G­ö­k­b­i­l­i­m­c­i­l­e­r­ ­b­e­b­e­ğ­i­n­ ­‘­k­a­ç­a­n­ ­y­ı­l­d­ı­z­’­ ­o­l­d­u­ğ­u­n­u­ ­k­e­ş­f­e­t­t­i­

Yıldızlar doğdukları yerden kaçarlar ve sonunda galaksiye dağılırlar. Bu galaktik evrimde önemli bir süreçtir. Teorik çalışmalar yıldızların kaçmasının iki olası nedenini öne sürüyor. Birincisi, genç çoklu yıldız sistemlerindeki etkileşimler nedeniyle yıldızlar dışarı fırlayabilir. İkincisi, moleküler bulutların veya kümelerin çökmesi veya etkileşimi sırasında da kinetik enerji elde edebilirler.

Nispeten net yörüngelere sahip yıldızlar genellikle doğdukları yerden tamamen ayrılmışlardır. Buna karşılık, bebek önyıldızları genellikle moleküler bulutların içine derinlemesine gömülüdür ve bu da onların kinematik özelliklerinin ölçülmesini zorlaştırır. Sonuç olarak, kaçan yıldızlara ilişkin gözlemsel veriler hâlâ çok eksik.

Ancak şimdi, Çin Bilimler Akademisi’ne (CAS) bağlı Ulusal Astronomi Gözlemevleri (NAOC), CAS’a bağlı Şanghay Gözlemevi (SHAO) ve Guangzhou Üniversitesi’nden araştırmacılardan oluşan ortak bir ekip, yüksek çözünürlüklü moleküler spektral çizgiler kullanarak, yeni bir keşif gerçekleştirdi. İlk kez bir önyıldız doğduğu yerden ayrılıyor ve böylece kaçan yıldızların başlangıç ​​durumuna ilişkin yeni gözlemsel kanıtlar sağlanıyor.

Çalışma şu tarihte yayınlandı: Astrofizik Dergisi.

Araştırmacılar, genç yıldız oluşum bölgelerinin geniş bir örneğine yönelik gözlemler gerçekleştirmek için Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Anten Dizisini (ALMA) kullandılar.

Yıldız oluşum bölgesi G352.63-1.07’de, gözle görülür bir hız değişimine sahip bir ön yıldız çekirdeği buldular. Çekirdek, bir dizi moleküler çizgide gözlendi; bunların tümü, ilk yıldızın ana bulutundan farklı bir hıza sahip olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda, moleküler çizgilerin tamamı yoğun çekirdeği yakından takip ederek yıldız hareketini ölçmek için eşsiz bir fırsat sağlıyor.

Moleküler çizgilerin spektral hızına göre, önyıldız, ana ipliksi moleküler bulutuna göre -2,3 km/s’lik önemli bir mavi kaymaya sahiptir. Aynı zamanda çekirdek, ana bulutun merkezi eğiminde yer alıyor; bu da çekirdeğin eskiden bulutun bir iç parçası olduğunu akla getiriyor.

Çekirdeğin kaçış hızı (-2,3 km/s) ve uzaysal kayması (0,025 ışıkyılı), kaçışın 4.000 yıldan daha kısa bir süre önce gerçekleştiğini ve kinetik enerjisinin 10⁴⁵ ergs. Bu, G352.63-1.07’deki çekirdek kaçışını Samanyolu’nun yıldız oluşturan bölgelerindeki en genç ve en enerjik olaylardan biri haline getiriyor.

Ayrıca merkezdeki yıldızın kaçış hızı, yıldız kümelerinde üretilen yüksek hızlı fırlatma yıldızlarınınkinden çok daha düşük olmasına rağmen aslında genç yıldızların ortalama dağılma hızıyla kıyaslanabilir. Bu, kaçan yıldızları harekete geçiren ana mekanizmanın bulut çökmesi olması gerektiğini gösteriyor.

NAOC’nin Yıldızlararası Orta Grubu’nun baş bilim adamı ve makalenin ortak yazarı Prof. Li Di, “Yıldızlar evrenimizdeki dev nükleer füzyon reaktörleridir. Bu kez keşfedilen kaçan yıldız hâlâ emekleme aşamasındadır” dedi. “Bu çalışma, Orion Moleküler Bulutu gibi yakınlardaki aktif yıldız oluşum bölgelerinde yıldızın kaçış hareketinin ilk anının anlık görüntüsünü aldı. Yıldızların kökenlerine ilişkin resmi zenginleştiriyor ve bir dizi zorluğu gündeme getiriyor.”

Gelecekte araştırmacılar, G352.63-1.07’deki çoklu yıldız etkileşimleri ve patlayıcı gaz genişlemesine ilişkin daha derinlemesine analizler yapacaklar.