Basında sansürün ilk kez kaldırılışının yıl dönümünde yine karanlık tablo... Gazeteciler Cemiyeti’ne göre 2023’ün ilk altı ayında 56 gazeteci gözaltına alındı. Meslek örgütleri iktidar ve muhalefete “Gazeteci mesleğini propagandacılıkla karıştıramaz” hatırlatması yaptı.
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, sansürün kaldırılışının yıl dönümünde Türkiye’de gazetecilerin yeni ve ağır sansür yöntemleriyle karşı karşıya kaldığını söyledi. Şiddet uygulanan ve gözaltına alınan gazeteci sayısındaki artışa dikkat çeken Bilgin, 2023’ün ilk altı ayında en az 56 gazetecinin gözaltına alındığını, pek çoğunun görev başındayken zor kullanılarak kelepçelendiğini vurguladı.
Bilgin, 1908’de Türk basınında sansürün ilk kez kaldırılışının yıl dönümü olan 24 Temmuz nedeniyle bugün yaptığı yazılı açıklamada gazetecilere yönelik şiddetin son bulması, yetkililerin hukuka ve temel haklara uyması için çağrı yaptı. Bilgin, “Bugünkü şiddetin nedeni sansür çabasından başka bir şey değildir. Bu nedenle gazeteciler özgürce çalışma atmosferine kavuşmadan kutlayacak bayramımız yoktur. Bugün Basın Bayramı değil, basın özgürlüğü için ortak mücadele günüdür” dedi.
Bilgin, sansür yasası gölgesindeki ilk 24 Temmuz olan bugün artan sansür uygulamalarına dikkat çekti, Gazeteciler Cemiyeti’nin basın özgürlüğü raporlarından bilgiler aktararak kamu yararı ve gazetecilik için mücadele eden herkesi kenetlenmeye çağırdı. Sansür yasası gölgesinde bayram eğil ancak mücadele günü olabileceğini vurgulayan Bilgin “RTÜK yıl başından bu yana televizyon ve radyolara 30 para cezası, 30 kez de program durdurma cezası verdi. Yine en çok Halk TV, Tele 1 ve Fox TV cezalandırıldı. Altı ayda en az 40 gazeteci saldırıya uğradı, 56 gazeteci gözaltına alındı. Yılın ilk altı ayında en az 23 gazeteci ve medya kuruluşu sansür yasası çerçevesinde ‘halkı yanıltıcı bilgi yayma’ suçlamasıyla yargıya muhatap edildi, soruşturmaya uğradı. Bu yılın ilk altı ayında en az 40 şiddet vakası yaşandı” dedi.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu da 24 Temmuz Basın Özgürlüğü İçin Mücadele Günü nedeniyle açıklama yayımladı. Açıklamada, iktidar ve muhalefetin medyaya yönelik tutumu eleştirildi: “Son 23 yıldır bu çabaların sonucunda 12 bini aşkın gazeteci işsiz kalmış, yüzlerce yayın organı kapatılmış, bine yakın gazeteci de tutuklanmıştır. Cezaevinde hâlâ 20 gazeteci bulunmaktadır. Gazeteci; mesleğini, reklamcılıkla, halkla ilişkilerle veya propagandacılıkla karıştıramaz. İlan-reklam kaynaklarından herhangi bir telkin, tavsiye alamaz, maddi çıkar sağlayamaz.”
Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin açıklamasında ise sansüre dikkat çekildi: “Sansür, yasal hakkı olan onlarca basın mensubuna basın kartı verilmemesidir. Sansür, gazetecilerin en basit sorularına dahi muhatap olmamak için birçok yolu deneyip o gazetecileri bakanlıkların önünden geçirmemektir. Tüm bu sansür biçimleri halkın haber alma hakkını engelleyen sistemin birer parçasıdır. İşte bu nedenle basın özgürlüğü için mücadele tüm bu alanlarda verilmelidir.”
Sınır Tanımayan Gazeteciler’in (RSF) 3 Mayıs’ta yayımladığı raporda da Türkiye’de basının içinde bulunduğu karanlık tablo bir kez daha ortaya çıktı. 2022 raporunda 149. sırada bulunan Türkiye, 180 ülkenin olduğu listede 16 sıra daha geri gitti.