İstila her geçen gün artarak kendini gösterirken şimdi de Karadeniz’in sularına bulaştı! Bir süre önce maruz kalınan kokarca böceği istilasından sonra yeni bir tehlike daha ortaya çıktı… Fransa'dan geldi Karadeniz'i vurdu. İşte konuya ilişkin detaylar…
Son zamanlarda Karadeniz’de "viral hemorajik septisem" (VHS) hastalığı sebebiyle balık ölümlerinde artış olduğunu açıklayan Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Coşkun, bu hastalığın Türkiye’nin başına bela olmaya başladığını açıkladı. VHS adı verilen hastalığın Türkiye sularında varlık göstermesinden dolayı hızlıca yayıldığı ve oldukça tehlikeli bir hastalık olduğu ifade edildi.
Bu durum akıllara geçtiğimiz aylarda yaşanan kokarca böceği istilasını getirdi. Adeta ülkemizi istila eden kokarca böcekleri, Ordu’da bir fındık fabrikasını sarmıştı. Doğu Karadeniz bölgesinde fındık bahçeleri başta olmak üzere birçok bölgeyi ve fabrikayı istila eden kahverengi kokarca böcekleri, suyunu emdiği fındık ağaçlarının kökünün kurumasına neden olan bir tür. Dolayısıyla Karadeniz’in en önemli ürünü olan fındıkların zarar görecek olma ihtimali oldukça endişe uyandırmıştı.
Sadece Ordu’da değil, Samsun’da görülen Kahverengi kokarca böcekleri, tarım ürünlerine ciddi zararlar verdikleri için neredeyse tüm Karadeniz’de büyük endişeye yol açtı. Öte yandan meyvelerde şekil bozukluklarına, mısır ve soyada tane kaybına neden olan kahverengi kokarcanın özellikle fındıkta boş, şekilsiz ve lekeli meyve oluşumuna neden olması tarımla ilgilenen vatandaşın korkulu rüyası haline geldi. Şimdi de kokarcadan sonra yeni bir tehlike ortaya çıktı.
TBMM Balıkçılık ve Su Ürünleri Araştırma Komisyonu, AK Parti İstanbul Milletvekili İsmail Emrah Karayel başkanlığında toplandı. Toplantıda VHS virüsünün Türkiye'de görülmeye başladığını ve özellikle Karadeniz'de balık ölümlerine yol açtığı konuşuldu.
Konuya ilişkin önemli açıklamalar yapan Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Coşkun, “"VHS dediğimiz bir hastalık ülkemizin başına bela olmaya başladı. Bu hastalık ülkemizdeki sularda olduğu için hızlıca da yayılıyor; bu da çok tehlikeli bir hastalık. Balıkları öldürdüğü gibi de ihbarı zorunlu hastalık olduğu için Tarım ve Orman Bakanlığımız Gıda Kontrol Genel Müdürlüğünün bir çözüm bulması gerekiyor. Acil olarak aşı mı getirttirecek, ilaçları mı getirttirecek veya nasıl olacaksa üreticilerin önünü açması gerekiyor" dedi.
Karadeniz sularındaki balık ölümlerinin her geçen gün arttığını ifade eden Coşkun, "Bunun nedeninin de VHS olduğu söyleniyor. Tabii, VHS aslında bizim ülkemizde Su Ürünleri Genel Müdürlüğü veya diğer ilgili genel müdürlükler fazla yaymak istemiyorlar. Yayılmasını biz de istemiyoruz; ama son dönemde yine ilgili genel müdürlük, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü illere yazı yazmışlar; bildiğim kadarıyla şu anda 8 işletmeden birer numune alarak Bornova’ya gönderilmesini istemişler. Sulardan geliyor. Deniz sularında, iç sularda, göllerde de var, her tarafta yayılmaya başladı, bunun çözümü yok. Bunun için Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğümüzün acil olarak önlem alması gerekir. Aşısını mı getirecek, ilacını mı üretecek, ne yapacaksa acil olarak yapsın. 2 bin 300 tane işletmemiz var, bu az bir rakam değil. Bu 571 bin ton üretimin heba olması demektir veya diğer denizlere de yayılacağı için yayıldığını söylüyorlar, yayılmaz inşallah; ama böyle sıkıntılar yaşamayalım diye gerekli önlemlerin alınmasını istiyoruz" diye konuştu.
Yapılan komisyonda konuşan CHP Sinop Milletvekili Barış Karadeniz, bahsedilen hastalığın çoğunlukla Fransa’dan Karadeniz sularına gelen yavrularda görüldüğünü yani Fransa’dan gelen yavruların Türkiye’de bu hastalığın yayılmasına yol açmış olabileceğini açıkladı. Hastalığın teşhis edildiği takdirde tesislerin kapatılması gerekeceğini vurgulayan Karadeniz, "Bu, teşhis edildiği an tesislerin kapanmasını gerektiren bir hastalık. Bu yüzden kimse bu teşhisi yaptırmak da istemiyor. Tabii, bununla ilgili bir aşı var dünyada; ama aşı için bir teşhis söz konusu olması lazım. Bu teşhis söz konusu olduğu zaman da acil kodla getirme durumu var. Herhangi bir girişim yok çünkü bir tesisin kapatılması yüklenici firma tarafından ciddi maliyetler doğurduğundan, belki bununla ilgili bir çalışma yapılıp Bakanlığın acil bir önlem alması gerekir" ifadelerine yer verdi.
Gazi Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü öğretim görevlisi Dr. Göktuğ Gül, VHS virüsünün balıklarda renk koyulaşmasına, gözlerde şişme gibi şekillerde kendini gösterdiğini söyleyerek, "Fakat erken döneminde ne yazık ki çok fazla bir belirtisi olmuyor. Dolayısıyla ilerleyen süreçlerde etkiler ortaya çıkabiliyor. Yüzgeçlerin alt taraflarında cilt üzerinde kanamalarla da kendini açığa vuran bir hastalık. Henüz dünyada ne yazık ki bununla ilgili bir tedavi yöntemi net olarak geliştirilmiş değil. Belli aşı çalışmaları var; fakat bunlar yüzde 100 verimli olarak bir şey söyleyemiyor henüz" açıklamasını yaptı.
İnsan sağlığının bu süreçte herhangi bir zarar görmeyeceğini ifade eden Dr. Gül, acil olarak önlem alınması gerektiğini de vurguladı.
Dr. Gül, "Ülkemizde Karadeniz olarak söyleniyor; fakat yetiştiricilik tesislerinin yıllardan beridir süregelen bir problemi bu hastalık. Ama mutlaka ve mutlaka laboratuvar koşullarında analizinin yapılması gerekli. Mutlaka böbrekten, dalaktan, karaciğerden izole edilerek teşhisinin konulması gerekiyor. Balıktan balığa çok hızlı bir şekilde geçiyor. Balıklar daha çok hastalığı dışkılama yöntemiyle suya yayıyor.
Dolayısıyla bir tesiste, bir havuzda bu virüsün görülmesi demek aslında diğer balıkların da artık yüksek oranda risk grubu içerisinde olduğunu gösterir. İnsanlar üzerinde bir hastalık belirtisi gösterdiğine dair hiçbir kanıt yok elimizde. Dolayısıyla tüketimde bir sorun oluşturmaz; ama yetiştiricilik tesisi boyutuna geçtiğinizde tesislerin kapanmasına kadar götüren bir süreçle karşı karşıya kalabiliriz" dedi.