Osmanlı Padişahı Sultan 2. Abdülhamit'in 150 yıllık hayali gerçek oldu. Filyos Limanı faaliyetlerine başladı. Limanın Türkiye'nin mavi vatan daki hakimiyetini güçlendireceği ve ülke ticaretinin "kuzeye açılan geçidi" görevini üstleneceği öngörülüyor.
Zonguldak'ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesindeki liman, coğrafi avantajıyla Karadeniz ticaretinde kilit bir durak ve bölge ekonomisine büyük katkı sağlama görevine başladı.
Türkiye ticaretinin kuzey kapısı
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Araştırma Görevlisi Dr. Umur Bucak, "Filyos Limanı, ortaya koyduğu yüksek kapasiteyle, Türkiye ticaretinin kuzey kapısı olacak" diyor.
Bu noktada, özellikle uluslararası yükleri ve gemileri limana çekebilmek için Filyos Limanı'nın Karadeniz'deki rakiplerini iyi analiz etmek gerektiğine işaret eden Bucak, burada Rusya'nın Novorossiysk, Romanya'nın Köstence ve Ukrayna'nın Odessa limanlarının öne çıktığına dikkati çekti.
Karadeniz limanlarının özellikleri
Bucak, 8,3 kilometre uzunluğunda kıyı şeridine sahip Novorossiysk Limanı'nın, su derinliklerinin 8-15,6 metre arasında değişiklik gösteren 89 rıhtımında, yılda yaklaşık 142 milyon ton toplam yük içerisinde 900 bin TEU konteyner elleçlendiğini anlattı.
Köstence Limanı'nın da 10'unun kuru yük, 4'ünün sıvı yük, 2'sinin araç, 8'inin ağır ve büyük yük konusunda uzmanlaşmış toplam 24 rıhtıma sahip olduğunu vurgulayan Bucak, su derinliği 7-19 metre arasında değişen rıhtımlarda, yılda yaklaşık 67 milyon ton toplam yük içerisinde 700 bin TEU konteyner elleçlendiği bilgisini verdi.
Bucak, 9 kilometrelik kıyı şeridine sahip Odessa Limanı'nın ise su derinliği 8,8-11,7 metre arasında değişen 54 rıhtımında yıllık 46 milyon ton elleçleme kapasitesi bulunduğunu ve limanda yılda yaklaşık 650 bin TEU konteyner elleçlendiğini söyledi.
Rakiplerine göre önemli bir konumda
Filyos Limanı'nın ise rakiplerine göre oldukça önemli bir konumda bulunduğunun altını çizen Bucak, şöyle devam etti:
"İstanbul Boğazı, Süveyş Kanalı'nın 3 katı, Panama Kanalı'nın 4 katı daha yoğun gemi trafiğine sahip. Rakiplerine göre dünyanın en fazla gemi trafiğine sahip dar geçidi olan İstanbul Boğazı'na çok daha kısa bir mesafede yer alması ve gemilerin uğrak yapması için yakıt ikmali, bakım-onarım gibi çeşitli hizmetler gibi konularda Filyos Limanı dikkat çekiyor. Böylece ülkemizdeki tedarikçiler ve bakım onarım tesisleri için önemli bir fırsat ortaya çıkacak"
"Türkiye Petrolleri'nin limandaki projeleri desteklenmeli"
Liman sahasında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) yürüttüğü petrol arama ve çıkarma projelerinin desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Bucak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Projesi'nin kuzey ayağı olarak da düşünülebilecek Filyos Limanı'na entegre bir boru hattı kurulması, limana önemli bir rekabetçi avantaj kazandıracaktır. Son yıllarda Karadeniz'deki konteyner taşımacılığında, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki yatırımlar neticesinde, doğrusal bir artış eğilimi izlenmektedir. Samsun Limanı, konteyner elleçlemede 2020'de yaklaşık yüzde 67'lik bir artış yakaladı. Bu sebeple, bir tarafı konteyner terminali olarak planlanan Filyos Limanı'nın, erişilebilirlik noktasındaki demir yolu entegrasyonu projelerinde ısrarcı olunmalı."
Konteyner taşımacılığında da Filyos tercih edilecek
Ülkenin kuzey-güney aksında yürütülebilecek demir yolu entegrasyonu projeleriyle Filyos Limanı'nın Mersin, İskenderun veya Antalya limanlarıyla doğrudan bağlantısının da kurulabileceğini dile getiren Bucak, "Filyos Limanı ile Akdeniz'i birleştiren herhangi bir proje, hem Rusya'nın Çin ile deniz yolu taşımacılığında hem de Akdeniz ülkeleriyle ticaretinden pay almamızı sağlayabilir. Böylece İstanbul Boğazı'ndaki trafik rahatlatılırken, taşıma süreleri kısaltılabilir" diyor.
Özellikle Karadeniz'de konteyner hareketliliğindeki artış ele alındığında, Filyos Limanı'nın konteyner taşımacılığında tercih edilen bir liman olacağını vurguladı.
Boğazların trafik yükünü azaltacak
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Filyos Çalıştayı Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hamza Çeştepe, Karadeniz havzasındaki ülkelerin intermodal ağla Türkiye bağlantısını sağlayacak olan Filyos Limanı'nın, boğazların trafik yükünün de hafifletilmesine katkı sağlayacağını söyledi.
Çeştepe, deniz yoluyla kara, hava ve demir yolu ulaşım ağı avantajına sahip olan Filyos Limanı'nın, bu şekilde Karadeniz havzasında yer alan ülkelerin intermodal ağla Türkiye bağlantısını sağlayarak boğazların trafik yükünün hafifletilmesine de katkı sağlayacağını dile getirdi.
Filyos Limanı'nın Karadeniz bölgesindeki diğer limanlardan, özellikle Trabzon ve Samsun limanlarıyla karşılaştırıldığında, önemli üstünlüklere sahip olduğunun görüldüğünü söyledi.