EYT Dışında, 44-47 Yaş Arası Çalışanlara Erken Yaşta Emeklilik+ 69-90 Gün Çalışana İkramiye
Erken emekli olmak isteyen birçok çalışandan biri de sizseniz, belirli meslekler için erken emeklilik seçeneklerini öğrenmek ilginizi çekebilir. Bu mesleklerde çalışanlar yalnızca daha erken emekli olmakla kalmaz, aynı zamanda 60, 90 veya 180 gün çalıştıkları için ekstra ikramiye de alır. Dolayısıyla, daha erken emekli olmanın bir yolunu arıyorsanız, bu alanlardan birinde kariyer yapmayı düşünebilirsiniz.
Ülkemizde emeklilik yaş, prim gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi çeşitli koşullara bağlı. Bu şartlar işgücüne giriş tarihine göre değişebiliyor, belirli kriterleri sağlayanlar için de erken emeklilik seçenekleri bulunabiliyor. Ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu emeklilik yaşını hesaplarken doğum ve askerlik borçlanmalarını da dikkate alıyor. Dolayısıyla, Erken Emeklilik Programı (EVT) kapsamında olmayanlar,a da erken emeklilik için alternatif seçenekler hala mevcut olabilir.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan yeni yıpranma payı ile belirli mesleklerde çalışanlar artık erken emekliliğe hak kazanıyor. Erken Emeklilik Yasası (EYT) tartışma konusu olmaya devam ederken, birçok vatandaş standart yaştan önce emekli olmanın yollarını arıyor. Yıpranma payı, belirli mesleklerde çalışanlara, yaptıkları işin zorluklarını kabul ettiği ve yaş şartında bir indirim sağladığı için diğerlerine göre daha erken emekli olma fırsatı veriyor. Zor koşullar altında çalışma karşılığında kazanılan primler de erken emekliliğe uygunluğun belirlenmesinde rol oynuyor.
Tam bir yıl çalışmış ve 15-18 aylık çalışmaya eşdeğer prim ödemesi olan çalışanlar, kazandıkları ek prim günleri sayesinde erken emekliliğe hak kazanabilir. Bu, diğer koşulları ve gereklilikleri karşıladıkları sürece, çalışanların standart yaştan daha erken emekli olmalarının yolunu açıyor.
Çeşitli meslek gruplarından çalışanlar, yıpranma payı programı aracılığıyla erken emeklilik seçeneğine sahip. Fiziksel olarak zorlayıcı işlerde çalışanlar bu fırsattan yararlanabilir. Yıpranma payı ile emeklilik için gerekli yaş düşebiliyor. Yorucu pozisyonlarda çalışan bireyler, yılda 60-90 gün arasında değişen ek emeklilik günleri alıyor. Madencilik ve yeraltı işleri gibi bazı meslekler için 180 günlük ek yıpranma payı alınabiliyor. Ancak, prim gün sayısı gibi karşılanması gereken belirli şartlar da var. Madenciler için 1.800 prim günü gerekirken, diğerleri için 3.600 fiili hizmet saati gerekiyor. Tek bir yılda 180 günlük yıpranma payından yararlanabilecek meslek madencilik ve yeraltı sektörü.
Asit imalatı yapan atölye ve fabrikalar
Basın ve gazetecilik işlerinde görev yapanlar
Ceza infaz kurumu personelleri
Cıva üretim işleri
Cumhurbaşkanlığı yardımcıları ve bakanlar
Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar
Emniyet, polis ve MiT mensupları
Radyoaktif işlerde çalışanlar,
Sahil Güvenlik Komutanlığı,
TBMM yasama organı üyeleri
Türk Silahli Kuvvetleri
TRT'de haber hizmetinde görevli olanlar
Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar
Su altında çalışmayı gerektiren işlerde görev alanlar
Alüminyum, kok, döküm ve çimento fabrikası işçileri
Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar
Diş hekimi
Doktor
Eczacı
Ebe
Hasta bakıcı
Hemşire
İtfaiye ve yangın söndürme işlerinde çalışanlar
İhtiyat pilotları
Termik santrallerde çalışanlar
Toplum sağlığı teknisyenleri
Yıpranma payı yoluyla erken emeklilik, fiziksel olarak zorlayıcı işlerde çalışanlar için bir ayrıcalık. Belirli mesleklerde çalışanlar daha yüksek bir prim alarak daha düşük bir emeklilik yaşı elde eder. Yıpranma payı olarak da bilinen ek fiili hizmet süresi günleri, 5 ila 10 yıl gibi kısa bir sürede erken emekliliğe olanak sağlar.
Yıpranma payının hesaplanması çalışanın istihdam süresine ve zorluğuna dayanır. Hak sahibi olabilmek için çalışanın yıpranma payı programı kapsamındaki işlerde en az 3.600 gün çalışmış olması gerekir. Her yıl ilave 90 günlük fiili hizmet süresine neden olan meslekler için ise; 12 aylık bir dönem 15 aylık çalışmaya eşdeğer kabul edilir.
8 Eylül 1999 tarihinden önce, yıpranma payının tamamı çalışanın emeklilik süresinden düşülüyordu. Bu tarihten önce çalışmaya başlayan memurlar için de yıpranma payının yarısı, emeklilik yaşından iniliyordu. Ancak, yıpranma payı hem emekli aylıkları hem de ikramiyeler üzerinde olumlu bir etkiye sahip.