Alper Gezeravcı'nın Uluslararası Uzay İstasyonu'nda gerçekleştirdiği deneyler arasında yer alan "gMETAL", roket sistemlerinin iyileştirilmesinden zararlı gaz salmayan enerji üretimine, karbondioksit yakan motorlar sayesinde Mars'a yerli ve milli imkanlarla yapılacak yolculuk gibi birçok bilimsel ve teknolojik gelişmenin önünü açması bekleniyor. Bu deneyler, Türkiye'nin uzay araştırmalarına katılımını artırarak, yerli uzay teknolojilerinin gelişmesine önemli katkılarda bulunabilir.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nde görev yapan Prof. Dr. İskender Gökalp, "gMETAL" projesi üzerindeki çalışmalar hakkında bilgi verdi. Projenin, yer çekimsiz ortamda yanma deneyleri yaparak katı yakıtlı roket motorlarının performansını artırmayı amaçladığını belirten Gökalp, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın ISS'de gerçekleştirdiği 13 deneyin, yer çekimsiz ortamın etkilerini anlamak için önemli olduğunu ifade etti.
Alper Gezeravcı Dünya'ya dönüyor: 13 farklı deneyin ardından hareket saati belli oldu
"gMETAL" projesi kapsamında gerçekleştirilen yanma deneylerinin ön hazırlığını 1,5 yıldan fazla bir süredir sürdürdüklerini dile getiren Gökalp, katı yakıtlı roket motorlarında kullanılan katı parçacıkların yer çekimi etkisiyle çökelme durumlarına neden olduğunu söyledi. Bu durumu inceleyerek, yer çekimsiz veya düşük yer çekimine sahip ortamlarda katı parçacıklarla karışımın nasıl olduğunu anlamaya çalıştıklarını ifade etti. Proje kapsamında kullanılan tüplerde yanıcı olmayan silisyum oksit bulunduğunu belirten Gökalp, bu deneylerle savunma veya sivil sistemler için katı yakıtlı motorları nasıl iyileştirebileceklerini araştırdıklarını açıkladı.
Prof. Dr. İskender Gökalp
Gökalp, proje kapsamında geliştirilen roket motorlarının, özellikle Mars'a veya Ay'a gitmek gibi uzak hedeflere daha az yakıt kullanarak daha güçlü bir şekilde ulaşmalarını sağlayacak şekilde tasarlandığını söyledi. Mars'ın atmosferinin büyük bir kısmını oluşturan karbondioksiti, dünyadan gönderilen alüminyum veya magnezyum gibi metal parçacıkları kullanarak yakıt olarak değerlendirmeyi amaçladıklarını belirtti. Böylece daha sürdürülebilir ve ekonomik bir roket yakıtı üretmeyi hedeflediklerini ifade etti.
Ayrıca, dünyada fosil yakıt kullanımının küresel ısınmaya neden olduğunu belirten Gökalp, "gMETAL" projesinde karışım iyileştirmesi üzerine odaklandıklarını ve yanma sırasında karbon salımını minimize ederek enerji üretimini sağlamayı hedeflediklerini kaydetti.
Uzaya çıkarak deney yapma imkanının sınırlı olduğunu ifade eden Gökalp, Türkiye'nin uzay çalışmalarına daha fazla katılımını teşvik etmek adına yer çekimsiz ortamı dünyada oluşturmanın iki yöntemini paylaştı. İlk olarak, parabolik uçan uçakların kullanılmasını öneren Gökalp, Airbus gibi uçakların 45 derece ile kalkıp inerek parabolün tam tepe noktasında 20 saniye kadar yer çekimini 100'e bölebildiğini söyledi. İkinci yöntem olarak ise asansör yöntemini öneren Gökalp, kısa süreli havada uçma durumunu sağlayan serbest düşüş kulelerini kullanarak düşük yerçekiminde deneylerin yapılabileceğini belirtti.
Son olarak, Gökalp genç araştırmacıların bu tür uzay projelerine daha fazla dahil olmalarını teşvik etmek için yurt içinde bu tür çalışmaların yapılmasının önemine vurgu yaptı.