Siyaset, sokak, hukukçular ‘Bu bir temel insan hakkı’ görüşünde birleşmesine rağmen başörtüsüne ‘hamle’ unsuru gibi yaklaşılması rahatsızlık yarattı. Erdoğan’ın ‘Proje varsa gönderin’ çıkışı sonrası İYİ Parti ve CHP’nin taslak oluşturması ise çözüm yolunda önemli bir aşama olarak görülüyor. Şimdi kamuoyu daha fazla suistimal edilmeden konunun Meclis mutabakatıyla çözülmesi gerektiği görüşünde birleşiyor.
CHP’nin kanun teklifini ‘gollük pas’ olarak niteleyen iktidarın anayasa değişikliği teklifi Meclis’te. Başörtüsüne anayasal güvence getirilmesi ve aile bütünlüğünün korunması amacıyla anayasanın 24’üncü ve 41’inci maddelerinde değişiklik teklifi, TBMM Anayasa Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Görüşmelere HDP’li üyeler katılmadı.
AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin “Bugün bu masa etrafından ‘hayır başörtüsü yasak olsun’ diyen birisinin olmadığını düşünüyorum. Özgürlükleri isteyen insanların sayısı çoktu ama bu masalarda oturan insanların sayısı azdı. Eğer bu masada oturuyorsak her şeye rağmen çözemediğimiz bir şey var demektir” diye konuştu. Zengin “Başörtüsü meselesi bizim için hayati meseledir, imanidir. Siyaset nedir? Bizi buraya getiren inancımızdır, siyaset bunun yanında esamesi okunamayacak bir şeydir. Tek temel çizgimiz var, bu masadan başörtüsüyle ilgili meseleyi kapatarak kalkalım” diye konuştu.
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay ise Zengin’den konuşmasını tamamlamasını istedi. Zengin Altay’a “Yetmez, devam edeceğiz. İnsaf, 60 sene beklemişiz” karşılığını verdi. Altay “Sayemizde oluyor. 60 sene beklediniz, cesaret edemediniz, bizim sayemizde bugün hep beraber buradayız” dedi. MHP Grup Başkanvekili Muhammed Levent Bülbül “Anayasa değişikliği teklifinin 400’den fazla oyla geçeceğini anlıyorum” ifadesini kullandı.
Zengin’in “Sayın Altay, buradan anlıyoruz ki siz bizim teklifimize ‘evet’ diyeceksiniz” sözlerine Altay “Belki siz bizimkine dersiniz” karşılığını verdi. Zengin ise “Sizin daha bir anayasa değişikliği teklifiniz yok. Kanun değişikliğine ‘hayır’ diyoruz” dedi.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta ise anayasal güvencenin başını örten ve örtmeyen tüm kadınlar için sağlanması gerektiğini belirterek, değişiklik önergeleri hazırladıklarını açıkladı. Usta, önergelerin kabul edilmesi durumunda teklife destek vereceklerini duyurdu. Usta “Teklife, başını örten ve örtmeyen kadınlara tam bir güvence getirecek olan önerimizle destek veriyoruz. 24. maddeye ilişkin önergemize tavrınız sizin için samimiyet testi olacak.
41. maddeyle ilgili olarak da bir değişikliği gerektirecek toplumsal bir talep veya anayasal bir boşluk görmemekteyiz. 24 ve 41’inci maddeler birbirinden tamamen ayrı hususlardır. Birlikte değerlendirilmesinin bir anlamı ve gereği yok. Konunun ortaya çıkışı da başörtüsüyle olmuştur ve bununla da sınırlıdır. Toplumsal uzlaşmanın en geniş kapsamıyla oluşması amaçlanmalıdır” ifadesini kullandı.
Usta, AK Parti’nin başörtü meselesini istismar ettiğini savunarak “Şu anda da AK Partili arkadaşlarımız, ellerine eksik bir metni almışlar ve mutabakat arıyorlar. Madem bu konu, yeniden siyasetin gündeminde, o zaman anayasaysa anayasa, mutabakatsa mutabakat, biz varız” dedi. İYİ Parti ve CHP olarak kendilerinin meselenin çözülmesi noktasında var olduklarını ifade eden Usta “Çalışmamız burada. Biz buradayız. Eksikleri gideren, özgürlük alanlarını genişleten ve milletimizin ekseriyetini ortak bir noktada buluşturacak, teklifimiz hazır. Biz hazırız” dedi.
