Binlerce vatandaşın hayatını kaybettiği depremde Hatay’ın Erzin ilçesinde tek bir kişi dahi yaralanmadı. Kaçak yapılara müsaade etmediklerini söyleyen belediye başkanı “Bazen kızdılar, insanlarla kötü olduk. Vicdanım rahat” dedi.
Kaçak yapılar tarihte 18 kez ‘affedilirken’ düzenlemelerin sekizi AK Parti döneminde hayata geçti. 2018 seçimi öncesi ‘devletin vatandaşa şefkat eli’ olarak sunulan uygulama ile yaklaşık 10 milyon başvuruda 26 milyar TL toplandı. Depremin yıktığı 10 ilde 294 bin binaya yapı kayıt belgesi verildi. Savcılıklar soruşturma başlatılırken 99 depreminin savcısı Ali Özgündüz, enkazlar kaldırılmadan önce numune alınması gerektiğini bildirdi. Şanlıurfa’daki bilirkişi heyeti ciddi malzeme eksikliği tespit etti.
Hasar almayan yapılar ise bilime uygun proje ve malzeme kullanımının ibretlik örnekleri oldu. Camı dahi kırılmayan İnşaat Mühendisleri Odası Kahramanmaraş İl Temsilciliği binasının inşasında zemindeki suyun temizlendiği belirtildi. 42 bin vatandaşın yaşadığı Erzin’de de tek bir kişi yaralanmadı. Bu durum 99 depreminde hasar görmeyen Tavşancıl’ı akıllara getirdi. Belediye Başkanı Ökkeş Elmasoğlu “Kendi adıma vicdanım çok rahat, hiçbir şekilde kaçak inşaata izin vermedik” dedi.
Maraş merkezli depremin yıkıma neden olduğu Hatay’da afetin merkez üssüne yakın olmasına rağmen Erzin ilçesinde bir yapı bile hasar görmedi. Can kaybının da olmadığı ilçenin Belediye Başkanı Elmasoğlu, bunun kaçak yapılaşmayla mücadelenin sonucu olduğunu vurguladı. Her şeyi kitabına, kuralına göre yaptıklarını belirten Elmasoğlu, depremden önce kimi zaman vatandaşlardan tepki gördüğünü söyledi. İlçedeki durum 1999 depreminde hasar görmeyen Tavşancıl’ı hatırlatırken “Demek ki oluyormuş’ dedirtti.
Kahramanmaraş merkezli 7.7 ile 7.6’lık deprem 10 ilde büyük yıkıma sebep oldu. 6 Şubat’ta meydana gelen deprem nedeniyle 10 ilde OHAL ilan edildi, afetin altıncı günündeki resmi rkamlara göre can kayıpları 21 bin 43’e yükselirken yaralı sayısı 80 bin 97 oldu. AFAD, 12 bin 141 bina ve 66 bin 58 bağımsız bölümün yıkıldığını açıkladı. Öte yandan depremde yıkılan ve afet alanında olup yıkılmayan binalar tartışma yarattı. Vatandaşlar yeni yapılan binaların dahi yıkılmasını sorguluyor. Depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş’tan gelen bir görüntü ise depreme dayanıklı binanın hayat kurtardığını bir kez daha gözler önüne serdi. Etrafındaki tüm yapıların yıkıldığı İnşaat Mühendisleri Odası’nın Kahramanmaraş İl Temsilciliği binası sağlam bir şekilde ayakta kaldı. Binanın camları bile kırılmadı.
Hatay’ın Erzin ilçesi de depremden hasar almadan çıktı. Dikkat çeken ilçenin Belediye Başkanı Ökkeş Elmasoğlu, yıkımın olmamasında kaçak yapıyla mücadelenin önemine vurgu yaptı. Avukat olan ve CHP’den belediye başkanı seçilen Elmasoğlu, bir vatandaşın depremden önce kendisine bina izni vermediği bir vatandaşın tepki gösterdiğini de anlatarak şunları söyledi: “Ben herhangi bir şekilde kaçak yapıya müsaade etmedim, kendi adıma söyleyeyim. Bazen kızdılar, ‘Türkiye’nin tek doğrusu sen misin’ dediler... Kendi adıma çok vicdanım rahat, hiçbir şekilde kaçak inşaata izin vermedik. Ama vatandaşımız izin vermezseniz de bir yolunu bulup bir şekilde kaçak inşaatı yapan var. Kaçak inşaattan ceza yazdığımız kesimler bu kaçak yapılaşmanın önünü yüzde yüz kesemezseniz de belli bir aşamada kesebiliyorsunuz.
Depremden üç - beş gün öncesinde bir vatandaşımız selam verdi, ben selam verdim. Biliyorum biraz sıkıntılı olduğunu çok şey yapmadı. Hayırdır dedim bir şey mi var? Sen biliyorsun dedi, hayırdır dedim “Sen benim binayı yaptırmadın” dedi. Başka yerlerde yapıldı şudur budur ben dedim kimseye izin vermedim dedim bu konuda. Varsa da biz cezasını yazdık gerekeni yaptık diye insanlar bu şekilde alışmışlardı, yani ben onlara da bir şey diyemiyorum. Vicdanım rahat.”
Büyük felakette 1999 yılındaki 17 Ağustos depreminde bütün civar ilçeleri yıkılan ancak bir yapının dahi zarar görmediği Kocaeli’nin Dilovası ilçesine bağlı Tavşancıl akıllara gelmişti. BBC Türkçe, Tavşancıl’ın depremden nasıl etkilenmediğini araştırmış ve 1989 yerel seçimlerinde belediyenin başkanlığını kazanan Salih Gün’ün belediye olarak uyguladığı adımları aktarmıştı. Gün, başkan seçildikten sonra imar planı için Kocaeli Üniversitesi’nden bilim insanlarına başvurmuştu. Bilim insanları hazırladıkları zemin etüt raporunda deprem riskine dikkat çekti. Beldenin Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer aldığı belirtilerek, buna uygun bir plan çizildi. Gün tam da bu rapora uygun adımlar atmıştı.
Depremler daha önceki yılarda getirilen imar afflarını Da gündeme getirdi. Bazı uzmanlar imar aflarının çürük yapı stoğunu artırdığını vurguladı. Kaçak yapılar tarihte 18 kez ‘affedilirken’ bunların sekizi AK Parti döneminde hayata geçti. 2018 seçimi öncesi ‘devletin vatandaşa şefkat eli’ olarak sunulan uygulama ile yaklaşık 10 milyon başvuruda 26 milyar TL toplandı. Depremin yıktığı 10 ilde 294 bin binaya yapı kayıt belgesi verildi.