Seçim sonrası göreve başlayan ekonomi yönetimi sadeleşme yönünde aldığı kararlara bir yenisini ekledi ve Özet Döviz Pozisyon Raporlaması uygulamasını sonlandırdı. Türkiye’deki tek veri seti olan Sistemik Risk Veri Takip Sistemi’nin kapsamında da güncellemeye gidildi. Merkez, atılan adımların ardından enflasyonda kararlık mesajını sürdürdü.
Yeni ekonomi yönetimiyle birlikte sadeleşme adımları hızla devam ediyor. Öncelikle Kur Korumalı Mevduat Sistemi’nden (KKM) çıkış ve liralaşma yönünde adımlar atılırken, şimdi de Özel Döviz Pozisyon Raporlaması adımlarına son verildi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’i Resmi Gazete’de yayımlandı.
Buna göre, TCMB, 10 milyon TL ve üzeri toplam nakdi ve gayrinakdi kredi bakiyesi bulunan firmaların Özet Döviz Pozisyon Raporlaması uygulamasına son verdi. Mart 2023’te başlatılan uygulama, Temmuz’da 31 Aralık 2023’e ertelenmişti. 2018 yılında TCMB bünyesinde kurulan, reel sektörün döviz pozisyonundaki değişimlerin izlenmesi ve etki analizleri için Türkiye’deki tek veri seti olan Sistemik Risk Veri Takip Sistemi’nin (SRVTS) kapsamında güncellemeye gidildi.
SRVTS’de raporlama kapsamına girecek firmaların tespiti için 15 milyon dolar ve üzeri yabancı para kredi yükümlülüğü yerine toplam 100 milyon TL ve üzeri nakdi kredi bakiyesi veya geçmiş bir yıllık hesap döneminde 500 milyon TL ve üzeri net satış hasılatı/aktif büyüklüğü şartları aranacak.
Böylece SRVTS’de mevcut detaylı raporlama formatı sadeleştirilerek firmaların raporlama işlemlerinde kolaylık sağlanacak. Öte yandan Merkez Bankası’nın son enflasyon raporunda da verdiği mesajlar dikkat çekti. Enflasyonla mücadele konusunda kararlı bir duruşun söz konusu olduğunu ortaya koyan Merkez, piyasada oluşan göstergeler enflasyon beklentilerinde azalmaya işaret etti. Türkiye’nin 2 yıllık tahvil getirisi Salı günü hızlı bir yükselişle yüzde 42’nin üzerine çıkarken 10 yıl vadeli tahvil getirisi ile arasındaki makas da 13 puanı aştı. Böylelikle son dönemin en yüksek negatif getiri eğrisi kaydedildi.
Dolar fiyatları, geçtiğimiz gün Türkiye piyasalarının kapanış saatinde 28,49 TL seviyesinde hareket ederken; düne 28,50 TL’den başladı. Kur, açılış sonrasında 28,52 TL’ye kadar yükselirken, böylelikle piyasalar açıkken gördüğü en yüksek seviyeye ulaştı. Dolar, yüzde 0,06 yükselişle 28,50 TL seviyesinde hareketini sürdürdü. Aynı zamanda dolar, Türkiye piyasalarının kapalı olduğu saatte uluslararası piyasalarda 28,54 TL’ye kadar tırmanırken; 7 Kasım’da sığ piyasada rekor seviyesini 28,64’e çıkarmıştı.
Euro fiyatları da sığ piyasada 30,72 TL’ye kadar çıkarken, böylelikle tarihi zirvesine yaklaşmış oldu. Euro, dün yüzde 0,06 kayıpla 30,48 TL civarında gezindi. Euro tarihi zirvesini 19 Temmuz’da 30,75 TL’ye yükselerek görmüştü. İngiliz sterlini ise 35,00 TL dolaylarında işlem görüyor. Dolar endeksi, yüzde 0,11 oranında yükselişle 105,65 seviyesinde dolandı. Euro/dolar paritesi ise, 1,0687 seviyelerinde hareket ediyor. 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 28,41 seviyesinde, 2 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 41,72 seviyesinde bulunuyor.
Getiri eğrisi aynı risklilik düzeyinde, aynı ölçüde likit ve aynı şekilde vergilendirilen ama vadeleri farklı olan tahvillerin verimleri arasında zamanın belli bir noktasındaki ilişkiyi gösteriyor. Bu eğrinin pozitif eğimli olması, uzun vadeli tahvillerin faizlerinin kısa vadeli tahvillerin faizlerinden daha yüksek olduğunu belirtiyor. Söz konusu eğrinin negatif eğimli olması, uzun vadeli tahvillerin faizlerinin kısa vadeli tahvillerin faizlerinden daha düşük olduğuna işaret ediyor. Getiri eğrisinin eğimini belirleyen unsurlardan biri olarak enflasyon beklentileri öne çıkıyor. Bu nedenle getiri eğrisinin düzleşmesi ya da negatif eğimli bir getiri eğrisi, geleceğe yönelik enflasyon beklentilerinde azalma olarak yorumlanıyor. Bu anlamda düz eğimli veya eğimi azalan bir getiri eğrisi, merkez bankasının sıkı para politikası uyguladığının bir göstergesi olarak algılanabiliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamaya göre, aylık en yüksek reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 2,36, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise yüzde 0,89 oranlarıyla külçe altında gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından, Amerikan Doları yüzde 1,23, Euro yüzde 0,08 ve mevduat faizi (brüt) yüzde 0,06 oranlarında yatırımcısına reel getiri sağlarken; BIST 100 endeksi yüzde 2,87 ve Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) yüzde 6,88 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde; Amerikan Doları yüzde 0,23, Euro yüzde 1,36, mevduat faizi (brüt) yüzde 1,38, BIST 100 endeksi yüzde 4,27 ve DİBS yüzde 8,22 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. BIST 100 endeksi, üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 10,76, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 4,59 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Aynı dönemde DİBS, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 26,14, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 30,26 oranlarında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.
Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde BIST 100 endeksi; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 54,15, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 33,16 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Yıllık değerlendirmede, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından külçe altın yüzde 26,09, Euro yüzde 15,62 ve Amerikan Doları yüzde 7,55 oranlarında yatırımcısına reel getiri sağlarken; mevduat faizi (brüt) yüzde 17,48 ve DİBS yüzde 43,67 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde külçe altın yüzde 8,92 oranında yatırımcısına reel getiri sağlarken; Euro yüzde 0,12, Amerikan Doları yüzde 7,09, mevduat faizi (brüt) yüzde 28,72 ve DİBS yüzde 51,34 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.