Altay da herkesin samimi olması durumunda bir sonuç alınabileceğini belirterek “Ama burada dolanalım, bunları ters köşeye düşürelim mantığı varsa, buradan ne sonuç çıkar bilmem. Buradan uzlaşılmadan çıkan bir sonuç amaca hizmet etmez. Bu bir alanda toplumun bir kesiminin hem inançlarında hem yaşam tarzından siyaseten beslenmek olarak değerlendirilir” diye konuştu.
CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan da bu konuda anayasa değişikliğine gerek olmadığını dile getirerek “Hemen itiraz edeceksiniz ‘CHP olarak 2008’de Anayasa Mahkemesi’ne gittiniz ve AYM iptal etti’ diye. Keşke gitmeseydik, gitmenin ötesinde işte bu tutumlar ne yazık ki size hak etmediğiniz 12 yıllık ilave iktidar verdi. Rahatsızlık ne? Biz artık bu malzemeyi vermiyoruz, bu yüzden huzursuzsunuz” diye konuştu.
AK Parti Grup Başkanvekili Yılmaz Tunç ise mevzuatta başörtüsü serbestliğinin 2013’ten itibaren sağlandığını söyledi. “Kanun teklifi verdik, bunu kabul edin. Anayasa değişikliğine ne ihtiyaç var?” denildiğini aktaran Tunç “Kanun teklifine ‘evet’ denildiği takdirde; kanunun değişmesi basit çoğunluğa tabi, dolayısıyla basit çoğunlukla değiştiğinde yine o kanun ortadan kalktığında yasaklama dönemine geriye dönüş söz konusu. Bu nedenle Anayasa değişikliği zaruret haline geldi, burada Anayasa değişikliğine başvurmaktan başka çare yok” ifadelerini kullandı.
HALK TV yazarı İsmail Saymaz da Akşener’in duyurduğu, Erdoğan’ın ise “Gönderin, üzerinde çalışalım” dediği İYİ Parti’nin önergesinin detaylarını aktardı. Buna göre CHP’li hukukçuların da destek verdiği çalışmada AK Parti’nin aksine ‘Dini inancı sebebiyle başını örtmesi ve tercih ettiği kıyafetinden dolayı’ bölümü çıkarılıyor. Yerine “Hiçbir kadın, başını örtmesi de dahil olmak üzere tercih ettiği kıyafetinden…” ifadesi öneriliyor.
CHP ise 24. maddede AK Parti’nin getirdiği teklifin dışında kalan iki paragrafa iki cümle ekliyor. İnanç özgürlüğüne dair üçüncü paragrafa ‘Devlet dini inançlar arasında ayrımcılık yapamaz, tüm inançlara eşit hizmet vermekle yükümlüdür’ ifadesinin eklenmesini istiyor. İYİ Parti 41. maddeye ‘Evlilik birliği ancak bir kadın ve bir erkeğin evlenmesiyle kurulabilir ve eşler arasında eşitliğe dayanır’ diye yazılmasını istiyor. Çok eşliliğin önlenmesi amaçlanıyor. CHP ise ‘reşit’ ifadesi eklenerek, çocuk yaşta evliliklere set çekilmesini talep ediyor.
Ceza Hukukçusu Prof. Dr. İzzet Özgenç, Cumhur İttifakı’nın teklifine karşı çıktı. Özgenç, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Anayasa’nın 24. ve 41. maddelerinde değişiklik yapılmasına yönelik teklif, içeriği itibarıyla hak ve özgürlükler bakımından güvenceler değil, ciddî tehlikeler içermektedir. Vicdan sahibi siyasetçileri, bu teklifin TBMM’de gündeme alınmasına engel olmaya davet ediyorum” ifadelerini kullandı.