Avrupa’nın en büyük ekonomisi 4,1 trilyon dolarlık milli geliriyle de dünyanın dördüncü büyüğü olan Almanya’da tehlike çanları çalıyor. Uzmanlar, 'Avrupa'nın hasta adamı' dedikleri ülkedeki sorunları ve nedenlerini anlattı.
Geçen yılın son çeyreğinde yüzde 0,4 ve bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,1 küçülen Alman ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yerinde saymıştı. Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) üçüncü çeyrekte de küçülme bekliyor.
Sözcü’den Emre Deveci’nin haberine göre, bu hafta yayımlanan son OECD tahminlerine göre, Alman ekonomisinin 2023’te yüzde 0,2 oranında küçülmesi öngörülüyor. OECD’ye göre, G20 içinde 2023’te küçülme beklenen iki ülkeden biri Almanya. Diğeri ise Arjantin.
Almanya’da yıllık tüketici enflasyonu da yüzde 6,1 ile yüzde 2’lik hedefin çok üzerinde seyrediyor.
Türkiye’nin ihracatında ilk sırada yer alan, 3,5 milyon Türkün yaşadığı, yurt dışına yerleşmek isteyen Türklerin en çok tercih ettiği ülkelerin başında gelen Almanya’nın ekonomisinde yaşanan son gelişmeleri, TÜSİAD Berlin temsilcisi Alper Üçok ve gazeteci Tunç Akkoç değerlendirdi.
Alman ekonomisinin Covid19 salgını ile birlikte girdiği durgunluğu 4 yıldır üzerinden atamadığına ve 2023'ün son çeyreğinde de küçülme beklendiğine için mevcut GSYH büyüklüğünün hâlâ 2019 yılı dördüncü çeyrek seviyesinde olduğuna işaret eden Üçok, “Bu nedenle Alman ekonomisindeki sorunlar geçici değil yapısal” dedi.
Almanya'da geniş kapsamlı yapısal reform programının 2000'li yılların başlarında Schröder hükümeti tarafından uygulandığını, Agenda 2010 yapısal reform programı ile Alman ekonomisinin Merkel dönemlerinde büyüyebildiğini belirten Üçok, “Ancak değişen küresel koşullar ve rekabet yeni bir set yapısal reform ihtiyacı doğuruyor ve
Merkel'in son dönemi ve bugünkü hükümetler bu konuda yol alamadılar” yorumunda bulundu.
Üçok, Alman ekonomisinin yapısal sorunlarını şöyle sıralıyor:
* Almanya, ekonomisinin ve sanayisinin temeli olan bazı sektörlerde (otomotiv, kimya, makina, elektronik) dönüşümü gerçekleştirmekte gecikiyor ve dolayısıyla rekabet gücünü kaybediyor.
* Almanya'da sanayi üretimi geriliyor. Birçok sektörde üretim 10 yıl önceki seviyede.
* Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile başlayan süreçte “Almanya İş Modeli” de zarar gördü. Enerji ve hammaddelerin büyük bir bölümünü Rusya'dan tedarik eden Alman sanayi, enerji şokundan önemli ölçüde etkilendi. Enerji yoğun sektörlerde (demir-çelik, metalurji, kimya, cam, kağıt) 2022'de üretim azalışı yüzde -10 ile yüzde -20 arasında. Bazı enerji yoğun sektörlerde küçülme ve sanayisizleşme süreci yaşanması olası.
* Almanya, dijital altyapı açısından AB'nin en geri kalmış ülkeleri arasında ve bu ekonomiyi olumsuz etkiliyor.
* Demografik açığı var. Almanya, ekonomik seviyesini koruyabilmek için her yıl 400 bin nitelikli işgücü göçüne ihtiyaç duyuyor. Bu gerçekleştirilemediği için 1,2 milyon pozisyon açığı var, bunların 400 bini mühendis, teknisyen gibi nitelikli işgücü.
* Bu nedenlerle Alman iş dünyası yeni yatırımlarını veya mevcut yatırımlardan bir kısmını Almanya dışına taşıyor veya taşımayı düşünüyor. Alman Sanayi ve Ticaret Odaları (DIHK) anketine göre her 3 işletmeden 1'i yatırımını dışarıya taşıyor. Almanya buna ilaveten yabancı yatırım çekmede de zorlanıyor. Yabancı yatırım çekmede son 2 senede mesela Fransa'nın çok gerisinde kaldı.
* Almanya'da tüm bunların yanı sıra bürokrasi de çok büyük sorun haline geldi.
* Mevcut Alman hükümetinin en önemli projesi yeşil bir ekonomik devrim yaratarak bu alanlarda verilecek sübvansiyonlar ve oluşturulacak teknoloji ile büyümeyi tetiklemekti. Ancak görülüyor ki rüzgar türbinlerinden, güneş panellerine, solar hücrelere, ısı pompalarına, elektrikli otomobil piline kadar tüm bu alanlarda keskin bir Çin ve Asya rekabeti bu büyüme senaryosunu da önlüyor.