Yüksek enflasyona bağlı olarak konut fiyatlarında yaşanan fahiş atışlar, özellikle sitelerdeki aidatları da etkiledi. Bir anda yükselen apartman ve site aidatlarını mahkemelik olurken Doç. Dr. Ali Hulki Cihan, yeni kanun hazırlandığını ve kanun çıkana kadar vatandaşların siteye taşınmayı iki kez düşünmeleri uyarısında bulundu. İşte detaylar...
Piri Reis Üniversitesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Hulki Cihan, 1965'li yıların ihtiyaçlarına göre hazırlanan Kat Mülkiyeti Kanunu'nun miadını doldurduğunu belirterek, yeni düzenlemeyle site yönetiminin denetleneceğini, aidat artışlarıyla ilgili nitelikli çoğunluğun karar vereceğini söyledi.
Son dönemde gündemden düşmeyen fahiş site aidatlarıyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Adalet ile İçişleri Bakanlıkları, Kat Mülkiyeti Kanunu'nda değişiklik üzerinde çalışıyor.
Fahiş aidat artışının önüne geçmek için üç bakanlık tarafından yürütülen yeni kanuni düzenlemeye ilişkin bilgi veren Ali Hulki Cihan, Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 1965'te hazırlandığını, bugüne gelinceye kadar bir takım eklemeler yapıldığını ancak mevcut kanunun ihtiyaçları karşılamadığını söyledi.
Ali Hulki Cihan, kanunun küçük apartmanları kapsadığını belirterek, "Kanuna, 2008'de yapılan düzenleme ile sitelere ilişkin 9-10 maddelik bir ek yapıldı ama bu da yeterli olmadı. 1965'li yıların ihtiyaçlarına göre hazırlanan Kat Mülkiyeti Kanunu çoktan miadını doldurdu, bu anlamda yeni bir düzenlemeye ihtiyaç var. Bu kanunun uzmanlar eliyle özellikle de sitelerde hiçbir soruya yer bırakmayacak şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Bağımsız denetimin gelmesinin de şart olduğunu düşünüyorum" diye konuştu.
Kanunun eski olmasının yanı sıra bir de uygulamada problem yaşandığına dikkati çeken Ali Hulki Cihan, Türkiye'de yaklaşık 3 bin 800 site yönetim şirketi olduğunu söyledi.
Ali Hulki Cihan, bu şirketlerin bir kısmının yeterli donanıma sahip olmadığının altını çizerek, şunları kaydetti:
"Bu yetersizlik özellikle büyük sitelerde sorunların daha da büyümesine neden oluyor. Bu şirketlerin yönetimsel anlamda yaptığı hatalar ve eksikler, Türkiye'de bir site yönetimi sorununu gündeme getirdi. Bu yönetim hatalarıyla ilgili hakkını aramak için mahkemeye giden site sakinlerinin açtıkları davaların tamamlanması yaklaşık 5 seneyi buluyor. Kat maliklerinden fahiş aidatlar veya hiç gerçekleşmeyen masrafları kağıt üzerinde göstererek, ek bütçeler alınması siteler için en büyük sorunların başında geliyor."
Ali Hulki Cihan
Yönetimsel hatalara karşı site sakinlerinin daha duyarlı olması gerektiğine vurgu yapan Ali Hulki Cihan, kat maliklerinin yönetimi denetleme, alınan kararları inceleme süreçlerine yeteri kadar katılmadığını ve takip etmediğini söyledi.
Ali Hulki Cihan, site sakinlerinin de hak ve hukuklarını takip etmeleri gerektiğini belirterek, "Kat malikleri olarak yönetim kurulu toplantısına katılmadık ve çıkan yönetim kurulu bütçesine de itiraz etmediysek geçmiş olsun. Yasal süresinin sonunda bu işletme bütçesi kesinleşmiş olur ve her ne kadar fahişte olsa aidatı ödemek zorunda kalırız. Aslında toplantılara katılıp, süreçleri takip edip, itiraz hakkımızı kullanmalıyız. Ancak toplum olarak yasal haklarımızı takip etmiyoruz. Bireysel olarak hepimiz sorumluyuz, sorunu önce kat malikleri yönetim kurulunda çözmeliyiz. İş işten geçtikten sonra bunu dava konusu yapıp kazansak bile bir anlamı olmayacak" ifadesini kullandı.
Ali Hulki Cihan, ülke genelinde kiralarda yaşanan artışlara paralel olarak aidatların da arttığını dile getirerek, bu anlamda aidatlara bir düzenleme gelmesinin şart olduğunu vurguladı.
Yeni düzenlemeyle site yönetim şirketlerine yönelik de bazı değişiklerin gündeme geleceğini aktaran Ali Hulki Cihan, şöyle devam etti:
"Yeni düzenlemeyle her site yönetim şirketi artık faaliyetine devam edemeyecek, bunun için belli sertifikalar alması gerekecek. Site yönetim şirketlerini bağımsız denetçiler denetleyecek ki bunu çok önemsiyorum. Denetçiler tarafından mali bütçeler denetlenecek zira orta ölçekli bir site neredeyse küçük ölçekli bir şirketin sermayesine bedel. Aidat artışıyla ilgili mevcut Kat Mülkiyeti Kanunu'nda oy çokluğu yeterliydi artık nitelikli çoğunlukla karar alınacak. Bu da önemli bir ayrıntı."
Ali Hulki Cihan, yeni düzenlemeye göre, site yönetimine gelecek kişilerin sicillerine de bakılacağına vurgu yaparak, belli suçlardan hüküm almamış kişilerin site yönetiminde yer alabileceğini, bunun da sitelerde zorla yönetimi ele geçiren bir takım illegal grupların önünü keseceğini söyledi.
Türk halkının toplu yaşam kültürüne henüz tam olarak alışamadığını belirten Ali Hulki Cihan, şöyle konuştu:
"Öncelikli olarak site yaşantısında birbirimizin hakkına saygılı olmalı bu kavramı oturtmalıyız. Bunun yanında yasal düzenlemeler de çok önemli. Sonuç olarak, 'fahiş aidat ödemek istemiyorum' diyenlere en azından kanun çıkana kadar sitelere taşınmayı iki kere düşünmelerini tavsiye ederim. Bir siteye taşındığınızda sosyal donatılar nedeniyle bir apartmana göre daha fazla aidat ödeyeceksiniz, bunu bilerek taşının. Eğer bir siteye taşınırsanız da mutlaka yönetimsel süreçleri takip edin, işin ehil insanlara verilmesini sağlayın ve zamanında itiraz hakkınızı kulanın. Tabii bunu iş işten geçmeden yapın."