Depremde çadır satması ile gündeme gelen Kızılay, 23 Mart itibarıyla 502 TL olan bir torba kanı 980 TL yaptı. CHP'li Gamze Akkuş İlgezdi, Kızılay’ın kan üzerinden yaptığı fiyat artışlarını eleştirdi. İlgezdi, "Böyle bir zamanda kana SGK üzerinden zam yapmak, yağmur yağıyorken şemsiye satmaya benzer. SGK’nın içini boşaltmak demek vatandaşlarımızı ücretsiz sağlık hizmetlerinden de mahrum bırakmak demektir" dedi. Kızılay ise, kan satışı iddialarının gerçeği yansıtmadığını duyurdu.
6 Şubat depremlerinde felakete gereken desteği vermediği ve derneklere çadır satması nedeniyle eleştiri ve tepkilerin hedefine oturan Kızılay son olarak kan stoklarındaki düşüşle gündeme gelmişti. Yaşananların ardından kan bağışının azalması stokların asgari düzeyin altına inmesine sebep olmuştu.
İmamoğlu 'Kızılay kan kaybediyor' diyerek paylaştı: O şahıs görevde olduğu müddetçe devam edecek
Başta muhalefet olmak üzere kuruma kan bağışı çağrıları yapılmıştı. Stoklar çağrılar sonrası toparlanma eğilimine girerken Kızılay yeni bir konuyla gündem oldu. Kurum 23 Mart itibarıyla 502 lira olan bir torba kanın fiyatını 980 lira yaptı. Konuyu gündeme getiren CHP İstanbul Milletvekili Dr. Gamze Akkuş İlgezdi fiyat artışına ilişkin sert eleştirilerde bulundu.
Kızılay'da krizin önüne geçilemiyor: Ameliyatlara 'kan' engeli
Akkuş İlgezdi, “155 yıllık devlet kurumu Kızılay halktan bedava aldığı kanı KDV’si sıfır ürün olarak hastanelere satıyor. Kızılay Başkanı Kerem Kınık’ın ‘SGK’ya verdiğimiz kandan zarar ediyoruz’ açıklamaları insan hayatına bakış açılarının ve Kızılay’ın kurumsal kimliğinden ne kadar uzaklaştığının kanıtıdır.
Skandallarına yeni skandallar ekleyen Kızılay, kan saklama koşullarını bahane ederek yüzde yüze yakın bir zamla bir torba kanın fiyatını 502 TL’den 980’e çıkararak Sosyal Güvenlik Kurumu’na büyük bir maddi külfet yüklüyor. Bu durum kabul edilemez. Depremin açtığı yaralar henüz sarılamamışken yapılan bu hamle vicdansızlıktır” dedi.
Dr. Gamze Akkuş İlgezdi, konuya ilişkin açıklamalarına şu ifadelerle devam etti:
Özel Hastanelerde tedavi gören hastalarımız, sağlık hizmetlerine ücretli erişebildiği için kanı da ücretli bir şekilde almış oluyorlar. Devlet hastanelerinde ise vatandaşın cebinden kan parası çıkmadığını iddia eden Kızılay bir şeyi atlıyor veya görmezden geliyor. 502 TL olan bir torba kanın parasını 980 TL yapan Kızılay, bu parayı SGK’dan yani devletten tahsis ederek yine vatandaşın cebinden çıkarmış oluyor. Devlet kurumları vatandaşın vergileriyle dönmüyor mu? Bunu sokaktan geçen bir çocuğa dahi sorsanız bilecekken Kızılay yetkilileri bunu bilmiyor mu? Kısacası Kızılay dolaylı yollardan da olsa kanın ücretini yine vatandaşın cebinden çıkarmanın yolunu bulmuş.
