Çanakkale Savaşı, Türk milletinin kazandığı en pahalı zaferdir. Bu zafer karşılığında Türk milleti, birçok insanını kaybetmiştir. Çanakkale Savaşı, Türk’ün bitti sanılan gücünün aslında bitmediğini, şartlar ne kadar zor olursa olsun güce ve inanca hala sahip olduğunu dünyaya gösterdiği savaştır.
ise o dönemde, savaşın en güven duyulan komutanlarından biridir.
Çanakkale Savaşı sırasında Çanakkale cephesine geldiğinde Mustafa Kemal Atatürk’ün rütbesi yarbaydı ve 19. Tümen komutanı olarak görev alıyordu. Mustafa Kemal Atatürk, savaşın ortalarında 130 bin kişilik bir kolorduya Albay rütbesi ile komutanlık yaptı. Aylarca süren savaşlardan sonra ise Anafartalar Grup Komutanlığı’na getirilerek gösterdiği üstün başarılar sonucunda “Anafarta Kahramanı” ünvanını aldı.
Muharabelerin ilk günü olan 25 Nisan 1915'te düşman Arıburnu kıyısına asker çıkarmıştır. Kıyıda çok zayıf kuvvetimiz vardır, bu sebeple düşman durdurulamadı. Anzaklar Conkbayırı'na doğru ilerlemeye başladı. Conkbayırı düşman eline geçtiği anda, Çanakkale'de savunma imkansız hale gelir ve buradaki kuvvetlerimiz imha olurdu. Sonucunda ise İstanbul'a hem deniz hem de karayolu açılır ve İstanbul düşmüş olurdu.
Mustafa Kemal, Arıburnu'na çıkan düşmana taarruz edilmesi gerektiğini düşündü ve Kolordu Komutanından izin istedi. Ancak Kolordu Komutanı bu durumda kendisi karar veremedi. Ordu Komutanından emir alınması gerekliydi ama bunun için yeterli vakit yoktu. İşte bu durumda Yarbay Mustafa Kemal, Çanakkale Savaşı’nın kaderini değiştiren bir karar verdi. Durumun öneminden dolayı, ordudan gelecek emri beklemeden düşmana taarruza karar verdi ve taarruz etti. Mustafa Kemal tüm sorumluluğu üzerine alarak Çanakkale’nin kurtarılması için kendisini tehlikeye attı.
Mustafa Kemal, Conkbayır’ı düşmek üzereyken verdiği bu karar ile Conkbayır’ını ve dolayısıyla İstanbul’u kurtarır.
Mustafa Kemal Atatürk, Çanakkale Savaşında Yarbay rütbesi ile 19. Tümen Komutanlığı yaparken 34 yaşındaydı.
Mustafa Kemal Atatürk, Yarbay rütbesi ile yönettiği 19. Tümen’in içinde yer alan 57. Alay kahramanlık hikayeleri ile doludur.
“Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrettim.”
Alman komutanlarının Arıburnu ve Anafartalar’dan düşmanın gelmeyeceği düşüncesi ile 57. Alay cephede desteksiz kalmış ve Anzak askerlerinin karaya çıkartma yapmasını engelleyememişlerdir. Tamamına yakını şehit olan 57. Alay askerleri son mermisine kadar savaşmış, cephaneleri bittiği için geri çekilmeye karar vermişlerdir.
Mustafa Kemal’in en çok güvendiği alaylardan biri olan 57. Alay’ın geri çekildiğini gören Mustafa Kemal, kendi insiyatifi ile aldığı kararla tarihi değiştiren o emri vermiştir. “Cephaneniz yoksa, süngünüz var! Süngünüzü takın!”
Türk askerlerinin süngü takıp yere yattığını gören Anzak askerleri, cepheye destek geldiğini düşünerek ilerlemeyi bırakıp, cephe savaşına geri dönmüşlerdir.
İşte Mustafa Kemal ve 57. Alayın bu hamlesi tarihi değiştirmiştir.