6 Şubat depremleri sonrası Hatay'daki biyoçeşitliliğin nasıl etkilendiğine ve asbestin doğa üzerindeki etkisine dikkat çekiliyor. Yetkililerin yayımladığı raporlarda, 46 numunenin 16'sında asbest tespit edilmişti. Uzmanından ise 'net bir açıklama bekliyoruz' çağrısı yapıldı. Ekonomisi tarıma dayalı olan Hatay'da halkın hem psikolojisine hem de ekonomisine ciddi zarar verdiği de kayıtlara geçti.
Hatay'da toplanan numunelere ilişkin yapılan incelemede toprak yüzeyi, yaprak, meyve ve yerleşim yerlerinde asbest tespit edilmişti. Duvar'dan Duygu Kıt'ın haberine göre, Botanik bilimci Yelda Güzel, Hatay'daki endemik bitki çeşitliliğinin deprem sonrası ciddi bozulma yaşamadığını söylerken asbestin doğa üzerindeki tehlikesine dikkat çekti.
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) İstanbul Şubesi’nin Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından başlattığı incelemelerin ardından Hatay Asbest Raporu’nu açıklamıştı.
Depremzedelerin yaşam alanlarından alınan 45 numuneden 16’sında asbest tespit edildiği ortaya çıkan raporda, “İnsanların yaşadığı çadırların üzerinden aldığımız numunelerde bile asbest tespit ettik” ifadelerine yer verilmişti.
DW Türkçe'nin özel araştırması, asbestin yaşam alanlarına yayıldığını ve Hatay'daki tehlikenin görmezden gelinemeyecek boyutta olduğunu ortaya çıkarmıştı. Uzmanlardan ise art arda açıklamalar geldi.
Depremin bölgedeki biyoçeşitlilik üzerinde tehdit oluşturacak kadar ciddi etki oluşturmadığını söyleyen Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Yelda Güzel, “Ancak tabii ki insan aktivitesi olan her yerde, özellikle de bu aktivite anormal bir hal almışsa, doğal varlıklara bir tehdit de vardır" diyor.
Güzel, ekonomisi tarıma dayalı olan Hatay'da halkın hem psikolojisine hem de ekonomisine ciddi zarar verdiğini aktardı. Konuyla ilgili Güzel şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Güvenilirlik açısından pek ikna edici olmayan tek bir raporla, şüpheli bir asbest iddiası ortaya atıldı ve bu durum psikolojik açıdan zaten çok zor durumda olan halkı endişelendirmekten başka bir işe yaramadı. Haberlerin yoğun olarak paylaşıldığı dönemde çok sayıda sipariş iptali yaşandığına bizzat şahit oldum. Resmi kanallara ‘asbest riski konusu daha detaylı araştırılsın’ diye pek çok çağrıda bulunduk. Valilik sağlık sorunu yaratabilecek bir risk olmadığına dair rapor yayınladı fakat bu halkın korkularını dindirmeye yetmedi."
Dünya üzerinde sadece Amanos dağlarında bulunan bitkiler açısından Hatay'ın çok zengin olduğunu belirten Güzel, depremin, moloz dökümünün biyoçeşitliliğe zarar verip vermediğine ilişkin olarak şunları söylüyor:
"Bitkiler özelinde konuşacak olursak, kırılgan olan endemik bitkiler genellikle dağların ulaşılması nispeten zor bölgelerinde bulunuyor. Takip ettiğim kadarıyla, deprem sonrası gelişmeler (moloz döküm sahaları ya da yeni yerleşim bölgeleri) bu endemik bitki çeşitliliğine şimdilik doğrudan tehdit oluşturmuyor.
11 ilde yıkım olduğu halde sadece Hatay'ın medyada yaygın olarak asbest kirliliği ile beraber anıldığını ve bu konuda yetkililere kırgın olduklarını belirten Güzel şöyle konuşuyor: "Hatay’da yüzde 90 asbest başlıklı haberler çıktı. Haklı olarak korktuk ve haberlerin bilimsel dayanağını araştırdık fakat dünya çapında uygulanan standart bilimsel metodolojiye uygun, ikna edici bir asbest ölçüm çalışmasına rastlayamadık. Haberlerin dayandığı Çevre Mühendisleri Odası’nın raporunu okudum, asbest pozitif numunelerde kaynak hep eternit çatı olarak gösterilmiş.
Hatay’dan kaldırılan enkazda, bütün Hatay’ı asbestli ilan edecek kadar eternit çatı mevcut mudur? Bu eternit çatılardaki olası asbestin ne kadarı havaya karışmıştır? Havada asılı, solunabilir asbest konsantrasyonu nedir? Dahası bu asbest liflerinin ne kadarı hastalık yapıcı özelliktedir? Bunların hepsini, multidisipliner, ciddiyetle, detaylı bir şekilde araştırıp öyle ilan etmek gerekirdi."