Cumhurbaşkanı Erdoğan bizzat duyurdu! Yeni emeklilik sistemi yürürlüğe girecek! Tarihler netleşti... Emekli olamayanlar 2024 yılını beklesin! O tarihten itibaren...
2024-2026 dönemini kapsayan Üç Yıllık Orta Vadeli Program (OVP), ülkenin ekonomik hedefleri ve politikalarını içeren önemli bir belge olarak kamuoyuna sunuldu.
Programa göre, Otomatik Katılım Sistemi (OKS), işverenlerin katkılarıyla birlikte ikinci basamak emeklilik sistemi olan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'ne (TES) dönüşecek. Bu dönüşümün yasal düzenlemesi 2024 yılının dördüncü çeyreğinde hayata geçirilmesi planlanıyor.
Otomatik Katılım Sistemi (OKS), 2017 yılında başlayan bir sistem olarak, Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) çalışanların maaşlarından yüzde 3 kesilerek BES'e katılmasını sağlamıştı. Çalışanlar, istedikleri takdirde bu sistemi terk edebilir veya devam edebilirler.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), emeklilik döneminde gelir kaybını telafi etmeyi amaçlayan bir sistemdir. Çalışma hayatları boyunca ek emeklilik geliri oluşturmayı hedefliyor. Bu sistem, çalışanlar, işverenler ve devlet tarafından finanse edilen katkılara dayanmakta ve bu katkılar emeklilik yatırım fonlarına yönlendirilir.
Programa göre, karma TES'e dahil olan tüm çalışanlar, daha sonra isteğe bağlı TES'e geçiş yapma hakkına sahip olacaklar. Bu geçiş sürecinde, mevcut kıdem tazminatı hakları korunacak ve yeni sisteme aktarılacaklar. Ancak bu geçiş işçinin hak kaybı yaşamadan gerçekleşecek.
Kıdem tazminatı sistemi, brüt ücretin yüzde 8,33'ünü kıdem tazminatı olarak alan işçiye sahiptir. Karma TES'te ise bu oran yüzde 5,33 kıdem tazminatı ve yüzde 3 işveren katkısı olarak değişecek. Bu değişiklik, çalışanların kıdem tazminatı haklarını korurken, yeni sisteme geçişlerini mümkün kılacak.
Çalışan, iş değişikliği veya istifa durumunda da haklarını koruyacak bir sistem kurulacak. İşçi, işten çıkarılması veya istifası durumunda bireysel fon hesabındaki biriken tutarı koruyacak. Bu tutar, işçinin son iş yerindeki çalışma süresine bağlı olarak işveren katkısı ve devlet katkısı şeklinde ayrılacak ve gelecekteki emeklilik hakları için saklanacak.
SGK Emekliliği ile Uyum: TES, ikinci basamak bir emeklilik sistemi olarak tasarlandı ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamındaki birinci sütun emeklilik sistemiyle ayrılmaktadır. Bu nedenle, çalışanlar SGK'den emekli olduklarında ayrıca TES kapsamında ikinci bir emekli aylığı almaya hak kazanacaklar.
Çalışanlar, emeklilik yaşına ulaştıklarında bireysel fon hesaplarındaki birikimlerini alabilecekler ve bu tutar aylık olarak ödenecek. Sistemden çıkış şartları, çalışanların emeklilik yaşına ulaşmaları veya belirli özel durumları içerecek.
Toplu ödeme hakkı mevcut olacak ve birikimler emeklilik döneminde gelir kaynağı olarak kullanılabilecek. Ancak kişinin hak kaybı yaşamadan emeklilik yaşını doldurması durumunda, birikimlerini düzenli aylık ödemeler olarak alabilecek.
Bu yeni emeklilik sistemi, 60 yaşını doldurmamış katılımcılar için bazı özel durumlarda kısmi çıkış hakkı sunmaktadır. Katılımcılar, bireysel emeklilik hesaplarında birikmiş fonlarından talep etmeleri halinde, belirli koşulları karşıladıklarında kısmi çıkış yapabilirler. Bu koşullar şunları içerir:
Ayrıca, katılımcılar birden fazla yararlanım durumu yaşadıklarında, kısmi çıkış hakkından yararlanabilirler. Ancak bu durumda, kısmi çıkış oranı her halükarda bireysel emeklilik hesabındaki birikim tutarının yüzde 20'sini geçmemelidir.
Karma TES ve isteğe bağlı TES kapsamında farklı katkı oranları uygulanacak. İşçinin katkı payı, aylık kazancına bağlı olarak değişecektir ve çalışanlar bu oranı talep etmeleri halinde artırabilecek.
Bireysel fonlara devlet katkısı nakit olarak yapılacak ve fonların yatırımı emeklilik yatırım fonları aracılığıyla gerçekleştirilecek. Çalışanlar, fon seçimini kendileri yapacaklar ve bu fonlar gerçek getiriye göre değerlenmeye devam edecek.