Türkiye'deki hastaneler hastalıktan kırılan insanlarla dolu. Öyle ki geçtiğimiz günlerde Türk Yoğun Bakım Derneği Başkanı, yoğun bakımların tamamen dolu olduğunu açıklamıştı. Öte yandan acillerde de aynı durum söz konusuyken insanlar resmen “X” salgınından kırılıyor.
Son zamanlarda ülkemizde ciddi bir salgın söz konusuyken, hastaneler hastalıklardan şikayetçi insanlarla dolup taşıyor. Özellikle de aynı belirtileri gösteren ve hastanelere koşan insanlar aynı yanıtı alıyor. Lakin hem ülkemizde hem dünyada yeni bir salgın olma ihtimaline karşı bir panik söz konusu. Bu kapsamda gündeme gelen ”X” salgınının ne olduğu merak ediliyor. İşte detaylar…
Davos'ta gerçekleşen Dünya Ekonomik Forumu'nda gündeme oturan bir konu var: "X hastalığı." Bu terim, sağlık uzmanlarının, olası bir pandemiye karşı alınabilecek önlemleri tartıştığı bir panelde kullanıldı. Aynı zamanda, aşırı sağcılar tarafından komplo teorileri üretilen bir konu oldu. Türkiye'de ve dünyada artan üst solunum yolu enfeksiyonları, bu tartışmaların arka planını oluşturuyor. Kovid-19 pandemisinin getirdiği alışkanlıklar, yani maske kullanımı, yeniden gündemde. Peki, bu "X hastalığı" nedir ve sağlık uzmanları bu konuda ne düşünüyor?
"X hastalığı" aslında belli bir hastalığı belirtmiyor. Bu terim, gelecekte karşılaşabileceğimiz, henüz tanımlanamamış bulaşıcı bir hastalığı ifade ediyor. Dünya Sağlık Örgütü, 2018 yılında, bilinen bulaşıcı hastalıkların yanı sıra, bu potansiyel tehdidi de öncelikli hastalıklar listesine ekledi. Bu, gelecekteki salgınlar için bir uyarı niteliğinde.
Dünyanın Kovid-19 pandemisine hazırlıksız yakalanmasının ağır sonuçları oldu. Gates Vakfı’nın desteklediği bir araştırmaya göre, pandemi dünyaya yaklaşık 16 trilyon dolar zarar verdi. Oysaki, 124 milyar dolarlık bir küresel yatırımla, beş yıl içinde dünyayı salgınlara karşı daha hazırlıklı hale getirmek mümkün görünüyor.
Dünya Sağlık Örgütü, X hastalığının Kovid-19’dan 20 kat daha ölümcül olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Kovid-19 nedeniyle yaklaşık yedi milyon insanın hayatını kaybettiği düşünülürse, bu çok ciddi bir uyarı. Sağlık uzmanları, başka bir pandeminin çok daha ölümcül olabileceği ve dünya genelinde tahminen 50 milyon kişinin ölümüne yol açabileceği konusunda da uyarıyorlar.
Davos’taki panelde, sağlık uzmanları, ülkelerin salgın ortaya çıkmadan önce araştırma ve koruyucu tedbirler almasının önemini vurguladılar. DSÖ Genel Sekreteri Tedros Adhanom Ghebreyesus, hazırlıklı olmanın önemine dikkat çekti ve bu tür hazırlıkların tarihte birçok kez yaşandığını belirtti.
AstraZeneca Yönetim Kurulu Başkanı Michel Demare, şirketin, olası bir pandemiye karşı nasıl hazırlık yapılacağı konusunda dünya genelindeki sağlık sistemlerini değerlendirdiklerini belirtti. Bu değerlendirmeler, hastane kapasitelerinin artırılmasını, tedavilerin geniş ölçekte tedarik edilmesini ve sağlık çalışanlarını destekleyici yeni teknolojilerin benimsenmesini içeriyor.
Yapılan araştırmalar, her yıl ortalama en az iki yeni virüsün keşfedildiğini gösteriyor. Bu, ciddi tehditlere dönüşebilecek yeni patojenleri erken teşhis etme ihtiyacını ortaya koyuyor. Bu da, hastalık gözlemlerinin artırılmasını gerektiriyor.
Davos panelindeki bu tartışmalar, sosyal medyada ve aşırı sağcı çevrelerde eleştirilere yol açtı. Bazı sağcı hesaplar, hükümetlerin bu konuyu aşı ve maske zorunluluğu gibi politikaları dayatmak için gündeme getirdiğini iddia ediyor. Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetimindeki bir yetkili, bunun yeni bir bulaşıcı hastalık üzerinden politik manevralar yapmak için kullanıldığını öne sürdü.
Sosyal medyada X hastalığının tartışılması, çeşitli tepkilere neden oldu. Bazı kullanıcılar, bu tartışmaların önemini vurgularken, bazıları ise dünyadaki diğer acil sorunlara dikkat çekti. İngiltere ve ABD'nin Yemen'e yönelik eylemlerine atıf yaparak, X hastalığı tartışmalarının gölgede kaldığını belirten yorumlar da yapıldı.
Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi'nden Dr. Amesh Adalja, pandemilere hazırlanmanın önemini vurgulayarak, bu tür toplantı ve tedbirlerin komplonun bir parçası olduğunu öne sürmenin, asıl amacı gözden kaçırmak anlamına geleceğini söyledi. Johns Hopkins Tıp Fakültesi'nden Dr. Stuart Ray ise, dünya liderlerinin bu konuyu konuşmamasının sorumsuzluk olacağını belirtti.
Türkiye, pandemiye hazırlık konusunda çeşitli adımlar atıyor. Sağlık sektöründe yapılan gelişmeler ve planlar, ülkenin gelecekteki salgınlara karşı daha hazırlıklı olmasını sağlamayı hedefliyor. Bu, ulusal sağlık güvenliğinin bir parçası olarak görülüyor.
Uluslararası işbirliği ve koordinasyon, küresel sağlık güvenliği için kritik öneme sahip. Bu işbirliği, pandemilere karşı etkili bir savunma mekanizması oluşturmak için gereklidir. Küresel sağlık krizlerine karşı mücadelede ülkelerin birlikte hareket etmesi önemlidir.
Yeni teknolojiler ve inovasyon, pandemilere karşı mücadelede büyük rol oynamaktadır. Aşı gelişimindeki yenilikler ve sağlık teknolojilerindeki ilerlemeler, bu alandaki başarıyı büyük ölçüde etkilemektedir.