CHP liderinin gündeme taşıdığı ‘metamfetamin’ tehlikesine karşı Emniyet’in aldığı önlemleri açıklayacağına suç duyurusunda bulunması tepki çekti. ‘Bari çocuklarımızın hayatı siyaset üstü kalsın’ çağrısı yapıldı. Narkotiğin zehir raporu ise korkunç tabloyu ortaya koydu: Kullanımı 2020’de patladı. İki yıl içinde 81 ile yayıldı. Yalnızca bu yılın ilk yedi ayda 8 bin kilo yakalandı. Ölüm oranı yüzde 46’ya çıktı.
Kimyasal bir uyuşturucu olan metamfetaminin Türkiye için büyük bir tehlikeye dönüştüğünü Kılıçdaroğlu dile getirdi. Ancak Emniyet ve Jandarma alınan önlemleri anlatması gerekirken suç duyurusunda bulundu. Polisin hazırladığı rapor ise metamfetaminin nasıl bir ölüm tuzağına dönüştüğünü çarpıcı şekilde gösterdi. İşte siyasi tartışma konusu haline getirilmeye çalışılan Narkotik Dairesi’nin o raporu:
Gençler arasında ‘Metin Abi’ olarak adlandırılan metamfetamin Türkiye’de ilk kez 2009’da yakalandı. 2016-2021 döneminde yakalanan miktar her yıl arttı. 2020’de ise dörde katlanarak pik yaptı. Geçen yıl yakalama miktarı 5 bin kilogram olurken bu yılın ilk yedi ayında 8 bin kiloya çıktı. 2017’de aşırı doz ölümler tavan yaptı. Geçen yılki 270 can kaybından yüzde 46’sı metamfetaminden kaynaklandı.
Kılıçdaroğlu’nun “Uyuşturucu paralarını cari açık finansmanında kullandılar” iddiası sonrası ‘metamfetamin salgını’ yeniden gündeme geldi. Emniyet’in raporunda çarpıcı tespit ve uyarılar yer aldı: 2016-2021 arası yakalanan miktar her yıl arttı. 2020’de dörde katlandı. Aşırı dozdan ölümlerin yaklaşık yarısı metamfetamin kaynaklı.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 31 Ekim’de CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi Koordinatörü ve Derin Yoksulluk Ağı Kurucusu Hacer Foggo ile yayınladığı videoda gençler arasında hızla yayılan metamfetamin salgınına dair uyarılar yapmış, iktidara bu konuda eleştirilerde bulunmuştu. İktidarın ‘kara parayla meti sokaklara davet ettiğini’ savunan Kılıçdaroğlu, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’dan medyaya yansıyan fotoğraflarını hatırlatarak “Saray da çok iyi biliyor ki uyuşturucuları kendileri davet ettiler bu ülkeye. ‘Paralarınızı getirin, her şeye göz yumacağız’ dediler ve göz yumdular. Onunla bununla poz veren Breaking Bad Süleyman, ülkenin çocuklarının zehirlenmesine göz yummuştur” diyerek bahsetmişti. CHP lideri, iktidarı işaret ederek “Uyuşturucu paralarını Türkiye’nin cari açığının finansmanında kullandılar” iddiasında bulunmuştu. Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı bu sözle kurumların hedef alındığını savunarak suç duyurusunda bulunulacağını kaydetti.
Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ise “Uyuşturucu mücadelesinde dünyanın parmak ısırdığı başarıları elde eden, sadece bu yıl 198 bin 94 uyuşturucu operasyonu yapan, 252 bin 590 şüpheliyi yakalayan, bunların 22 bin 136’sının tutuklanmasına vesile olan, tonlarca narkotik maddeyi çocuklarımıza ulaşmadan engelleyen, ülkemiz sokaklarını temizleyebilmek için ailelerinden, kendilerinden feragat eden ve tüm bunları verilen her türlü destek ve irade sayesinde yapabilen kolluk birimleri ve narkotik polisleri olarak, tarafımıza atılan dış destekli iftiraları asla kabul etmiyor, hakkımızı helal etmiyoruz” açıklaması yaptı. Paylaşımda uyuşturucuyla mücadele verileri de yer aldı.
