Sigortalı vefat etmiş bir eşten ölüm aylığı, vefat etmiş bir sigortalı babadan yetim aylığı alabilirsiniz. Ama SGK'dan maaş bağlanması için boşanılırsa işin rengi değişiyor. Buna " muvazaalı boşanma", "kağıt üzerinde boşanma" veya "hileli boşanma" denir ve suçtur. Geçen yıl 6.000'e yakın teftişte yaklaşık 5.000 kişinin SGK'dan maaş almak için boşandığı tespit edildi. Tespitten sonra maaş kesilir ve ödenen aylıklar yasal faiziyle geri alınacaktır. Detaylara haberimizden göz atabilirsiniz…
Öncelikle şunu belirtelim ki Yargıtay'ın her kararı emsal teşkil etmez; Kararlar kişiye, olaya ve duruma göre değişebilir.
Eşin ölüm aylığı ve kız çocukları için yetim aylığı alabilmesi için bazı şartlar vardır. Kalanın aylık olarak ödenebilmesi için merhumun en az 1.800 gün sigorta primi ödemiş olması veya işçi olarak en az 5 yıl sigortalı ve toplam 900 gün sigorta primi ödemiş olması gerekir.
Sigortalının eşi, çocukları ve belirli koşullarda anne ve babası ölüm aylığı alabilir. Bir eşin ölüm aylığı alabilmesi için sigortalının ölüm anında yasal olarak evli olması gerekir. Dul kadın yeniden evlenirse ölüm aylığı kesilir. Dul kadın, daha sonra evlendiği kocasından boşanırsa, ölen kişinin dul maaşını tekrar alabilir. Çocuklara gelince; Oğulların vefat eden bir sigortacıdan yetim aylığı alabilmeleri için 18 yaşını tamamlamamış, 20'si orta öğretim ve 25'i yüksek öğrenim görmüş olmaları gerekir. Yetim aylığı hakkı burada sona erer. Yetim aylığı alabilmek için kızların yaş ve eğitim düzeyinde olmalarına gerek yoktur. Zorunlu ücretler için; evlenmemeliler, olsalar bile sonunda boşanmalılar, sigortalı olmamalılar, emekli maaşı almamalılar, gelirleri olmamalı. Kızlar evlenince ölüm aylığı kesilir.
Bu şartlar yerine getirildiği takdirde, sigortalı vefat etmiş eşinizden ömür boyu, vefat etmiş sigortalı babanızdan yetim aylığı alabilirsiniz. Maaş almanın daha farklı bir yolu varsa işin rengi değişir. Buna "muvazaalı boşanma" veya kağıt üzerinde hileli boşanma denir ve SGK maaşı almak için yapılırsa, bu bir suçtur. Gizli boşanmalar daha pahalıya mal oluyor. Daha net bir anlatımla; Boşanmışsanız ve hala SGK’dan almak için birlikte yaşıyorsanız ve SGK müfettişleri bunu tespit ederse, zor bir süreç yaşanır.
"SGK nasıl belirler?" İlk olarak, rapor sonucunda belirlenir. Genellikle hileli boşanmayı tescil ettiren kişilerin akrabaları. SGK denetçileri; çevre araştırmaları, komşularla görüşmeler, demografik veriler elde etme, muhtarlarla görüşme, polis ve jandarmaya başvurma, seçmenleri izleme ve bir şekilde boşanmanın sahte olduğu ortaya çıkıyor.
Aslında denetçiler sadece geçtiğimiz yıl 6.000'e yakın hileli boşanma denetimi yapmış ve bunların 5.000'e yakınının SGK tarafından ödenmek üzere boşandığını tespit etmiştir. Son 5 yılda 30.000 kişinin ölüm ve yetim aylığı hakkında soruşturma başlatıldı.
Boşanmış olmasına rağmen boşanmış eşle birlikte yaşayan eş ve çocukların aylıkları kesilir. Bugüne kadar ödenen maaşları yasal faiziyle birlikte geri alınacaktır.
Bu kararlar neticesinde konu kanuna yansımıştır. Şimdi Yargıtay kararlarına geçelim. Yargıtay bu konuda bir değil birçok karar vermiştir. Yargıtay'a göre boşandıktan sonra birlikte yaşamaya devam etmek suç değil ancak SGK emekli maaşı almak için yapılırsa Yargıtay SGK'nın tazminatına karar verecek. Müfettişler tarafından yapılan incelemelerden sonra belgelere dayanarak bu kararı verir. Dolayısıyla Yargıtay kararları bu davada emsal teşkil etmemekte; Yargıtay kararları kişilere, olaya ve elde edilen belgelere göre farklılık gösterebilmektedir.