Deprem felaketinin ardından bölgede çalışmalar devam ederken Prof. Dr. Hasan Sözbilir, felaketin boyutunu açıkladı. Yaşanan durumun dünyada görülmedik bir durum olduğuna değinen Sözbilir 15 günde 7 fay hattının kırıldığını vurguladı. Sözbilir son 500 yılın en büyük depremi olduğunu vurguladı.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Kahramanmaraş'ta meydana gelen iki büyük deprem hakkında önemli açıklamalarda bulundu. 15 gün içerisinde 7 fayda kırılma olduğunu dile getiren Sözbilir, dünyada pek görülmedik bir durum olduğuna değindi. Son 500 yıl içerisindeki en büyük deprem olduğunu ifade eden Sözbilir, yaşanan deprem felaketinin detaylarını anlattı.
AA muhabirine önemli açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Sözbilir, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ve Afyon Kocatepe Üniversitesi, AFAD ve TÜBİTAK ekipleriyle birlikte deprem bölgesinde çalışma yaptıklarını vurguladı. 6 ve 20 Şubat tarihleri arasında bölgede çalışma yürüttüklerini ifade eden Sözbilir, sahada veri topladıklarına değindi. Depremin gerçekleştiği ilk günden itibaren fay hatlarında inceleme yapıldığını dile getiren Sözbilir, yaşanan 3 büyük depremin ardından 7 fay parçasının kırıldığını söyledi. Sözbilir, 7.7 büyüklüğündeki ilk depremin ardından Narlı Fayı adı verilen bir fayda kırılma gerçekleştiğini vurguladı.
Daha sonra Amanos, Pazarcık ve Erkenek gibi segmentlerde kırılma olduğunu ifade eden uzman isim, 9 saat sonra kuzeyde Çardak ve Doğanşehir faylarında kırılma olduğunu aktardı. Bu kırılmanın 7.6 büyüklüğündeki depremi ürettiğini sözlerine ekleyen Sözbilir, “En son 20 Şubat’ta ise 6,4 büyüklüğündeki deprem ile Antakya Fayı çalışmış oldu. Kahramanmaraş merkezli depremlerde 15 günde 7 fayın kırılmasının dünyada pek gözlenen bir durum değil. Belki bir ilk olarak değerlendirilebilir. Bu şekilde baktığımızda son 500 yıldaki en büyük deprem olduğunu söyleyebiliyoruz” açıklamalarında bulundu.
Türkiye'de bulunan 485 Önemli fay hattının büyük bir bölümünün Kuzey Anadolu Fayı ve Doğu Anadolu Fayı ile birlikte Batı Anadolu'da yer aldığını söyleyen Sözbilir, geri kalan fay hatlarının dağılmış bir durumda olduğunu aktardı.
Türkiye'de bulunan 485 hattından sadece 200’ünün kesilip inceleme yapılabildiğini sözlerini ekleyen Prof. Dr. Sözbilir, “Bizim jeolojideki tabirimizle sahada at kuyruğuna benzer bir saçaklanma gözlenir. Bu gerilim bu faylara dağıtılıyor. Biz gelecekte bu fayların ne zaman kırılacağıyla ilgili bilgi toplamak için geçmişini araştırıyoruz.” dedi.
Fay üzerinde geçmiş dönemlerde üretmiş olduğu depremlerle ilgili bilgi almak için hendek açıldığına değinen Sözbilir, bu hendek içerisinde geçmiş depremlerin görülebildiğini aktardı. Bu sayede geçmişteki depremlerin anlaşılabildiğine değinen uzman isim, hangi aralıklarla olduğunu ve en son ne zaman olduğunu anlayabildiklerini aktardı.
Deprem bölgesindeki çalışmalarında şimdiye kadar yalnızca 2 fay üzerinde “paleosismoloji” (depremler oluştuktan çok sonra eski deprem izlerinin araştırılması) çalışması yapılabildiğini aktaran Sözbilir, “Pazarcık ve Amanos segmentinde… Bu iki fay üzerinde elde edilen veriler, yaklaşık 500 yıldır bu fayların kırılmadığı yönündeydi. Kırılma aralığının da 500 yıl olduğu ve kırılma zamanının geldiği yönünde bilim insanları zaten sürekli açıklamalar yapıyordu” ifadelerini kullandı.
Fay hattında görülen kırılmanın yalnızca Kahramanmaraş'ı etkileyeceğini düşündüklerini dile getiren Sözbilir, şimdiye kadar 7 fay hattının kırıldığını vurguladı. Şimdiye kadar diğer fay hatlarının varlıklarından haberdar olmadıklarını aktaran uzman isim diğer fay hatları üzerinde hendek çalışması yapılmadığına değindi. Türkiye'de bulunan 485 fay hattının yalnızca 200 tanesinde inceleme yapılabildiğinin altını çizen Sözbilir, 285 fayın daha kesilmesi gerektiğini aktardı.
Biz Türkiye olarak sismik tehlikenin neresindeyiz, riskimiz ne kadar? sorusunun yanıtı için bu fay hatlarına bakılması gerektiğini sözlerine ekleyen Sözbilir, “Geri kalan 5 fay incelenmiş olsaydı, belki de Çardak ve Doğanşehir, Narlı, Antakya fayında bu hendek tabanlı paleosismoloji çalışmasını yapabilseydik bunların da 500 yıldır kırılmadığı ortaya çıkacaktı. Bu yüzden çok segmentli kırılmayı hiçbir bilim insanı öngöremedi.” şeklinde konuştu.
285 fayın aktivitesinin ortaya çıkmasını beklediklerini dile getiren uzman isim, kalan fay hatlarında da en kısa sürede inceleme ve araştırma çalışmasının yapılması gerektiğine değindi. Sözbilir, Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki depremin bazı noktalarda 7 metreye kadar kalıcı bir yer değişikliğine neden olduğunu söyledi.