Asırlarca hüküm sürmüş Osmanlı İmparatorluğu’nun padişahlarının portreleri genellikle hep yan durdukları şekildedir. Neredeyse tüm padişahların yan durmalarının bir nedeni varmış. O duruşun altındaki sır ise çözüldü! Meğer yan durmalarının çok etkileyici bir nedeni varmış…
Osmanlı padişahlarının portrelerine ya da fotoğraflarına bakıldığında en dikkat çeken nokta duruşlarıdır. Bütün padişahların yan durduğu , sağ ya da sol profilden resmedildikleri bilinmektedir. Aslında bu şekilde durmalarının daha güzel görünmek için değil başka bir sebepten dolayı olduğu öğrenildi. Meğer sağ ya da sol profilden yan durarak poz vermelerinin nedeni buymuş…
Bilecik’in Söğüt ilçesinde ilk önce bir beylik olarak kurulan ve daha sonra dünyanın büyük bir kısmına hükmeden Osmanlı, Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethetmesi ile bir imparatorluk haline geldi. 1299 yılında kurulan ve başlangıcından sonuna kadar tam 36 padişahın liderlik yaptığı Osmanlı, 624 yıl boyunca hüküm sürdü.
Tüm Osmanlı padişahları ise dönemin ressamlarına kendi portrelerini çizdirdi. Hepsinde dikkat çeken detay ise duruşlarıydı. Sağ ya da sol profilden yan durarak portrelerinin çizilmesini istiyorlardı. Genel bir kanıya göre bu duruşun güzel olduğu için padişahların bunu tercih ettiği düşünülse de aslında olayın güzellikle pek de alakasının olmadığı ortaya çıktı. Fotoğrafların altında yatan sır ise duyanları şaşkına çevirdi.
Dünyaya hükmetmiş ve yön vermiş her imparatorlukta en önemli kriter hem iç hem de dış otoritedir. Febus Efendi, Osmanlı’nın saraylarında 23 yıla yakın bir süre boyunca 3 padişah ve 1 halifeye fotoğrafçılık yapmıştır. Sarayın fotoğrafçısı Febus Efendi, yaptığı bir röportajında padişahların dışarıya servis edilen fotoğraflar konusunda oldukça hassas olduklarından söz etmiştir. Febus Efendinin fotoğrafçılığına ilişkin ise şu sözler söylenmiştir:
"Hakikaten sanatkârane ve nefis fotoğraflar çektirmek isterseniz Beyoğlu’nda Doğru Yol’da olan Febüs Fotoğrafhanesi'ne müracaat ediniz."
Yan poz verme olayı yalnızda Osmanlı padişahlarında değil Roma imparatorlarında da söz konusudur. Bu pozlar aslında bir gücü temsil etmektedir. İmparatorlar, burun figürünün gücü ve heybeti temsil ettiğini düşünmektedir.
Yakından bakıldığı zamanda “kartal gagasına” benzetilen kemerli burun, o dönemlerde soylu insanlarda bulunan özelliklerden biri olarak ön plana çıkıyor. O dönemin algısına göre kemerli burun gücü ve zenginliği ifade ediyordu. Osmanlı İmparatorluğu da bu düşünceye sahipti.
Güçlü ve yırtıcı bir hayvan olan kartal, o dönemde kemerli burunlarda kartal gagası imgesini taşıyordu. Dolayısıyla imparatorlar da güçlerini o şekilde sembolize etmişlerdi. Hem Osmanlı imparatorlarında hem de Roma krallarında kemerli burun bir güç sembolüydü. Dolayısıyla yan durarak poz vermelerinin altındaki sır da aslında güçlerini göstermekti.