Yargıtay, TİP Milletvekili Can Atalay'ın tahliye edilmemesinin "hak ihlali" olduğuna hükmeden AYM üyelerine suç duyurusunda bulundu. Hukuk tarihinde bir ilk olan suç duyurusunu değerlendiren hukukçular, tüm mahkemelerin AYM kararlarını yerine getirmekle yükümlü olduklarını ifade etti. Ceza Hukuku Profesörü Adem Sözüer, olayın "tüm yargı sistemini işlevsiz bırakma girişimi" olduğunu söylerken, Anayasa hukukçusu Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu da durumu "bir yargı darbesi girişimi" olarak tanımladı.
Geçtiğimiz mayıs ayında yapılan genel seçimde Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) milletvekili seçilen Av. Can Atalay, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) "hak ihlali" kararı vermesine rağmen hala tahliye edilmedi. Bunun yanında Yargıtay 3. Ceza Dairesi, hukuk tarihinde bir ilke imza atarak Can Atalay hakkında ihlal kararı veren AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu.
Daha önce Atalay'ın mahkumiyet kararını onayan daire, önceki kararının doğru olduğunda ısrar ederek AYM'nin ihlal kararına uyulmamasına karar verdi. Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Atalay'ın milletvekilliğinin de düşürülmesi için de TBMM'ye bildirim verdi.
Siyaset gündemine oturan suç duyurusu hakkında değerlendirmelerde bulunan hukukçular ise, tarihte görülmemiş bu olayın hiçbir şekilde kabul edilebilir olmadığını vurguluyor.
Ceza Hukuku Profesörü Adem Sözüer, "Anayasal yetkiyle görev yapan Anayasa Mahkemesinin kararlarının uygulanmasını önleme fiilleri, sadece Anayasa Mahkemesini değil tüm yargı sistemini işlevsiz bırakmak girişimidir" değerlendirmesinde bulunarak, HSK'nın devreye girip AYM'nin Can Atalay kararının uygulanmasını sağlaması gerektiğini ifade etti.
Prof. Dr. Adem Sözüer
Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İzzet Özgenç, "Yargıtay'ın TBMM'ye milletvekilliği düşürülmesi talimatı vererek haddini aştığını" belirtip, Yargıtay Başkanı ve karara imza atan herkesin istifa etmesi gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. İzzet Özgenç
Anayasa hukukçusu Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, AYM üyelerine suç duyurusuna ilişkin "Bu mütalaa bir operasyondur, AYM'nin kararını geçersiz ve değersiz kılmaya yönelik bir yargı darbesi girişimidir" dedi.
Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu
Yargıtay Onursal Başkanı Prof. Dr. Sami Selçuk, "Yargıtay'da böyle bir karar verilebileceğine ben inanmıyorum. Bu olamaz" diyerek, "Anayasa Mahkemesi'nin kararına herkes uymak zorundadır. AYM hak ihlalleri konusunda yetkili makamdır. Ortada bir hak ihlali varsa burada son sözü söyleyecek olan AYM'dir" ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Sami Selçuk
Anayasa Mahkemesi Eski Ropörtörü Anayasa Hukuku Profesörü Osman Can, Yargıtay'ın suç duyurusuyla ilgili "Cümle kurmakta zorlanıyorum. Anayasa Mahkemesi anayasal yetkisini kullandığı için, anayasal yetkisine aykırı davranan Yargıtay tarafından suçlanıyor ve üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunuluyor. Devletin çöküşünü başka nasıl tarif edebiliriz ki?" yorumunu yaptı.
Prof. Dr. Osman Can
Eski İstanbul Barosu Başkanı, Ceza ve Ceza Usul Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ümit Kocasakal, konuyla alakalı "Bir yerel mahkeme ile yüksek yargı organının, Anayasa Mahkemesi'ne, üstelik kabul edilemeyecek bir üslup ve biçimde meydan okuması, adeta aba altından sopa göstermesi hukuk devleti ve anayasal düzen açısından gerçek anlamda bir beka sorunudur" diye konuştu.
Prof. Dr. Ümit Kocasakal
Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Profesörü Mahmut Koca, olayla ilgili, "Yargıtay 3. CD.'nin 8.11.2023 tarihli kararı, dili, üslubu, içeriği ve sonuçları itibariyle sorunlu bir karardır. TBMM ve Anayasa Mahkemesinin yetkisini belirlemek Yargıtayın görevi değildir. AYM'nin kararı hatalı da olsa buna "uymama" kararı verilemez" dedi.
Prof. Dr. Mahmut Koca
Anayasa hukukçusu Doç. Dr. Tolga Şirin, Yargıtay Cumhuriyet Savcılarının suç duyurusuna ilişkin "Hukuk fakültelerinde “sorunlu örnek” olarak ele alınacak denli hatalarla dolu bir mütalaayla karşı karşıyayız. Yargıtay’ın böylesi sorunlu gerekçeleri itibara almayacağını umuyoruz" dedi.
Doç. Dr. Tolga Şirin
Hukukçu Gönenç Gürkaynak, Anayasa Mahkemesi'nin tüm mahkemeleri bağlayan en üst merci olduğunu vurgulayarak, "Bu karara imza atan Yargıtay 3. Ceza Dairesi hakimlerinden herhangi birinin "sizce Anayasa Mahkemesi ne işe yarar, görevi nedir ve bu görevi nasıl ifa eder" sorusuna Anayasal çerçevesi içerisinde doğru cevap verip de imza attıkları bu kararla da o verdikleri cevapla tutarlı kalmaları mümkün değildir" ifadelerini kullandı.
Gönenç Gürkaynak
Yargıtay'ın AYM hamlesi bir çıkmaz: Soruşturma izni vermeye üyelerin sayısı yetmiyor
AK Partili Yazıcı’dan Yargıtay’ın AYM kararına sert tepki: Yazık çok yazık
Yargıtay'dan AYM üyeleri hakkında suç duyurusu