Afganistan'da iki yıl önce yönetimi ele geçiren Taliban başlangıçta kadın haklarına saygılı olacaklarını söylese de ilk haftadan kısıtlamalara başlamıştı. Önce kadınların eğitim hakkına yasak getiren Taliban son olarak güzellik salonlarına da engel koydu. Afganistan'daki durumu değerlendiren İnsan Hakları İzleme Örgütü, "Afganistan'da gelecek nesil kadın hemşireler, doktorlar olmayacak" derken ülkenin ekonomik krizle de boğuştuğunu diplomatik temasların ise sorunlara çözüm olmadığını söyledi.
Afganistan, eski Cumhurbaşkanı Eşref Gani hükümetinin 2021'de Taliban tarafından devrilmesiyle beraber özellikle kadınların başta olmak yaşam haklarının sınırlandığı bir döneme girdi.
Taliban yönetiminin başa geçmesiyle nitelikli insan göçü yaşandı, ülkede kalmaya devam edenler ise özgürlüğünden oldu. Taliban sonrası Afganistan'a yönelik tüm uluslararası yardımlar kesildi. Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve ABD Merkez Bankası da Afganistan'ın uluslararası fonlara erişimini kesti.
Başta ılımlı bir imaj çizen Taliban, geçen iki yılda gerçek yüzünü dünyaya gösterdi. Afganistan'da kadınların hayatın neredeyse her alanına katılmaları yasaklandı.
NTV'ye konuşan İnsan Hakları İzleme Örgütü yöneticilerinden Heather Barr yaşanan ihlalleri anlattı. Barr, "Kadınların ve çocukların yaşamı son 2 yılda tamamen değişti. Başta kadın haklarına saygılı olacaklarını söylemişlerdi. Ama daha ilk haftadan kısıtlamalar başladı. Yasaklara sürekli bir yenisi ekleniyor ve nerede duracağını bilmiyoruz" dedi.
Afganistan'da kadınların lise ve üniversiteye devam etmesine izin verilmiyor. Çalışma hayatına katılamadıkları gibi, güzellik salonları ve eğlence mekanlarına gitmeleri de yasak.
Kadınların eğitim için yurtdışına çıkmaları da engellendi. Geçtiğimiz haftalarda bazısı çoktan uçağa binmiş 63 öğrenci, üniversite eğitimi için Dubai'ye gitmekten alıkondu.
Genç kızların eğitimlerinin engellendiğini belirten Barr, "Afganistan'da gelecek nesil kadın hemşireler, doktorlar olmayacak. Şimdiden iki yıl kaybettik." değerlendirmesinde bulundu.
Ekonomisi dış yardımlara bağımlı ülkede, Taliban'a tepki olarak bu kaynağın kesilmesiyle derin bir ekonomik kriz yaşanıyor. Yaptırımlardan en çok zarar kadın ve çocukların gördüğünün söyleyen Barr, "İnsani yardımlar Talibana rağmen Afganistan'a ulaştırılmalı. Nüfusun yarısını ekonomik hayata katılmaktan alı koyan Taliban krizi kötüleştiriyor. Ancak bunu aşmak uluslararası toplumun sorumluluğu." dedi.
İnsan hakları savunucusu Heather Barr, Taliban'la diplomatik temasların çözüm getirmediğini de söylüyor. Barr'a göre, iki yıldır yürütülen temaslar ülkedeki insani durumu iyileştirmeye katkı sağlamadı.