Ö­l­ü­m­c­ü­l­ ­e­n­e­r­j­i­

Ö­l­ü­m­c­ü­l­ ­e­n­e­r­j­i­

Büyük can kaybı yaşadığımız son depremlerde ortaya çıkan enerjinin miktarı dudak uçuklattı. Ölçümlere göre Türkiye’de yaşanan depremler o kadar güçlüydü ki, 2021’deki depremlerin toplam ortaya çıkardığı enerjinin yüzde 26’sını oluşturdu. Bir başka deyişle dünyada son üç aydaki tüm depremlerin toplamından daha büyük bir enerji açığa çıktı.

Merkez üssü Kahramanmaraş olan ve Türkiye’de 10 ille, Suriye’yi yıkıcı bir şekilde etkileyen depremlerin boyutu dün uluslararası medyada masaya yatırıldı. Amerikan Washington Post gazetesi, Türkiye’de gerçekleşen bu depremleri, Kaliforniya’daki depremlerle kıyasladı:

Kaliforniya’daki Loma Prieta depremi, San Francisco Körfez Köprüsü’nün kısmen yolcuların üzerine çökmesine neden olacak kadar güçlü bir depremdi. 1989 yılındaki depremde 63 kişi öldü, 3 bin 700’den fazla kişi de yaralandı. Loma Prieta 6.9 büyüklüğünde bir depremdi.

Büyüklüğün kaydedilmesi bilim insanlarına depremlerin ölçeği hakkında bir fikir verir, ancak bu olayları ölümcül yapan asıl şey depremlerin saldıkları enerji. Deprem ölçülerinde kullanılan büyüklük logaritmiktir, yani üstel şekilde artar. Bu, Türkiye’deki 7.8’lik depremin, 6.9’luk Loma Prieta depreminden kabaca 20 kat daha güçlü olduğu anlamına geliyor. Yani 7.8’lik Kahramanmaraş depremi tek başına 30 petajullük enerji ortaya çıkardı.

30 petajul, yani 30.000.000.000.000.000 joule enerji, ortalama 774 bin Amerikan evine bir yıl boyunca yetecek ya da 5 binden fazla Boeing 747-100B uçağına yakıt sağlayacak enerjiye denk geliyor.

7.0 büyüklüğündeki bir deprem 6.0 büyüklüğündeki bir depremden on kat, 5.0 büyüklüğündeki bir depremden ise yüz kat daha güçlü. Bir depremden açığa çıkan enerji arasındaki fark daha da büyük; basamaktan basamağa, bir depremin ortaya çıkardığı enerji bir öncekinden 32 kat daha fazladır.

Başka bir deyişle, Türkiye-Suriye’de meydana gelen depremlerin yarattığı enerji, Kaliforniya’da geçen yıl meydana gelen depremlerin toplamından daha fazla. Son üç aydaki tüm depremlerin toplamından da daha büyük. Türkiye’de meydana gelen 7.8 büyüklüğündeki deprem ve artçıları son 365 günde toplam 41 Petajoule enerji açığa çıkardı.

İngiliz The Telegraph gazetesine göre de Türkiye depremi, 2016’da orta İtalya’yı vuran ve 300 kişiyi öldüren felaketin 250 katı enerji açığa çıkardı. Anadolu ve Arap levhaları arasında 62 millik bir kırılma oldu.

Kaliforniya’daki Loma Prieta depremi, San Francisco Körfez Köprüsü’nün kısmen yolcuların üzerine çökmesine neden olacak kadar güçlü bir depremdi. 1989 yılında meydana gelen 6.9 şiddetindeki depremde 63 kişi öldü, 3 bin 700’den fazla kişi de yaralandı.

Popular Articles

Latest Articles