir şekilde tamamlanabilmesi amacıyla senelik izin ücreti hesaplaması yapılırken hangi değerlerin kullanıldığı bilinmelidir. Dolayısıyla yıllık izin ücreti hesaplanırken dikkate alınması gereken temel değerler aşağıdaki gibi sıralanmalıdır:
İş yerinden ayrılan ve buna bağlı olarak sözleşmesinin akdi sona eren bir kişinin kullanılmayan yıllık izin süresini ücret olarak hak etmesi mümkündür. Bu durumda kişinin yıllık izin ücretinin muaccel olması amacıyla basit bir hesaplama yapılır. Bordroda da çalışanın ek kazançları kısmında gösterildiği bilinen yıllık izin ücreti birkaç aşamada hesaplanabilir. Ancak bu hesaplamanın doğru bir şekilde yapılması için işlemlere konu olan değerlerin net olarak bilinmesi mühimdir.
Bununla beraber kullanılmayan yıllık izin ücreti SGK primine esas olan kazançlar arasındadır. Dolayısıyla bu tutarın SGK payı, gelir ve damga vergisi gibi kesintilerin de dikkate alınması sonucunda net olarak saptandığı belirtilmelidir. Net yıllık izin ücreti hesaplama işleminde takip edilen aşamalar göz önünde bulundurularak oluşturulan örnek aşağıdaki gibidir:
Yıllık izin ücreti ile kıdem ve ihbar tazminatlarının aynı olmadığı bilinmelidir. Dolayısıyla kıdem ve ihbar tazminatlarının hesaplanması için dikkate alınan değerler ile yıllık izin ücretinin belirlenmesinde rol oynayan parametreler de aynı değildir. Kıdem tazminatı kısaca çalışan kişinin mevcut iş yerinde hizmet verdiği süre boyunca sarf ettiği emeğin karşılığını almasını sağlayan bir ücrettir. İhbar tazminatı ise çalışan kişinin ihbar süresi dolmadan işten çıkarılması durumunda alabildiği bir ödemedir. Bununla birlikte çalışan kişi ihbar süresine yönelik olan yasal işlemleri göz ardı ettiği takdirde bu ücreti ödemek durumunda da kalabilir. Bu iki ayrı tazminat ücretinin nasıl hesaplandığı ise şu şekilde açıklanabilir: