Madagaskar Orta Çağ'da kaldığı düşünülen bir tehditle,
salgınıyla karşı karşıya.
Kızılhaç ve Pasteur Enstitüsü, özellikle adadaki bakımsız ve aşırı kalabalık cezaevlerinde salgın tehlikesinin büyük olduğuna dikkat çekti.
Kızılhaç yetkilisi Evaristo Oliviera böylesi bir salgının sadece mahkumlar ve gardiyanlar değil onlarla temas kuran herkese yayılabileceğine işaret etti.
Oliviera "Cezaevi dünyadan tecrit olmuş bir yer değil, burada çalışan herkes tehlikede, ve mesaileri bitip eve gittiklerinde hastalığı yayan unsurlara dönüşebilirler" dedi.
Kızılhaç yetkilisi mahkumları ziyaret eden yakınlarının, tahliye olanların, ve cezaevine istediği gibi girip çıkan farelerin her birinin hastalığı yayabileceğini de ekledi.
Her sonbahar gelişinde
Adada veba vakalarının sayısı, her Ekim ayında, sıcak ve rutubetli hava ile hastalığı farelerden diğer hayvanlara ve insanlara taşıyan pirelerin çoğalmasıyla birlikte yükseliyor.
Madagaskar'da geçen yıl 60'ı ölümle sonuçlanan 256 veba vakası yaşandı ve bu dünya çapında rekor bir sayıydı.
Orta Çağ'da Avrupa'da 25 milyon insanın ölümüne yol açtığı tahmin edilen kara veba ya da bilimsel adıyla bubonik veba çağımızda çok nadir görülen bir hastalık.
Fareleri yok etmek yetmez
BBC'nin Cenevre'deki muhabiri Imogen Foulkes Kızılhaç tarafından yerel kuruluşlarla işbirliği içinde başlatılan vebayla mücadele kampanyasının sadece fareleri yok etmeye yönelmesinin yetersiz olduğuna dikkat çekiyor.
Hastalığın mikrobu taşıyan pireler tarafından yayılmasını önlemek için aynı zamanda pirelerle de mücadele edilmesi gerektiğini söylüyor.
Kızılhaç yetkilisi Oliviera, hastalığın, erken teşhis edildiği takdirde antibiyotiklerle tedavi edilebileceğini söylüyor ama Madagaskar'ın ücra köşelerinde tıbbi hizmet bulmanın güçlüğü ve hastalığın utanç gibi sebeplerle bildirilmemesi tedavi ve mücadeleyi çok zorlaştırıyor.
Uzmanlar dünyadaki veba vakalarının yüzde doksanının Afrika'da, özellikle de Madagaskar ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde görüldüğünü söylüyorlar.
Kara veba nedir?
Yersinia Pestis adlı bakterinin sebep olduğu bu hastalık aslında kemirgenlerde ortaya çıkıyor ve insanlara ya taşıyıcı hayvan ya da ondan beslenen pirelerin ısırmasıyla yayılıyor.
Buna karşılık insandan insana geçmiyor.
Hastalığa yakalanan kişide, hıyarcık ya da bubo diye adlandırılan acılı şişler halinde lenf düğümleri ortaya çıkıyor. Hastalığa hıyarcıklı veba ya da bubonik veba denmesinin nedeni de bunlar.
Hastada ateş, baş ağrısı, üşüme ve halsizlik görülüyor.
Erken teşhis halinde tedavisi mümkün olan hastalık aksi halde öldürücü olabiliyor.
Uzmanlar son 20 yıl içinde en az üç ülkede insanlar arasında veba salgını yaşandığını hatırlatıyor.
1994'de ve 2002'de Hindistan'da, 1997'de Endonezya, ve 2003 yılında Cezayir'de salgınlar yaşandı.
Dünya Sağlık Örgütü kayıtlarına göre son ciddi veba salgını Peru'da 2010 yılında yaşandı ve 12 kişi hastalığa yakalandı.