Türkiye’de elektrikli araç sahibi olmak çok kolay değil. Demode vergi sistemi fiyatları zirveye taşırken, asıl sorun elektrikli araç sahibi olduktan sonra başlıyor. Bugün 52,4 kwh kapasiteli bir aracı istasyonuna göre şarj etmenin maliyeti 323 lira. Başka markalarda bu fiyat 500 liraları bile bulabiliyor. Ama aynı kapasiteyi ev tipi prizden şarj etmek 110 lira. O yüzden eğer otoparka sahip olan bir eve ya da kendinize ait bir villanız yoksa yakıt tarafında ekonomik olmak neredeyse imkansız.
Avrupa’da ortaya çıkan ve Türkiye’yi hiçbir şekilde etkilemeyen diesel gate skandalından sonra otomobillerin elektrikli dönüşümü hız kazandı. Hatta Avrupa’da birçok ülke hemen hemen 2030’dan sonra içten yanmalı araç satışını yasaklamaya bile hazırlanıyor. Bölgede elektrikli araçlar için birçok teşvik gündeme gelirken, Türkiye’de de bunun ödülü vergi olarak karşımıza çıkıyor. İlk bakıldığında aslında elektrikli araçlar, bakım vb. maliyetlerden ötürü oldukça ucuz gibi görünüyor. Hatta tartışmalı bir konu olsa da çevreye daha az zarar verdiği düşünülüyor. Fakat Türkiye’de asıl sınav aracı aldıktan sonra başlıyor. Şarj maliyetleri o kadar yüksek ki bırakın menzilleri tüketiciler kilometre hesabı yaptığında astarı yüzünden pahalıya geliyor.
Yerli markamız olan TOGG ve bazı diğer markalar özelinde bir hesaplama yapıldığında batarya ve şarj istasyonu kapasitesine göre, dolum maliyetleri 300 lira ile 900 lira arasında değişim gösterebiliyor. Bunu ev tipi prizde şarj ettiğimizde ise maliyet 100 lira ile 200 lira arasında oluyor. Tabloda da görüldüğü üzere 52,4-88,5-93,4 kwh kapasiteli bataryaların e-şarj, ZES ve Trugo gibi istasyonlardaki şarj maliyetleri ortada. Eğer kapalı bir otoparkınız yoksa ya da villada (kendinize ait bir alan olarak) yaşamıyorsanız aracınızı evde şarj etmeniz mümkün değil. Bu yüzden tercihinizi mecburi olarak şarj istasyonlarından yana kullanmanız gerekiyor. Burada da işler istasyonun kwh kapasitesine göre değişiyor. İstasyon ne kadar güçlü olursa bekleme süresi de o kadar kısa oluyor. Fakat her halükarda şarj istasyonunda yüzde 100’e yakın dolum için minimum 1 saat beklemez zorunda kalınıyor.
Elektrikli araçların şarj maliyetleri birçok faktöre bağlı olarak belirleniyor. Bunun en basit örneklerinden biri ise istasyonun şarj kwh durumu, şarj hızı ve aracın batarya kapasitesi ilk göze çarpanlardan. Şarj noktalarında süre kısaldıkça maliyet katlanıyor. Bu yüzden yaşanılan coğrafyada elektrik maliyetleri ve aracı kurumların kârlılığı büyük önem arz ediyor.
Elektrikli araçların şarj maliyetleri bazı durumlarda benzinli ve dizel araçlardan daha düşük olabilir. Tabi Türkiye’de bu durum sadece ev tipi şarjlarda geçerli. Bugün 22 kwh bir istasyonda bile 52,4 kwh batarya kapasitesine sahip bir otomobili istasyon markasına göre şarj ücreti 323 lira seviyelerinden başlıyor, 408 liralara kadar çıkıyor. Göz önünde olan ilk markadan bahsetmek gerekirse TOGG T10X’in 313 kilometrelik menzile sahip olan modeli için kilometrede 1 lira ödemek gerekiyor. Aynı ayarda bir benzinli veya dizel otomobil de hemen hemen aynı maliyete ulaşıyor. Burada şarj süresini beklememek de tüketiciler için ağır basıyor. Fakat bunu evinizde veya otoparkınızda normal bir prizden şarj etmeniz (14-15 saat civarı) 110 lira seviyelerinde oluyor.
Bu tablo karşısında elektrikli araçların şarj maliyetleri tüketici için artık endişe kaynağı oluyor. Evin ya da otoparkın normal prizinden şarj edilebilir olması daha düşük bir maliyet. Ama şarj süresi büyük sorun. Evde şarj durumu Türkiye özelinde kademli bir fiyatlandırma hesaplamasına sahip. Düşük kademede araçları şarj etme imkanı pek yok. Çünkü evin de mevcut bir elektrikli tüketimi var. Zaten aracınızı 3 kere şarj ettiğinizde evde otomatik olarak yüksek kademeli tarifeye geçiliyor.
Türkiye’nin en çok satılan elektrikli otomobillerinden biri olan bir modelde bile maksimum sayılabilecek batarya kapasitesi 93,4 kwh onunla da yapılabilecek kilometre belli. 505 kilometre. Şimdi bu aracı hızlı şarj istasyonunda 120 kwh gücüyle şarj etmenin maliyeti e-şarj noktasında 727 lira, ZES’te ise 915 TL. Eğer kullanılabilir ise Trugo noktasında da 180 veya 300 kwh ile 746 lira ödemek gerekiyor. Bunun ev tipi prizden şarj maliyeti de 200 lira seviyesinde.