Kira krizine çözüm geliyor! Devlet ile özel şirketler arasında yapılacak anlaşmayla inşa edilecek dairelerin vatandaşlara cüzi miktarda kiralanmasını içeren formül, kiracılar ve ev sahipleri arasındaki anlaşmazlıklara yönelik bir çare olarak ortaya konuldu. Kiraları düşürmeyi hedefleyen formülle devletin ücretsiz tahsis ettiği arsalara yapılacak olan evlerde kiralar en fazla 4 bin lira olacak. İşte ayrıntılar....
Son yıllarda kriz seviyesine yükselen ve neredeyse tüm kiracıların şikayetçi olduğu kiralık konut sorunu için yeni bir formül geliştirildi. Yap-işlet-devret modeliyle hayata geçirilecek proje ile kiralar yüzde 50 düşecek.
Projenin ayrıntılarına göre devlete ait arsalar bilabedel (bedelsiz) şekilde söz konusu şirketlere verilecek ve böylece şirketleri zorlayan arsa maliyeti ortadan kaldırılarak sadece yapım bedeliyle evler inşa edilecek. 49 yıllığına ihale edilecek arsalara yapılacak evler, dar ve orta gelir grubundaki ailelere kiraya verilecek. 100 metrekarelik bir evin kirası en fazla 4 bin lira olacak. Evi yapan şirket 49 yıllığına üst kullanım hakkına sahip olacak ve kiracı kirasını bu özel şirkete ödeyecek. 49 yıl sonra ise konut, devlete kalacak.
GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, konutta en büyük maliyetin arsa maliyeti olduğunu belirterek, "Şu anda toplam maliyet içinde arsanın payı Türkiye ortalamasında yüzde 50 seviyelerinde. Kamu kuruluşlarının, yerel yönetimlerin veya benzeri kurumların elindeki arsalar, belli bir dönemde kamu–özel işbirliği yöntemi ile değerlendirilerek ve bir kira tarifesiyle belli üst limitler konularak on binlerce düşük kiralı konut üretilebilir" dedi.
Kalyoncu, kira sorununu çözmeye yönelik formülün ayrıntılarını "Bu noktada GYODER Yeni Konut Modeli’ni oluşturduk. Yap-işlet-devret modeliyle, bireysel değil kamusal kiraya veren yapısını oluşturuyoruz ve kiracıyla kiraya veren arasındaki problemleri ortadan kaldırıyoruz. Bu model, arsa maliyetini sıfıra indirerek kiraları yarı yarıya düşürüyor. Kamu ve özel sektör işbirliği modeliyle kullanıma açılacak arsalarda konutların üretilmesi sağlanırken, arsaların mülkiyeti de devlette kalıyor. Kiralar ise, ev sahiplerinin kontrolünden çıkarılarak devletin hakkaniyetli denetimine ve kurumsal firmaların yönetimine veriliyor." diyerek açıkladı.
Söz konusu model ile yapılacak binalarda yatay mimari, yerli malzeme ve enerji tasarrufunun da şart koşulacağını ifade eden Kalyoncu, orta ve orta alt gelir grubundaki vatandaşlara gelirlerinin yüzde 30-50'sini aşmayacak şekilde kiralık ev sunulacağını belirtti.
Yeni Konut Modeli'nde evler 3 yıllığına kiraya verilecek. Kira sözleşmeleri her yıl değil 3 yılda bir yenilenecek. Kiracı isterse 3 yılın sonunda sözleşmesini yenileyebilecek, isterse de 49 yıla kadar bu evde oturabilecek. İstemezse çıkabilecek. Bu sayede ev sahiplerinin "evimden çık" baskısı da ortadan kalkmış olacak.
GYODER Başkan Yardımcısı Sertac Karaağaoğlu, yeni konut modelinin finansmanı konusunda iki opsiyon olduğunu belirterek "Seçeneklerden ilki banka finansmanı. Kamu otoritesi arsayı 49 yıllığına tahsis eder. Belirleyeceği bedele göre yapım-kiralama-işletme ihalesine çıkar. İşi alan şirket, arsanın üst hakkı ipoteği karşılığında bankadan kredi kullanarak işi yapar. Konutları kiralayarak tahsil ettiği kira bedelleriyle veya üst kullanım hakkını başkasına satarak kredisini öder." dedi.
Karaağaoğlu, "İkinci seçenek ise sermaye piyasaları" diyerek sözlerine şöyle devam etti: "Yapım-kiralama-işletme ihalesi ile işi alan şirket yapım bedeli+kâr için gayrimenkul sertifikası ihracına çıkar. SPK’nın onayı çerçevesinde her metrekare için bir sertifika ihraç ederek sağlayacağı finansmanla işi yapar."
GYODER tarafından yapılacak konutlarda kiracı olabilmek için başvuruların 2024'te başlayacağı tahmin ediliyor.