M­a­k­a­l­e­,­ ­u­z­a­y­ ­t­a­b­a­n­l­ı­ ­i­n­t­e­r­f­e­r­o­m­e­t­r­e­l­e­r­ ­i­ç­i­n­ ­i­d­e­a­l­ ­y­ö­r­ü­n­g­e­l­e­r­i­ ­a­r­a­ş­t­ı­r­ı­y­o­r­

Teleskopun 1608’de icat edilmesinden bu yana gökbilimciler daha büyük ve daha iyi teleskoplar için çabaladılar. Konu gökyüzünü gözlemlemeye yönelik araçlar olduğunda, ister soluk galaksileri ister gezegenleri gözlemliyor olun, daha büyük olması gerçekten daha iyidir, daha büyük bir toplayıcı daha yüksek çözünürlük ve daha parlak görüntüler verir. Yakın zamanda Japonya’daki Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü’nden Takahiro Ito’nun bir makalesi gönderildi -e arXiv ön baskı sunucusu, farklı yörüngelerdeki girişimölçerler olarak bilinen birden fazla teleskop sistemini destekleyen, Dünya çevresindeki farklı yörünge türlerini inceler.

Dünya’ya dayalı teleskopların boyutlarının bir sınırı vardır; o kadar büyüyebilirler ki kendi ağırlıkları altında bükülebilirler, bu nedenle görüntüleri keskin tutmak için sürekli bir mücadele gerekir. Alternatif bir çözüm, birden fazla teleskopu birbirine bağlayarak birlikte çalışmalarını sağlamaktır. Bu interferometreler Dünya’da iyi çalışıyor ancak uzaya dayalı cihazlar daha fazla zorluk sunuyor. Ito’nun farklı yörünge türlerini inceleyen çalışmasında, özellikle uzay tabanlı girişimölçeri destekleyen bir yörüngenin olduğu görülüyor.

İnterferometri kavramı ışığın dalga özelliğinden yararlanır. Bağımsız alıcılardan gelen sinyaller (optik veya diğer dalga boyları olsun) birleştirilir ve üst üste konulur ve bundan yola çıkarak, iki alıcı arasındaki mesafeye eşdeğer bir teleskopun çözünürlüğünü sentetik olarak temsil eder. Bu tekniğin asıl zorluğu alıcıların çok doğru konumlandırılmasının gerekliliğidir.

Şu anda dünyadaki en büyük interferometrelerden biri, adından da anlaşılacağı gibi gökyüzünü milimetre dalga boylarında gözlemleyen Atacama Büyük Milimetre Dizisi ALMA’dır. Alıcılarını 16 km’ye kadar uzatabilir ancak küresel boyutlu bir radyo teleskop interferometresi yaratmaya yönelik uluslararası bir girişim olan Event Horizon teleskopu yanında cüce kalır. Ancak gidebildiğimiz kadarıyla Dünya bunların boyutunu sınırlayacak, çözüm ise onları uzaya yerleştirmek.

Uzay tabanlı girişimölçerler başka zorluklar da taşıyor. Dünya’ya bir teleskop koyarsanız genellikle orada kalır, ancak uzaya bir teleskop koymayı deneyin ve onları sabit ve hassas bir konumda tutmak (şu anda sahip olmadığımız) ciddi bir mühendislik gerektirecektir. Mühendislik zorluklarını bir kenara bırakın, bunları nereye koyuyorsunuz?

Ito’nun makalesi, yayınlanmak üzere kabul edildi Astronomi ve Astrofizikgirişimölçerlerin yerleştirilebileceği olası yörüngelere bir göz atıyor ve jeosantrik (Dünya merkezli) yörüngede hassas konumlandırmayı sürdürmenin mümkün olduğu sonucuna varıyor.

Dünya’nın yörüngesinde, yörüngedeki nesneleri bozabilecek güneş ve ayın çekim etkisi gibi etkiler vardır. Çalışma, daha yüksek irtifadaki yörüngelerin, daha düşük irtifadaki yörüngelerle karşılaştırıldığında daha küçük rahatsızlıklara sahip göründüğünü göstermeye devam etti. Her ne olursa olsun, doğru teknolojiyle uzay bazlı interferometrelerin hassas kontrolünü kolaylaştırmak için bu bozulmaları azaltmak mümkün olmalıdır.