İddialara yanıt veren Soylu da Kılıçdaroğlu’nun ‘ses kaydı’ olduğunu ima etti. “Türkiye Cumhuriyeti devletine, devlet teşkilatına, emniyet ve jandarma teşkilatına attığı suç karşılıksız kalmayacak” diyen Soylu “Türkiye’nin her yerinde belediyelere terörist yerleştirdiler... Neymiş, Türkiye cari açığını uyuşturucu ticaretiyle kazanmaya çalışıyor. Bu uluslararası istihbarat oyunudur. Ana muhalefet partisi başkanı bu oyuna düşmektedir. Partilisini büyükelçilere gönderdi, altılı masanın ortaya koyduğu deklerasyonu redakte ettirdi. Yarın öbür gün bunun ses kaydı çıkarsa, bir vatansever bu ses kaydını mahkemeye gönderirse ne olur? Bu sorunun cevabını verin” ifadelerini kullandı. Ayrıca Soylu’nun 26 Ekim’de Edirne’de kadın muhtarlara yaptığı konuşmada “Özellikle yaklaşık bir yıldır dile getirdiğim metamfetamin ciddi bir tehdittir. Geçen yıl toplamda 6 ton metamfetamin yakalamıştık, bir önceki yıl 3 tondu, şimdi ise 10 tonu aştık” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da tartışmaya “Bu iftiranın hesabını hukuk önünde soracağız” sözleriyle dahil oldu, Kılıçdaroğlu’nun iddiasının yargıya taşınacağını açıkladı.
Siyasette metamfetamin tartışması ısınırken bu konuda Emniyet Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı rapor yeniden gündeme geldi. Narkotik Suçlarla Mücadele Dairesi, geçtiğimiz aylarda metamfetaminin Türkiye’deki durumunu gözler önüne seren rapor hazırlamıştı. Buna göre laboratuvar ortamında hazırlanan metamfetaminin tanımı “Bireyin biyolojik, psikolojik ve sosyal yaşamında oluşturduğu yıkıcı etkileri nedeniyle ulusal ve uluslararası alanda kontrol altına alınmış, yasa dışı sentetik/ kimyasal bir narkotik madde” ifadeleriyle yapıldı.
Gençler arasında “Metin Abi” olarak isimlendirilen maddenin tarihi 2. Dünya Savaşı’na kadar uzanıyor. Maddeye dair raporda Türkiye verileri dikkat çekiyor. İlk kez 2009’da İstanbul’da yakalanan maddenin kaynağının İran olduğu belirtildi. Emniyet’in çalışmasında şu detaylar yer aldı: “Ülkemizde 2016-2021 döneminde, her geçen yıl metamfetamin yakalama miktarlarında artışlar yaşanmıştır. En keskin artış 2020 yılında yaşanmış ve metamfetamin yakalama miktarı bir önceki yıla göre dört kat artış göstererek 4 bin168 kilograma ulaşmıştır. Ülke genelinde 2021’deki metamfetamin yakalama miktarı 5 bin 528 kilogram, 2022’nin yedi ayındaki miktar ise 8 bin 600 kilogram oldu.”
2009’da sadece İstanbul’da görülen metamfetamin, 2015’de ülke genelinde 54 kentin sokaklarında ele geçirildi. Son iki yılda ise 81 kentte “Metin Amca” operasyonları gerçekleştirildi. “Bu yakalama verisi metamfetaminin önümüzdeki dönemde de tehdit unsuru olarak kalacağının bir göstergesidir” denilen raporda “Sentetik bir uyuşturucu olarak ortaya koyduğu yüksek bağımlılık gücü ve yüksek piyasa fiyatı metamfetamini uyuşturucu kaçakçılık organizasyonları için çekici hale getirmekte, kaçakçılığını artırmaktadır” değerlendirmesi yapıldı.
“Genç nesilleri ve ortak geleceğimiz için en önemli tehditlerden biri olan uyuşturucu sorunu ile mücadelede, bağımlıları kısa bir sürede ölüme götüren olumsuz etkileri, dünya genelinde en çok yakalanan sentetik uyuşturucu olması, kullanım yaygınlığının her geçen gün artması, oluşturduğu sağlık sorunlarının yanında toplumsal güvenlik zafiyetine sebep olması gibi nedenlerle metamfetamin önemle takip edilmesi gereken bir duruma gelmiştir” denildi.
Türkiye’de aşırı doz ölümlerin tavan yaptığı yıl 2017 oldu. 2017’de uyuşturucu kullanımından kaynaklanan 941 ölümde metamfetamin görülme oranı yüzde 7.8 idi. Ancak 2021’de aynı şekildeki 270 ölümün yüzde 46.3’ü metamfetamin kaynaklı oldu. Ayrıca Türkiye’de 2016’da yüzde 3.5 olan yatarak metamfetamin tedavisine başvuru oranı 2021’de yüzde 15.5’e fırladı.
Metamfetamin kullanımında her ne kadar erkek kullanıcı yüzdesi yüksek olsa da kadın metamfetamin kullanıcıları oranının diğer uyuşturucu maddelere göre yaklaşık iki kat fazla olduğu tespit edildi. Raporda, metamfetamin kullanımının öğrenim durumu düşük olanlarda daha fazla olduğu görüldü.