Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, son 53 yılın en sıcak kasım ayının yaşandığını belirtti. KARAR'a konuşan İklim Uzmanı Dr. Levent Yalçın da bu derece yaşanan sıcaklığın sadece Türkiye bazlı olmadığına dikkat çekti. "Japonya ve Kore başta olmak üzere 51 ülkede sıcaklık rekoru kırıldı" diyen Yalçın, yerkürede enerjinin biriktiğini ve dengenin bozulduğunu ifade etti.
2023 yılı Kasım ayında ekstrem sıcaklıklar: Kasım ayında en düşük sıcaklık -15.3 ºC ile Erzurum’da, en yüksek sıcaklık ise 32.9 °C ile Salihli’de tespit edildi.Türkiye Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki de sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, son 53 yılın en sıcak kasım ayının yaşandığını belirtti. KARAR'a konuşan İklim Uzmanı Dr. Levent Yalçın da bu sıcaklıkların birçok ülkede etkisini gösterdiğini belirtti.
Bakan Özhaseki paylaşımında şu sözleri kullandı: “Meteoroloji Genel Müdürlüğümüzün yaptığı Kasım ayı sıcaklık değerlendirmelerine göre; Son 53 yılın en sıcak Kasım ayını yaşadık. 2023 yılı Kasım ayı ortalama sıcaklığı 12,5 °C olarak ölçüldü. Buna göre, normal sıcaklık ortalamalarının 3,2 °C üzerinde bir sıcaklık gerçekleşti. Kasım ayında; En düşük sıcaklığı -15,3 ile Erzurum’da, en yüksek sıcaklığı ise 32,9 ile Salihli’de tespit ettik.”
"Yerküre kontrol edilemez şekilde ısınmaya devam ediyor" diyen Dr. Yalçın yaptığı sıcaklık değerlendirmesinde sözlerini şöyle sürdürdü:
"Meteorolojik değişkenlere dayalı uç (ekstrem) değer ölçümleri veya kayıtları sıklıkla gündemimizi meşgul ediyor. Artık yapılan her istatistiki çalışma, iklimimizin uçlara doğru, daha da çok ısınma yönünde, gittiğinin teyidi niteliğinde. Tüm ülkelerde milli meteoroloji teşkilatları, bizde de Meteoroloji Genel Müdürlüğü meteorolojik değişkenlerin takibini, ölçümünü ve kaydını tutar, paylaşır. Teknikteki gelişime paralel olarak meteorolojik ölçümlerin hem değişken çeşitliliği artmış hem de yer ve zaman açıklıkları, sıklaşmıştır. Nicelikteki bu büyümenin yanı sıra ölçüm doğruluğu ve belirsizliği gibi nitelik gelişimi de sağlanmıştır."
"Böylece, yığıldıkça iklim verisine dönüşen meteorolojik ölçümler, bilim adamlarının daha doğru çıktılar sağlayan çalışmalar yapmasına da olanak tanımaktadır. Her ne kadar Afrika, Orta ve Kuzey Asya ile Güney Amerika’nın insansız yörelerinden benzer kalitede ölçüm alınamasa da uzaktan algılama teknikleri ile uydular vasıtasıyla meteorolojik değişkenler alan ve zaman boyutlarında takip edilebilmekte."
"Son paylaşılan ölçüm ve istatistikler yerkürenin kontrol edilemez şekilde ısınmaya devam ettiğini teyit edildi. Ülkemiz için 1991-2020 normalleri Kasım ayı ortalama sıcaklığı 9.3 °C olup 2023 yılı Kasım ayı sıcaklığı ise 12.5 °C ile normallerinin 3.2 °C üzerinde gerçekleşmiştir. 2023 yılı Kasım ayı (2010 yılı Kasım ayı ile birlikte), son 53 yılın en sıcak Kasım ayı olarak kayıtlara geçmişti. 2023 yılı Kasım ayında ekstrem sıcaklıklar: Kasım ayında en düşük sıcaklık -15.3 ºC ile Erzurum’da, en yüksek sıcaklık ise 32.9 °C ile Salihli’de tespit edildi.
Bu durum münferit değildir; 30 °C üzerine çıkan onlarca merkez bulunmakta. Yine bu durum yalnızca ülkemize has da değildir. Japonya’da 1872'de kayıtları başlayan Hakodate de dahil 300'den fazla meteoroloji istasyonu, tarihteki en sıcak Kasım gününü kaydetmiştir. Yine Kore’nin başkenti Seul’de de en sıcak kasım ayı yaşanmıştır. Berkeley Earth’ün yaptığı çalışmaya göre 51 ülkede benzer şekilde kasım ortalama sıcaklık rekoru kırılmıştır.
Hava kütlelerinin sinoptik yapıları gereği, zaman zaman bir bölgede uç değerlere doğru değişkenlerin tespit edilmesi, komşu sinoptik alandaki, alçak veya yüksek basınç merkezinin kuvveti, direnci, derinliği ile alakalı olabilmekte ve bu durumlar münferit olarak değerlendirilebilmektedir. Yine bazı durumlarda da küresel hareketlerde, El Nino- La Nina gibi, baskın bir gelişimin, kürenin diğer tarafında aksi yönde etkilere sebep olduğu görülür ki vaka analizlerinde bu ikilik oldukça açıklayıcı bir tarif sağlar.
Ancak şu anki maruz kaldığımız durum, hem komşu basınç merkezleri, yani sinoptik ölçekler için hem de küresel boyuttaki etkileşim için bizi benzer açıklamaları yapmaktan alıkoymaktadır. Tespitim şudur ki, tüm kürede tartışma götürmez şekilde bir enerji birikimi olmuştur ve artarak bu yığılma devam etmektedir. Çünkü alıştığımız tarzda, atmosfer dışından, güneşten, gelen enerji doğru zamanlarda atmosfer dışına yansıtılamamaktadır. Bu yansıtmanın manisi atmosfer içerisinde biriken, karbon başta olmak üzere sera gazlarıdır. Birikimli (kümülatif) olarak artırmaya devam ettiğimiz bu gazlar, yerkürenin enerji bütçesini, dengesini bozdu.
Türkiye verilerini incelediğimde, MGM’ye göre, 1991-2020 ortalama minimum sıcaklıkları (daha çok gece) bu Kasım ayında normallerinin 0.8 °C üzerinde gerçekleşirken ortalama maksimum sıcaklıkları (daha çok gündüz) 4.1 °C üzerinde gerçekleşmiştir. Yani en azından ülkemizin bu ayı için, ısınmanın kaynağının hava kütlesince taşınan ısı enerjisinden (kondüksiyonla ısı aktarımı) ziyade, gündüz güneşi bol görmekten kaynaklı (radyasyonla ısı aktarımı) ısı enerjisi girdisi sağlandığını tespit edebiliriz. Neden sonuç ilişkisi sorgulandığında, bulutlanmanın azlığı bu duruma sebep olmuştur. Şöyle ki, ısınmaya sebep olan radyasyon, geceleri bulutlanma az olduğundan yansıyıp uzaya kaçabilmiş, gündüzleri ise bulutlanma azlığı güneş ışınlarının (radyasyon) yer yüzeyine ulaşmasını kolaylaştırmış ve sıcaklıkları daha fazla artırmıştır.