M­o­l­e­k­ü­l­e­r­ ­f­i­l­a­m­a­n­,­ ­g­e­n­ç­ ­g­ü­n­e­ş­ ­s­i­s­t­e­m­i­m­i­z­i­ ­s­ü­p­e­r­n­o­v­a­d­a­n­ ­k­o­r­u­d­u­,­ ­ç­a­l­ı­ş­m­a­ ­ö­n­e­r­d­i­

Göktaşlarında bulunan izotop oranları, güneş ve güneş sistemi henüz şekillenirken yakınlarda bir süpernovanın patladığını gösteriyor. Ancak bu kadar yakın bir süpernovadan gelen patlama dalgası, doğmakta olan güneş sistemini potansiyel olarak yok etmiş olabilir. Yeni hesaplamalar, güneş sisteminin doğum kozası olan bir moleküler gaz lifinin, genç güneş sistemini yakındaki süpernova patlamasından koruyan bir tampon görevi görürken, meteorlarda bulunan izotopların yakalanmasına yardımcı olduğunu gösteriyor.

“Insights on the Sun Birth Environment in Context of Star Cluster Formation in Hub–Filament Systems” başlıklı çalışma yayınlandı. Astrofizik Dergi Mektupları 25 Nisan 2023’te.

İlkel göktaşları, güneşin ve gezegenlerin doğumundaki koşullar hakkında bilgi saklar. Göktaşı bileşenleri, radyoaktif bir alüminyum izotopunun homojen olmayan bir konsantrasyonunu gösterir. Bu varyasyon, güneş sistemi oluşmaya başladıktan kısa bir süre sonra ek bir miktarda radyoaktif alüminyumun verildiğini gösteriyor.

Yakındaki bir süpernova patlaması, bu yeni radyoaktif izotop enjeksiyonu için en iyi adaydır. Ancak meteoritlerde görülen izotop miktarını sağlayacak kadar yakın olan bir süpernova, yeni oluşan güneş sistemini paramparça edecek kadar güçlü bir patlama dalgası da yaratabilirdi.

Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevi’nden Doris Arzoumanian liderliğindeki bir ekip, güneş sisteminin süpernova şokundan sağ çıkarken meteorlarda ölçülen izotop miktarını nasıl elde ettiğine dair yeni bir açıklama önerdi. Yıldızlar, dev moleküler gaz bulutlarının içinde küme adı verilen büyük gruplar halinde oluşur. Bu moleküler bulutlar liflidir. Güneş gibi küçük yıldızlar genellikle iplikçikler boyunca oluşur ve bir süpernovada patlayacak olan büyük yıldızlar genellikle çoklu iplikçiklerin kesiştiği merkezlerde oluşur.

Güneşin yoğun bir moleküler gaz lifi boyunca oluştuğunu ve yakındaki bir lif göbeğinde bir süpernova patladığını varsayarsak, ekibin hesaplaması, patlama dalgasının oluşan güneş sistemi etrafındaki yoğun lifi parçalamasının en az 300.000 yıl süreceğini gösterdi.

Radyoaktif izotoplarla zenginleştirilmiş göktaşlarının bileşenleri, yoğun filaman içinde yaklaşık olarak güneş sistemi oluşumunun ilk 100.000 yılında oluşmuştur. Ana filaman, genç güneşi korumak için bir tampon görevi görmüş ve radyoaktif izotopları süpernova patlama dalgasından yakalamaya ve onları hala oluşmakta olan güneş sistemine kanalize etmeye yardımcı olmuş olabilir.