Fıkıh, genellikle İslam Hukuku’nu ifade etmek için kullanılan, Arapça kökenli bir terimdir. Ancak bu terimin anlamı, ilk bakışta düşünülenden çok daha geniş bir yelpazeyi kapsar. Fıkıh, bir yandan davranış biçimlerini, diğer yandan da dinin hukuk kurallarını temsil eder. İslam ilimlerinde önemli bir yere sahip olan fıkıh, aynı zamanda derin bir bilgi ve anlayış gerektirir.
Fıkıh ne demek? Kuran-ı Kerim’de de geçen fıkıh kelimesi, “Bir şeyin özüne inmek ve bu şeyin tüm inceliklerini kavramak” anlamına gelir. Kuran’daki kullanımı, keskin bir idrak ve ince bir kavrayış zekası gerektirdiğini vurgular. Bu bağlamda, fıkıh bilgisine sahip kişiye "fakih" denir ve bu kişi, konusunda derinlemesine bilgi sahibi olarak kabul edilir.
Hicri takvimin ilk dönemlerinden itibaren, fıkıh, öğrenilmesi gereken dini bilgileri ifade ederken, zamanla daha çok din ve dünya kanunlarını içeren hukuksal bir terim haline gelmiştir. Bu evrim, fıkıh ilminin sadece dini değil, toplumsal ve kültürel yönleri de kapsadığını gösterir.
Türk Dil Kurumu (TDK), fıkıh kelimesi için iki ayrı açıklama sunar:
Bir şeyi gerektirdiği şekilde, iyice anlamak ve bilmek.
İslam Hukuku’nda yer alan din ve toplum kurallarının bütünü.
Bu tanımlamalar, fıkıh teriminin hem genel bir öğrenme biçimini hem de spesifik olarak İslam Hukuku’nu kapsadığını göstermektedir.
Fıkıh, sadece bir hukuk dalı olarak değil, aynı zamanda zengin bir ilim olarak da önemini korumaktadır. Günümüzde de İslami ilimler arasında merkezi bir yer tutan fıkıh, hem tarihi hem de güncel önemiyle dikkat çekmektedir.