Kayıt dışı ekonomiye karşı çeşitli adımlar atan hükümet şimdi de kiracı ile ev sahiplerinin yaptığı kira sözleşmelerine yöneldi. Artık kira sözleşmeleri e-Devlet sisteminden yapılarak fahiş zamlar engellenecek. İşte, yeni kararla ilgili detaylar...
Türkiye'deki ev sahiplerinin birçoğu kira sözleşmesi yapmaları rağmen kira gelirinden vergi ödemekten kaçıyorlar. Yeni dönemle beraber bundan sonra ev sahipleri ile kiracıların arasında ki sözleşme e-Devlet'ten kayıt altına alınacak. Bu sayede vergi kayıpları engellendiği gibi ev sahipleriyle kiracılar arasında ki anlaşmazlıklar da önlenecek.
Fahiş kira zamlarının engellenmesi için 2023 yılı Temmuz ayına kadar %25 zam sınırı getirildi ancak binlerce ev sahibi çeşitli bahaneler ile daha yüksek zamları kiracılara uyguluyor. Ev sahipleri gelirlerini artırırken o rakamlar beyannamelere yansımıyor. 2024'te e-Devlet sistemine eklenecek uygulamayla ev sahipleri sözleşmedeki rakam üzerinden beyanname vermeye zorunlu tutulacak.
Kira sözleşmesinin e-devlet sisteminden düzenlenmesi sağlanırken, Türkiye Gayrimenkul Değerleme Bilgi Sistemi de kurulmuş olacak. Taşınmaz değer haritasının oluşturulması için Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi'ne entegre sistem ile, taşınmazların toplu değerleme modeliyle değeri belirlenecek.
2024 yılının sonuna dek çalışmaların yürütülerek ayrıntıların belli olacağını belirten İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, "Devlet artık dijitalleşme yolunda her şeyi kayıt altına almak istiyor. Tapu işlemi de e-devlet üzerinden yapılıyor. Muhtemelen o envanterde olacaktır. Bir çok ev sahibi maalesef beyanda bulunmayı unutuyor veya bulunmuyor. Ancak tespit yapıldığı zaman işlem yapılabiliyor. Çalışmalar tamamlandığında zorunlu olacağı için vergi kaybının önüne geçilecek.
Bu sistem sayesinde fahiş kira artışlarının da önüne geçilebilecek. O zaman kanunun ön gördüğü oran neyse ona göre otomatikman artış yapılabilecek. Yeniden kontrat yapılmasına ihtiyaç duyulmadan e-devlet üzerinden yapılabilecek. Devletin belirlediği oranın üzerinde zam yapılamayacak. Böylelikle fahiş zamlarında önüne geçilebilecek." sözlerini kullandı.
Yetki belgesine sahip emlakçıların hükümetçe devreye alındığında kayıpların daha seri şekilde engellenebileceğini belirten Aşa, "Sistemden önce yapılan kira sözleşmeleri için bir süre tanınacak ve bu süre içinde sisteme girilmesi gerekecek. Maliye Bakanlığı beyanda bulunmayanlara ceza uyguluyor. Sisteme kayıt yapılması için ev sahiplerine verilen süre içerisinde beyanda bulunulmadığı zaman yine bir ceza uygulanacaktır. Daha sıkı bir denetim olacak. Emlak ofislerine bir yetki verilirse daha verimli olacağını düşünüyorum. En azından vatandaş bildirmeyi unutursa emlakçılar hemen bildirirler böylece kayıplarında önüne geçilmiş olunur." dedi.
Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı da “Kira konusunda yaşanan anlaşmazlıkları en aza indirebilmek adına merkezi bir bilgi sistemi kurulabilir. E-devlet'le entegre olacak sistemle kira değer haritalarının oluşması, kurumlar arasında entegrasyon, artışların kontrolü sağlanabilir. Ticaret Bakanlığı'nca yetki belgeli emlak işletmeleriyle taşınmaz kimlik numaraları üstünden web tapu entegrasyonlu bu altyapıya ihtiyacımız var. Bu konuda Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi (TTBS) üzerinden hızlı bir şekilde uygulama yapılabilir. Kira bedellerine dair bankalarda özel hesaplar açılabilir” açıklamasını yaptı.