Son yıllarda herkesin hayatına giren sosyal medya, insanların saatlerini verdiği bir alana dönüştü. Ancak durum, sosyal medya mecralarının hayatımıza yerleşmesinden sonra, yalnızca ‘zamanımızı verdiğimiz’ bir şeyin ötesine geçti.
Aralarında uzun mesafeler olmasına rağmen arkadaşlar ve aile ile etkileşim halinde olmak, binlerce yıldır insanoğlunun bir endişesi olmuştur. İnsanlar, sosyal ilişkilerinde her zaman iletişime bel bağlamışlardır. Yüz yüze görüşmeler imkansız olduğunda, insanlar, pek çok yaratıcı çözüm geliştirdi.
Günümüzün dijital çağında, sosyal medya günlük hayatımızın giderek daha önemli bir parçası haline geliyor. Sosyal medyadan önce, haberleri takip etmek istiyorsanız, sabahları gazete bayisine gitmemiz gerekiyordu. Bugün, son gelişmeleri ve haberleri çevrimiçi olarak haber çıkar çıkmaz alıyoruz.
Öte yandan, milyarlarca kullanıcısı olan yüzlerce sosyal medya platformu, birçok insan için gelir kapısına dönüştü. ‘Influencerlık’ diye tabir edilen bu meslek, birçok genç ve çocuk için bir hedef oldu. Kısa yoldan para kazanma yöntemi olarak görülen bu alan, herkesin ağzını sulandırıyor. Madalyonun bir yüzü bu şekilde dururken, diğer yüzünü kimse düşünmüyor.
Etkileyici gözüken bu pazarın 2021'de 13,8 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilirken, sosyal medyada gördüğümüz yaşam tarzları gerçekten uygulanabilir bir kariyer yolu mu? Parlak dış görünüşünün altında istikrarsız gelir, cinsiyete, ırka ve engelliliğe dayalı ücret eşitsizliği ve akıl sağlığı sorunları yatıyor.
Bu yılın nisan ayında İngiliz parlamentosunun bir raporunda, ücret eşitsizliği, influencer endüstrisinde önemli bir sorun olarak tanımlandı. Cinsiyet, ırk ve engellilik temelinde ücret farklılıkları vardır. Raporda ayrıca "yaygın bir istihdam desteği ve koruması eksikliği" olduğu kaydedildi. Influencerların çoğu serbest meslek sahibidir, genellikle tutarsız gelir ve izin gibi kalıcı istihdamla birlikte gelen korumaların eksikliği yaşar.
Serbest meslek sahibi olmanın riskleri, bu alanda standartların olmaması ve çok az ücret şeffaflığı nedeniyle daha da artmaktadır. Etkileyenler genellikle kendi değerlerini değerlendirmeye ve çalışmaları için ücret belirlemeye zorlanır. Sonuç olarak, içerik oluşturucular genellikle kendi yaratıcı emeğini hafife alır ve birçoğu neredeyse parasız çalışır.
Influencerlar ayrıca, genellikle algoritmaların insafına kalır. Platformlar, algoritmaları hakkında çok az ayrıntı paylaşıyor, ancak nihayetinde sosyal medyada kimin ve neyin görünürlük ve etki kazanacağını onlar belirliyor.
Algoritma Uzmanı Kelley Cotter, Instagram fenomenleriyle yaptığı çalışmada, etki arayışının nasıl "bir görünürlük oyununa" dönüştüğünü vurgularken, “Influencerlar, platformla ve algoritmasıyla, görünürlükle ödüllendirileceğini umdukları şekillerde etkileşime girer. Araştırmamda, etkileyicilerin hayatlarının giderek daha fazla mahrem anlarını paylaştıklarını ve gündemde kalmak için durmaksızın gönderiler paylaştıklarını gördüm” dedi.
Sürekli çevrimiçi olmak, en nihayetinde, fenomen endüstrisinin en yaygın sorunlarından birine yol açar: akıl sağlığı endişeleri. Influencerlar, platform çalışma alanlarına ve izleyicilere günün veya gecenin herhangi bir saatinde bağlanabilir, yani çoğu için artık iş ve yaşam arasında net bir ayrım yoktur. Sosyal medya hesabının kazandığı konumu kaybetme korkusuyla birleştiğinde bu, fenomenlerin aşırı çalışmasına ve tükenmişlik gibi zihinsel sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalmasına yol açabilir.
Influencer olmak giderek daha fazla insana çekici gelse de, endüstrinin karanlık yüzünün görünür kılınması ve diğer sıkıntılı noktaların iyileştirilmesi gerekiyor.