Guardian gazetesinin ABD’nin Türkiye dahil 38 temsilciliği dinlediği haberi bomba etkisi yarattı.
AB, Washington’dan açıklama istedi. ABD, “Bunun neresi garip” yanıtını verdi. AB Komisyonu, AB binalarında dinleme amaçlı böcek taraması yaptırıyor. Telekulağın hedefinin ise ABD ile Avrupa arasında imzalanması planlanan trilyon dolarlık serbest ticaret anlaşması olduğu sanılıyor.
ABD Ulusal Güvenlik Ajansı NSA’nın taşeron bir firmasında çalışan Edward Snowden’ın elindeki belgeleri sızdırmasıyla ortaya çıkan küresel dinleme skandalı büyüyor. Alman Der Spiegel’in ABD’nin Avrupa Birliği’nin dinlediği haberinin ardından, İngiliz Guardian gazetesi önceki akşam ABD’nin Türk elçiliği dâhil ABD’deki 38 yabancı elçilik ve konsolosluğu “telekulak” yöntemiyle dinlendiğini yazdı. Belgelerden, eskiden ticari çıkarları için savaşmayı göze alan ülkelerin şimdilerde müttefik ve rakiplerinin taktiklerini önceden kestirebilmek giderek daha fazla dinleme yöntemlerine başvurduğu anlaşılıyor. Nitekim uzmanlar, “Soğuk Savaşa geri döndük, ama bu kez atom bombasız” yorumları yapıyor. Almanya Federal Savcılığı, ülkedeki dinlemelerle ilgili soruşturma açmaya hazırlanıyor.
Hedef ticaret anlaşması
Skandal, AB ile ABD arasında “güveni” sarsarken iki müttefiğin yapmayı planladığı trilyon dolarlarla ifade edilen dev serbest ticaret anlaşmasını da tehlikeye atabilir. Anlaşma yapılırsa, dünya tarihinin en büyük ticaret anlaşması olacak, ilk tur görüşmeler 8 Temmuz’da ABD’de Washington DC’de başlayacak. Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, “Böyle bir durumu kabul edemeyiz. İddialar planlanan dev anlaşmayı tehlikeye sokabilir” dedi. Alman Başkan Merkel’in sözcüsü de “Almanya anlaşmayla ilgili sürecin devam etmesini istiyor. Fakat anlaşma yapılabilmesi için karşılıklı güven gerekli” dedi.
ABD ne dedi?
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry: “Dünyada her ülke, ulusal güvenlik konusundaki uluslararası ilişkilerinde, kendi güvenliğini sağlamak için pek çok farklı çalışma yapar. Bu hiçbir ülke için garip değildir.”
Kimi hedef alıyor?
Der Spiegel, ABD’nin ülkesindeki AB temsilciliklerine böcek yerleştirdiğini ortaya çıkarmıştı. Guardian’a göre Fransa için ‘Blackfoot’ ve ‘Wabash’; İtalya için ‘Bruneau’ ve ‘Hemlock’; Yunanistan için ‘Powell’ ve ‘Klondyke’ kod isimleri kullanılıyordu. Seçilen hedeflerden bilgi toplamak için ‘böcekler’, iletişim kablolarına bağlanan özel donanımlar ve antenler gibi cihazlar kullanıldı.
Neden Almanya?
Belgelere göre Avrupa’da en çok Almanlar dinleniyor. NSA, her ay Almanya’da en az 500 milyon ‘hedefin” telefon konuşmaları, e-posta yazışmaları ve SMS mesajlarını takip ediyordu. ABD istihbarat servisleri uzmanı Jim Bamford, “Almanya, Avrupa’nın en önemli ekonomik gücü, dinleme girişimi daha çok ticaret politikalarıyla ilgili olabilir” dedi.
Kim ne dedi
Türkiye (diplomatik bir kaynak): “Daha önce, G-20 toplantısındaki dinleme skandalıyla İngiltere’den nasıl bir açıklama beklediğimizi ifade ettiysek, son iddialar da doğruysa ABD’den de açıklama bekleriz.”
Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz: “ABD’nin, çok yakın dostlarına, sanki bir düşman gibi muamele yapması beni çok üzdü.”
AB Adalet Komiseri Viviane Reding: “Ortağımızın, pazarlığı yürüten kişinin ofisini dinlediğine dair en küçük bir şüphe varken büyük transatlatik bir pazarını müzakere edemeyiz.”
Almanya Başbakanı Angela Merkel’in sözcüsü Steffen Seibert: “Artık Soğuk Savaş döneminde değiliz. Dostların dinlenmesi kabul edilemez.”
Yunan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Konstantinos Kutras: “Yunanistan’ın diplomatik misyonlarının dost ve müttefik bir ülkenin servisleri tarafından izlenmesine ilişkin haberleri anlayışla karşılayabilmesi mümkün değildir.”
Tüm haberler