Türkiye ile Macaristan arasındaki ilişkilerin tarihi 15. yüzyıla kadar uzanıyor. İki taraf, 15. yüzyılda Balkanlar’da hakimiyet kurmak için karşı karşıya geldi. 16. yüzyılın ortasından 17. yüzyılın ortasına kadar Macaristan topraklarında Türkler hakim oldu. 17. yüzyılda Osmanlı’nın Macaristan’ı kaybetmesiyle de dostluğa dayalı bir ilişki kuruldu.
Stratejik iş birliği
Türkiye ile Macaristan ilişkilerinin bugününe bakıldığında NATO müttefikliği, Avrupa Birliği (AB) ve Avrupa Konseyi başta olmak üzere uluslararası örgütlerde iş birliği öne çıkıyor. Macaristan’ın aynı zamanda Türkiye’nin AB üyeliğine destek vermesi, ilişkileri olumlu yönde ilerletiyor. Macaristan'da 2 bin 500 Türk vatandaşı yaşıyor. Macaristan'dan Türkiye'ye 2017'de 80 bin turistin gelmesi de ilişkilerin ne kadar geliştiğini gözler önüne seriyor.
İki ülke arasındaki ilişkiler özellikle son dönemlerde artan üst düzey ziyaretler ile daha da arttı. Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlığı döneminde Şubat 2013’te Macaristan’a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında, iki ülke arasında “Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi” (YDSK) kurulması için karar alındı. Nitekim Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Aralık 2013’te Türkiye’yi ziyaret ederek ilk YDSK toplantısını yaptı. Böylece ilişkiler, stratejik iş birliği düzeyine çıkarıldı. O günden bu yana da Türkiye ve Macaristan arasındaki karşılıklı resmi ziyaretler devam ediyor.
Ticarette büyüyen ortaklık
İki ülke aynı zamanda birbiriyle önemli ekonomik ilişkiler içinde. Macaristan hükümeti, Türkiye’yi “Doğuya Açılım” politikasının merkez ülkelerinden biri olarak görüyor. Hatta bu doğrultuda Aralık 2013’te İstanbul’da bir “Ticaret Evi” açıldı. Bunu, Türkiye’nin başka yerlerinde açılan Ticaret Evleri izledi.
Macaristan’la Türkiye’nin 2013’te aldığı kararla, iki ülkenin ticaret hacminin 5 milyar dolara çıkarılması hedeflendi. Böylece 2013’te 1,8 milyar dolar olan ikili ticaret hacmi, 2017’de 2,5 milyar dolara ulaştı. Macaristan’dan Türkiye’ye 2002-2017 yılları arasında yapılan doğrudan yatırımlar 23 milyon doları buldu. Türkiye’den Macaristan’a aynı dönem içerisinde yapılan yatırımların miktarı ise 45 milyon dolar.
Kanuni Sultan Süleyman'ın mezarı Zigetvar'da
Türkiye ve Macaristan arasında sadece siyasi ve ekonomik değil, kültürel anlamda da sağlam ilişkiler var. Budapeşte’deki Yunus Emre Kültür Merkezi ve İstanbul’daki Macar Kültür ve Ticaret Evi önemli birer köprü niteliğinde. Kültürel iş birliği, her iki ülkede kurulu Türkoloji ve Hungaroloji kürsüleri ile daha da güçleniyor.
Kültürel iş birliği çabalarının önemli bir parçası da geçmişin izlerini yaşatmaya yönelik çabalar. Budapeşte, Peç, Zigetvar ve Eger gibi şehirlerde bulunan cami, hamam ve türbe gibi çok sayıda eserin Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından restorasyonu için çalışmalar yürütülüyor.
1566’da Zigetvar Kuşatması sırasında hayatını kaybeden Kanuni Sultan Süleyman’ın mezarı da Macaristan’da. Macaristan hükümeti ve TİKA tarafından desteklenen araştırmalar ve kazılar sonucunda Kanuni Sultan Sülyeman’ın kaybolan türbesi bulundu. Zigetvar kenti yakınlarındaki türbenin bulunduğu alan, özel kültürel statüye sahip bir dünya mirası haline getirilmek isteniyor.
Kaynak: TRT Haber