Plateletler (PLT) kanın pıhtılaşmasında önemli bir rol oynarlar. PLT düşüklüğü, yani trombositopeni, kanınızdaki plateletlerin normal seviyelerden daha düşük olması anlamına gelir. PLT düşüklüğü birçok nedenden kaynaklanabilir ve semptomları kişiden kişiye değişebilir. Bu makalede, PLT düşüklüğünün nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz.
Plateletler, kemik iliğinde üretilen kan hücreleridir ve kanın pıhtılaşmasında önemli bir rol oynarlar. Normalde, yetişkinlerde platelet seviyeleri 150.000 ile 450.000 arasında olmalıdır. PLT düşüklüğü, kanınızdaki plateletlerin normal seviyelerden daha düşük olması anlamına gelir. PLT düşüklüğü, kanama riskini artırabilir ve zaman zaman yaşamı tehdit edici olabilir.
PLT düşüklüğü birçok nedenden kaynaklanabilir. İşte en yaygın nedenleri:
Primer trombositopeni, vücudun kendi kendine bağışıklık sistemi nedeniyle kanın pıhtılaşmasını engelleyen antikorlar üretmesiyle ortaya çıkar. Bu antikorlar, kemik iliğinde platelet üretimini engeller. Primer trombositopeni çeşitli alt tiplere ayrılabilir, ancak en sık görüleni immün trombositopenik purpuradır.
Sekonder trombositopeni, bir başka hastalık ya da durumdan kaynaklanır. Bazı ilaçlar, enfeksiyonlar, kan hastalıkları, kanserler, lupus ve hamilelik gibi durumlar, sekonder trombositopeniye neden olabilir.
Diğer nedenler arasında, kemik iliği hastalıkları, karaciğer hastalıkları, B12 vitamini eksikliği, folik asit eksikliği, kemoterapi ve radyasyon tedavisi gibi tedaviler yer alır.
PLT düşüklüğü belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bazıları, yalnızca kan testi sonuçlarına dayanarak fark edilebilirken, diğerleri daha belirgin olabilir. Belirtiler şunları içerebilir:
Kolayca morarma ve kanama
Burun kanamaları
Dişeti kanamaları
Gözlerde kırmızılık veya kanlanma
Ciltte döküntü veya morluklar
Kanlı dışkı veya idrar
PLT düşüklüğü teşhisi, kan testi yaparak konulur. Kan testi sonuçları, platelet sayısını ve diğer kan hücrelerinin sayısını belirler. Bu testler, bir sağlık uzmanı tarafından talep edilebilir.
PLT düşüklüğü tedavisi, nedenine bağlı olarak değişebilir. Bazı insanlar için tedavi gerekli olmayabilir, ancak diğerleri için kanama riskini azaltmak için tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Tedaviler şunları içerebilir:
PLT düşüklüğüne sahip bazı insanlar için, kortikosteroidler veya immünoglobulinler gibi ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, vücudun kendi kendine bağışıklık sistemini baskılamak ve platelet üretimini artırmak için kullanılabilir.
Ağır kanama durumlarında, platelet sayısı artırmak için kan transfüzonu uygulanabilir. Bu işlem, kan vericisinden alınan plateletlerin alıcının kanına aktarılmasını içerir.
Bazı durumlarda, PLT düşüklüğüne neden olan durumlar cerrahi müdahale gerektirebilir. Örneğin, splenektomi (dalak ameliyatı), bazı primer trombositopeni tiplerinin tedavisinde kullanılabilir.
PLT düşüklüğünün birçok nedeni önlenemez. Ancak bazıları için, aşağıdaki yöntemlerle önlem alınabilir:
Düzenli egzersiz yapmak
Sağlıklı beslenmek
Sigara içmemek
Alkol alımını sınırlandırmak
İlaçlarınızı doktorunuzun talimatlarına göre almak
PLT düşüklüğü, hamilelik sırasında sıkça görülen bir durumdur. Bu, bebek büyüdükçe kan hacminin artmasıyla ilgilidir. Tedavi gerektirebilecek bir durum olmadığı sürece, bu durum genellikle doğumdan kısa süre sonra kendiliğinden düzelir.
PLT düşüklüğü için doğal tedavi yöntemleri arasında, bazı bitkisel takviyeler, özellikle omega-3 yağ asitleri ve çinko bulunur. Ancak, doğal tedavi yöntemlerini uygulamadan önce, mutlaka bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.
PLT düşüklüğü, bazı insanlar için tedavi gerektirmez ve hayatları üzerinde çok az etkiye sahip olabilir. Ancak, ağır kanama riski olan insanlar için, kanama kontrolünü sağlamak için dikkatli olmak gerekir. Kanama durumunda, hemen bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.