Artan enflasyon ve hayat pahalılığı barınma krizine neden olurken İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, sosyal medya hesabından kentte son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedelinin yüzde 843 oranında arttığını, asgari ücretin kirayı karşılama oranının yüzde 85'e, emekli maaşının karşılama oranın da yüzde 40'a gerilediğine dikkat çekerek 11 maddelik çözüm önerisi sıraladı. Gökce, konut kriziyle ilgili "Önemli bir insani kriz ile karşı karşıyayız" ifadesini kullandı.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, sosyal medya hesabından, İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) verilerini baz alarak, kentte son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedelinin yüzde 843 oranında arttığını, asgari ücretin kirayı karşılama oranının yüzde 85'e, emekli maaşının karşılama oranın da yüzde 40'a gerilediğini belirterek "Önemli bir insani kriz ile karşı karşıyayız" dedi. 11 madde halinde çözüm önerilerini sıralayan Gökçe, sosyal konut üretiminin teşvik edilmesini, evini yenilemek isteyenlere kredi ve faiz desteği sağlanmasını ve yabancılara konut satışı uygulamasının durdurulmasını talep etti.
Gökçe'nin, İstanbul'daki konut sorununun çözümü için 11 maddelik önerilerini de sıraladığı paylaşımı şöyle:
"2018-2022 yıllarında 2 milyon 182 bin vatandaşımız İstanbul'dan başka şehirlere göç etti. Göç eden her 5 vatandaşımızdan 1'inin göç etme nedeni 'daha iyi konut ve yaşam olanaklarına kavuşmak.
İstanbul'da son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedeli yüzde 843 oranında arttı. Ortalama kira bedeli 13 bin 300 liraya yaklaştı. Asgari ücretin kirayı karşılama oranı yüzde 85'e düştü. IPA araştırmasına göre emekli maaşı ortalama kiranın yalnızca yüzde 40'ını karşılayabiliyor.
İlk ilanlarda aylık kira artışı yüzde 4'ü aşmış durumda. İngiltere'de konut fiyatları yüzde 3,1, Almanya'da yüzde 1 düşerken, Amerika'da sadece yüzde 0,7, Fransa'da 2,7 artarken, bizde her ay konut fiyatı yüzde 4 düzeyinde artıyor.
Sonuçta, ilk işe girenlerin, asgari ücretlilerin, emeklilerin gelirleriyle İstanbul'da barınma olanağı gittikçe azalıyor.
Konut ve yaşam giderlerindeki yükselen artış vatandaşlarımızın sahip olduğu mülkleri satmasına ve mülksüzleşmesine neden oluyor. 2002 - 2022 döneminde konut sahipliği oranı yüzde 73'den yüzde 56'ya geriledi.
Çalışanlar, emekçiler, emekliler İstanbul'dan göç etmek zorunda kalırken, yabancılar vatandaşlarımızın mülklerini alıyor ya da yüksek gelir grupları ikinci, üçüncü konutlarını alıyor.
Yakın zamanda birçok sektörde çalışanların gelirleri barınma masraflarını karşılayamayacağı için çalışanlar başka şehirlere göç edecekler. İstanbul'daki birçok sektör istihdam açısından sıkıntıya girecek. Düzensiz ve kaçak göçmenler burada devreye girecek ve birçok sektör kendi vatandaşlarımızın çalışmadığı bir düzene geçecek.
Göçecek yeri olmayanlar, yaşlılar, emekliler İstanbul'da barınma imkanını kaybedecek ve sokakta yaşamlarını sürdürmek zorunda kalacak. Büyük bir insani kriz kapımızda bekliyor.
Anayasa'nın 57'inci maddesinde konut hakkı belirtilmiştir. Devletin bu maddede belirtilen görevi acilen yerine getirmesi gerekir.
Tam 11 maddelik önerimiz var.
- Sosyal Yardımlı Konut, Sosyal Kiralık Konut, Mülk Sosyal Konut ile Halk Konut olarak vatandaşlara farkı seçenekler sunulmalı.
- Öğrenci evleri ve öğrenci sitelerinin geliştirilmesi ve inşası için özel teşvik ve destekler sağlanmalı.
- Genişletilmiş Konut Finansman Sistemi uygulamaya konmalı.
- Konut inşaat ve konut satın alma kredilerinin maliyetleri ucuzlamalı.
- Konut tasarruf birlikleri, konut kooperatifleri, konut dayanışma sandıkları, sosyal güvenlik ve emeklilik fonları sosyal konut üretimi için teşvik edilmeli.
- Sosyal konut inşa edenle inşaat malzemesi üreten iktisadi teşebbüsler desteklenmeli.
- Yerli inşaat sanayisinin rekabet düzeyi arttırılmalı.
- Evini yenilemek veya güçlendirmek isteyenlere uzun vadeli birkaç yıl ödemesiz kredi ve faiz desteği verilmeli.
- Esnek ve dayanıklı yapı malzemeleri ile inşaat yapılması özendirilip kolaylaştırılmalı.
- Boş konut stoku etkin değerlendirilmeli, kademeli emlak vergisi ve evini riskli yapıdan çıkan yurttaşa veren ev sahibine vergi indirimi değerlendirilmeli.
- Yabancılara konut satışı uygulaması durdurulmalı."