Marmara Denizi'ni esir alan müsilaja dair İstanbul Üniversitesi'nden bilim insanları çalışmalarını 8 ayda tamamladı. Marmara Denizi, müsilajdan önceki değerlere geri döndü. İÜ Gıda Güvenliği Ana Bilim Dalı Başkanı Nuray Öztürk, "Müsilajlı sudan çıkan balığın tüketilmesi zararlıdır" gibi bir durumun söz konusu olmadığına dikkat çekti.
İstanbul Üniversitesinden (İÜ) bilim insanları, "Marmara Denizi'nde Görülen Müsilajın Halk Sağlığı Bakımından Etkilerinin Değerlendirilmesi"ne yönelik çalışmasını yaklaşık 8 ayda tamamladı Marmara Denizi, bir dönem ortaya çıkan müsilajdan önceki değerlere döndü.
Fakültenin Gıda Güvenliği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nuray Erkan yürütücülüğünde TÜBİTAK destekli yapılan çalışma kapsamında, "Denizlerde ve İçsularda Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğe" göre, İstanbul ve Çanakkale Boğazı, Tekirdağ, Yalova, Bandırma ve İstanbul'dan örnekler alınarak incelendi.
Erkan, geçen sene mayıs ayında oluşan Marmara Denizi'nde tarihindeki en yoğun ve en büyük müsilaj vakası olarak değerlendirilen müsilajın arka planını, balıkçıların daha önceki aylarda yaşadığı şikayetlerinden bildiklerini söyledi.
Prof. Dr. Nuray Erkan
Marmara Denizi'nin çıkan ekonomik türler ve besleyiciliği bakımından Türkiye'nin en önemli ikinci verimli denizi olduğunu anlatan Erkan, buradan avlanan çok değerli gıda kaynağının kaybedilmemesi gerektiğini söyledi.
Erkan, denizlerin korunması ve bununla ilgili tüm önlemlerin alınması gerektiğini dile getirerek, "Müsilaj eylem planında ne gerçekleştirilecekse bunların yapılması gerekiyor. Bunun yanında gıda güvenliğinin temel ilkelerini halkımıza öğretmemiz gerekiyor. Mutlaka temiz ve hijyenik koşullarda satış yapan bir balıkçınız olsun. Mümkün olduğunca mutfak hijyenine riayet eden ortamlarda, kalite ve gıda güvenlik sertifikalarına sahip satış ve tüketim noktalarında bu ürünleri tüketmeye özen gösterin." diye konuştu.
Yapılan çalışmalara göre "Müsilajlı sudan çıkan balığın tüketilmesi zararlıdır" gibi bir durumun söz konusu olmadığına dikkati çeken Erkan, gıdanın güvenli unsurlarda tüketilmesi, avdan çatala gelene kadarki süreçte her türlü hijyenin uygulandığı güvenlik sisteminin kurulması gerektiğine değindi.
Gıda güvenliği sisteminin olduğu satış ve tüketim yerlerinde müsilajlı sudan avlanan balıklar ile bu ürünlerin tüketilmesinde sakınca bulunmadığını aktaran Erkan, "Mikrobiyal tehlike dışında müsilajın görülmesinden itibaren yapılan bir yıllık incelemede Marmara Denizi’nden avlanan balıkçılığa izin verilen bölgelerden alınan dil balığı, karides, midye, hamsi ve istavrit örneklerinde tüm sezon boyunca cıva, kurşun, kadmiyum gibi toksik metal değerleri Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği limit değerleri içinde bulunmuştur." diye konuştu.
Su sıcaklığında düşüşle beraber patojen yükünün ve çeşitliliğinin azaldığını gözlemlediklerini aktaran Erkan, şöyle devam etti:
"Müsilaj öncesinde yaptığımız analizlere göre o dönem aldığımız tüm örnekler çok daha kontamine bulunmuştur. Dip örneklerinden dil balığı ve karideste, suyu filtre ederek beslenen kabuklu deniz ürünlerinden midyede patojen çeşitliliği ve miktarı hamsi ile istavrit örneklerine göre daha yüksek bulundu. Bu şaşırtıcı bir tablo değildi. Su kolonunda dip dahil yoğun müsilaj, mikrobiyal çeşitliliği ve yükü artırmıştı. Aldığımız örneklerde besin kompozisyona baktığımızda geçmiş senelerden farklı olarak özellikle hamsi ve istavritte müsilajlı dönemde Omega-3 seviyesinin geçmiş yıllara göre düştüğünü tespit ettik. Müsilaj, Marmara Denizi'ndeki balıkların besin zincirindeki besin döngüsünü bozduğu için balıklarda et verimini azaltmış ve Omega-3 içeriğinde de düşüşe neden olmuştu. Ayrıca tüketime sunulan bu türlerin stoklarında da belli bir azalma olduğu gözlenmiştir."
Erkan, toplanan örneklerde canlıların enzim faaliyetlerini incelediklerinde insan gıdası olarak tüketilen bu canlılarda müsilajın önemli bir stres yarattığını tespit ettiklerini kaydetti.