Kızılay’a olan güvenin yerle bir olmasına rağmen alternatifsiz bir kuruluş olmasından dolayı kan bağışı çağrısını da yineleyen Akkuş İlgezdi, sözlerine şöyle devam etti:
Kızılay, Kızılay yetkililerince bilinçli bir şekilde itibar kaybına uğratılıyor ve uğratılmaya da devam ediliyor. Bilinçli diyorum çünkü ancak bilinçli bir şekilde bu kadar büyük hatalar sıralanabilirdi. 6 Şubat Kahramanmaraş depremindeki çadır skandalını daha unutmadık. Son zamanlarda kan stoklarının azaldığına dair iddialar daha gün yüzüne çıkmadı. Kızılay Genel Başkanı hakkında ve kurum hakkında şaibeli ticari ilişkilerin iddiaları da ortadayken, daha 2 ay önce büyük bir doğal afet yaşamışken ve 11 ilimizde en çok ihtiyaç olan şeyin kan olduğu gerçeği gün gibi ortadayken böyle bir zamanda kana SGK üzerinden zam yapmak, yağmur yağıyorken şemsiye satmaya benzer. SGK’nın içini boşaltmak demek vatandaşlarımızı ücretsiz sağlık hizmetlerinden de mahrum bırakmak demektir. İnsan hayatını ticarileştiren, sağlık hizmetlerini piyasalaştıran bu anlayışın tam da karşısındayız.
Bir milletvekilinin iddialarına dayandırılan haber tamamıyla gerçek dışıdır. Türk Kızılay Kanunla verilen yetkiye ve Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen kurallara uygun olarak gönüllü bağışçıdan aldığı kanı laboratuvar güvenlik testlerinden geçirip üç farklı kan bileşenine ayırarak , ihtiyaç duyulduğu için talep yapan tüm hastanelere, özel donanımlı araçlar ile uygun koşullarda ulaştırır. Bu süreçlerin hiçbir anında vatandaşlardan “kan parası” adı altında ya da başka bir ad altında kan kullanımıyla ilgili olarak HİÇBİR ÜCRET TALEP EDİLMEMEKTEDİR.
Türk Kızılay yürütmekte olduğu kan bankacılığı faaliyeti için belirli maliyetlere ve giderlere katlanmaktadır.
Bu maliyetlerin başlıcaları;
• Kan bankacılığında kullanılan tıbbi sarf malzeme ve ekipmanların maliyeti,
• Profesyonel çalışanların ücret, SGK ve vergi ödemelerinin maliyeti,
• Kan bankacılığı için kullanılan araç kirası, bina kirası, elektrik, su, doğalgaz vb. giderleri,
• Kan bankacılığı için gerekli ve belirli bir amortisman ömrü olan demirbaş alım giderleri,
• Faaliyetin daha sağlıklı şartlarda sürdürülebilmesi ve artan kapasiteyi karşılayabilmesi için bina inşaat ve tadilat giderleridir.
Türk Kızılay’ın KAN VE KAN BİLEŞENLERİ KONUSUNDA ÜCRET BELİRLEME DURUMU SÖZ KONUSU DEĞİLDİR. Yukarıda bahsedilen maliyetler SGK tarafından karşılanmaktadır. Bu tutarın belirlenmesi ise Sosyal Güvenlik Kurumunca toplanan Fiyat Değerlendirme Komisyonu tarafından yapılmaktadır. Belirlenen tutar Sağlık Uygulama Tebliği’nin (SUY) “Tanıya dayalı işlemlerin kapsamı” başlığından karşılanmaktadır. Bu komisyon tarafından Türk Kızılay’dan maliyet verisi istenmemektedir.
SGK tarafından belirlenen tutar, Türk Kızılay tarafından gerçekleştirilen Kan Hizmet Maliyetini karşılamakta yetersiz kalmakta ve bu durum Türk Kızılay tarafından sübvanse edilmektedir. Kan hizmetlerine SGK tarafından hastaneler üzerinden yapılan ödeme tamamen kan bankacılığı faaliyetlerinde kullanılmaktadır.
Sistemin sürdürülebilirliği Sağlık Bakanlığı’nın uhdesinde olup düzenlemelere ilişkin Türk Kızılay’ın herhangi bir karar verici etkisi bulunmamaktadır.