Milyonlarca emekliyi ilgilendiren yeni bir gelişme yaşandı! Emeklilikte yaş şartı değişecek… Sadece yaş şartı değil çift maaş uygulaması da gündemde. Yeni sistemle resmen her şey sil baştan başlayacak. İşte emekli sistemindeki yeni değişikliklere ilişkin detaylar…
Son günlerde sık sık gündeme gelen Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında ekonomide 3 yılın yol haritasının çizilmesi planlanıyor. Bu doğrultuda emeklilik sisteminde de yenilikler yaşanacak. “Tamamlayıcı Emekli Sistemi” (TES) 2024 yılının son çeyreğinde yürürlüğe girecek. Bu kapsamda emeklilik konusunda da bazı değişiklikler yaşanacakken 2. basamak emeklilik konusunda ayrıntılar belli oldu.
Bir süre önce ülkemizde yapılan 2. emeklilik sistemine ilişkin olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün yaptığı bir açıklama ile bu sisteminde Orta Vadeli Program’a (OVP) girdiğini söyledi. 2. basamak emeklilik sistemi olarak belirtilen bu sistem tamamlayıcı emeklilik olarak uygulanmaktadır. Öte yandan Türkiye’de birkaç senedir uygulanan Otomatik Katılımlı BES’le hayata geçirilen ikinci emeklilik sistemi geliştirilecek.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeni emeklilik sistemine ilişkin olarak, "İşverenin katkısı olduğu yeni bir bireysel emeklilik modeli öngörüyoruz. Amaç sistemde kalış süresini ve fon tutarını artırmak" dedi.
Tamamlayıcı emeklilik sistemi, dünya üzerinde çeşitli yöntemlerle uygulanmaktadır. Bu sistemin amacı çalışan kişilerin emekli oldukları zaman gelirlerinin düşmemesi ve yaşam standartlarının olumsuz etkilenmemesidir. Bu yolla beraber emekliliğe geçen kişiler kamu dışında başka bir maaş alma hakkı da kazanıyor. Öte yandan bu sistemin ülkemizde işlenmeye başlaması için 2024 yılında yasal düzenlemelerin gelmesi bekleniyor.
Birkaç yıl önce başlayan ve günümüzde hala devam eden Bireysel Emeklilik Sistemi kapsamında çalışan herkesin maaşından minimum yüzde 3 kesinti yapılıyor ve prim birikimi sağlanıyor. Ama bu sistem tamamen isteğe bağlı bir sistem. Faydalanmak istemeyenler iptal edebiliyor. Bahsi geçen bu sistem ile 10 yıl prim ödemesi yapıldıktan sonra 55 yaşında emekli olunuyor. 10 yıl ile 55 yaşında emekli olan hak sahipleri dilerlerse biriken bu paralarını toplu çekebiliyor. Bunun yanı sıra istedikleri süre boyunca bu parayı emekli maaşına çevirebiliyorlar.
Şu sıralar gündemde olan yeni sistem ise bu sistemi bir adım daha öteye taşımaya hazırlanıyor. Çalışanların kendi maaşlarından kesilen primlere işverenlerin de prim eklemesi söz konusu olacak. Bu sayede ise biriktirilen paranın miktarı artacak. Yeni sistemde zorunluluk esas olacağı için çalışanlar da işverenlerde bu sisteme uyacak.
Özellikle son zamanların en büyük problemi olan kıdem tazminatı alamama sorunu ise bu sistem ile beraber çözülebilecek. Çalışan herkes işten nasıl ayrıldığı fark etmeksizin kıdem tazminatını garanti altına almış olacak.
Kıdem tazminatı şuan ki sistemde minimum bir yıl çalışmış ve işten kendi istek ve kusuru dışında çıkarılmış işçilere çalıştıkları her yıl için bir brüt maaş tutarında ödenmektedir. Bahsi geçen bu miktar her ay için maaşın yüzde 8,33’üne denk gelmektedir. Eğer yeni gelişmelerle kapsam değişmezse çalışanın hesabında yüzde 3 kendi hissesi ve yüzde 8.33 de işverenin tazminat katkısı olmak üzere her ay ücretinin yüzde 11.33'ü kadar birikimi olacak.
Bunların yanı sıra çalışan kişinin çalıştığı yerdeki birikimi ev alma, evlilik, hastalık gibi sebepler söz konusu olduğunda bir kısmı kullanılabilecek. Ayrıca iş değiştirirken o zaman kadar yapılan birikimler yeni çalışılacak kuruma taşınacak ve sistem oradan devam edecek.
Şimdiki sistemde BES ile emeklilik yaşı 55 olarak uygulanıyor. Yeni sistem kapsamında bu şartın değişmesi de masaya yatırılacak konulardan biri olacak. Şuan konuşulan formüllerin arasında 60 yaş bulunuyor. Lakin henüz konuya ilişkin kesin bir düzenleme olmadığı için yaş konusunda da bir netlik yok.
Ayrıca Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde SGK primlerinde bir kesinti olmayacak. İşveren çalışanının SGK primini ödemeye devam edecek. Bunun yanı sıra çalışanın hesabına tamamlayıcı emeklilik primi ve tazminat ödemesi olarak para aktaracak.
Bu sistem sayesinde çalışan bir kişi emekli olduğu takdirde hem SGK’dan emekli maaşını alabilecek hem de o zamana kadar biriktirdiği parayı ya toplu çekebilecek ya da maaş halinde aydan aya alabilecek.