Konya’da deprem sonrası oluşan dev bir obruk dikkatleri üzerine toplamıştı. Obruğun depremle bir ilgisi olup olmadığı merak uyandırmıştı. Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık konuyla ilgili kafalarda oluşan soru işaretlerini açıklığa kavuşturdu. Konya'da ortaya çıkan devasa obruk ise böyle görüntülendi...
Obruklarıyla meşhur olan Konya başta olmak üzere pek çok ilde deprem sonrası yeni obruklar görülmeye başlandı.
Depremden 20 gün sonra ortaya çıkan Konya'nın Karapınar ilçesinde kırsal alandaki 37 metre çapında ve 12 metre derinliğinde obruk uzmanlar tarafından incelendi.
Depremlerin obruk oluşturup oluşturmadığı merak edilirken Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, konuyla ilgili AA'ya konuştu.
Yer altında zamanla çözünen kireç taşlarının boşluk oluşturması gibi farklı jeolojik etkenlerle zeminin çökmesi sebebiyle ortaya çıkan obruklar Konya'da sıklıkla görülüyor. Obrukların depremden etkilenip etkilenmediği ise uzmanlar tarafından araştırılıyor.
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obrukların çökme sürecini tetikleyen pek çok faktör olduğunu belirterek "Özellikle yoğun yağışlı dönemden sonra üstteki tabakanın ağırlaşması, yer altında suyun rahat hareket edebileceği bir kanal oluşması, yüzeyin üzerine ağır bir yük konulması, yapay ya da doğal sarsıntılar, obruğun son çökme anını etkileyen faktörlerdir. Depremler de bu faktörlerden bir tanesidir. Depremler, bir obruğun çökmesini hızlandırabilir." dedi.
Obruklarla ilgili uzun yıllardır incelemelerin devam ettiğini belirten Arık, Konya'nın Karapınar ilçesinde oluşan obruğun ölçümlerini gerçekleştirdiklerini söyledi.
Arık, depremden yaklaşık 20 gün sonra ortaya çıkan 37 metre çapında ve 12 metre derinliğindeki obruk hakkında “Doğrudan depremle ilişkisini kurmak oldukça güç ancak bölgede birçok farklı obruğun oluşum zamanıyla deprem oluşum zamanlarını kıyasladığımızda, birkaç deprem oluşum zamanına denk gelen obruk oluşumu var. Obruk oluşumlarının zamanlarının net olarak bilinememesi nedeniyle bu ilişkiyi kurmak oldukça güç, şu anda modelleme çalışmalarımız devam ediyor. 2023 yılı içinde benzer soruların cevaplarını daha detaylı alabileceğimizi umuyorum." dedi.
Yöre halkından aldıkları bilgiye dayanarak bazen depremlerden sonra obrukların oluştuğunu gözlemlediklerini aktaran Arık, "Obrukların oluş zamanlarıyla ilgili kesin veriler olmadığı için en belirgin veriler olarak yöre halkından aldığımız bilgileri değerlendiriyoruz. Burada yaşayan vatandaşların beyanına göre buradaki obrukların depremlerle nispeten ilişkili olduğu ortaya çıkıyor." şeklinde konuştu.
Arık, sahada yaptıkları çalışmalarda faylar ve obruk oluşum koşullarını belirlediklerini ve obruk oluşumuna yatkın alanlarda jeofiziksel araştırmalar (elektrik özdirenç tomografisi vb.) yaparak olası boşluk, kırık, yarık gibi "yapısal süreksizlikler"in boyutlarını hesapladıklarını ifade etti.
Birçok farklı yöntemle obrukların yerini belirlediklerini aktaran Arık, “Bölgede görmeye alışık olduğumuz kuyu şeklinde 700 civarında derin obruk var. Bunun yanı sıra 1800 civarında da çökme yapısı tespit edildi. Sığ derinlikte olanlar 1 metreden az derinliğe, diğerleri de 1 metreden daha yüksek derinliğe sahip. Bölge içindeki obrukların dağılımına baktığımızda en yaygın dağılım Karapınar bölgesinde, bunun yanı sıra Karatay ve Çumra'da, kuzeye gittiğimizde Yunak, Çeltik, Cihanbeyli, Kadınhanı ile Sarayönü'nde obrukların olduğunu biliyoruz." diye konuştu.