İskoçya Başbakanı Yusuf'un Cumhurbaşkanı Erdoğan'la Dubai'deki COP28'de bir araya gelmesi Birleşik Krallık'ta 'protokol krizi' yarattı. Dışişleri Bakanı Cameron, görüşmede bir Dışişleri yetkilisinin hazır bulunması gerektiğini vurgulayarak, protokolün daha fazla ihlali halinde yaptırım uygulayacaklarını duyurdu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İskoçya Başbakanı Hamza Yusuf ile BM İklim Zirvesi'nde yaptığı Gazze görüşmesi, Britanya'da protokol ihlali gerekçesiyle kriz yarattı. İngiltere Dışişleri Başbakanı Cameron, görüşmenin bir İngiliz yetkili olmaksızın yapılması nedeniyle İskoç bakanları Dışişleri Bakanlığı desteğini çekmekle tehdit etti. Yusuf, Erdoğan ile görüşmenin ardından İngiliz hükümetinin resmi pozisyonu ile ters düşerek İsrail'e Gazze'de acil ateşkes çağrısında bulunmuştu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın İskoçya Başbakanı Hamza Yusuf ile BM İklim Zirvesi'nde yaptığı Gazze görüşmesi, Britanya'da protokol ihlali gerekçesiyle kriz yarattı. İngiltere Başbakanı David Cameron, görüşmenin bir İngiliz yetkili olmaksızın yapılması nedeniyle İskoç bakanları Dışişleri Bakanlığı desteğini çekmekle tehdit etti.
Söz konusu görüşme, Dubai'deki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28'inci Taraflar Konferansı (COP28) kapsamında düzenlenen Dünya İklim Eylemi Zirvesi sırasında, 1 Aralık günü gerçekleşmişti. Yusuf, bu görüşmenin ardından yaptığı X paylaşımında, İngiliz hükümetinin resmi pozisyonu ile ters düşerek İsrail'e Gazze'de acil ateşkes çağrısında bulunmuştu.
Venedik'te COP28 protestosu: Zirve ilerleme kaydetmiyor
İngiliz basınındaki haberlere göre, kabineye geçen ay dışişleri bakan olarak dönen Cameron, İskoçya'da iktidardaki İskoç Ulusal Partisi'nin (SNP) Dış İlişkiler Bakanı Angus Robertson'a bir mektup yazarak, bu görüşmenin protokol ihlali olduğunu savundu. Mektupta, İskoçya hükümetinin Dışişleri, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi'ne (FCDO) görüşme konusunda 'yeterince erken bilgi vermeyi' temin ettiği ama bunu yapmadığı belirtildi.
COP28'de 'fonlar ihtiyaç duyan toplumlara ulaşmıyor' mesajı: Trilyonlarca dolarlık yatırım nasıl yapılacak?
Cameron, bu gecikme nedeniyle görüşmeye hiçbir İngiliz yetkilinin katılamadığını, bu durumun da İngiliz Milletler Topluluğu hükümetlerinin denizaşırı seyahatlerindeki protokolleri ihlal ettiğini belirtildi. Mektupta, bir FCDO yetkilisi bulunmadan yapılacak benzer görüşmelerin, İskoçya'ya FCDO desteğinin çekilmesi ile sonuçlanacağı belirtildi. Aynı zamanda, İngiliz hükümetinde İskoç hükümeti ofislerinin varlığının da gözden geçirileceği tehdidinde bulunuldu.
COP28’de fosil lobisi atağı: Sayıları dört kat arttı
İskoçya Başbakanı Yusuf'un sözcüsü ise görüşmeye bir İngiliz yetkilinin davet edildiğini söyleyerek Cameron'ın çıkışına tepki gösterdi. Sözcü, COP gibi etkinliklerde görüşmelerin saatlerinin son anda değişebileceğini ve FCDO temsilcisinin, Erdoğan'ın görüşme için uygun olduğu anda bir başka yerde olduğunu söyledi. İskoç hükümetinden bir kaynak ise Cameron'un mektubunu "çirkin bir aşırı tepki" olarak niteleyip "Bir cumhurbaşkanına 'Biz bekçimizi ararken bir saniye bekler misiniz?' denilemez" ifadelerini kullandı.
İmamoğlu'ndan Dubai'deki COP28'de 'İstanbul' vurgusu: İklim değişikliğine karşı en savunmasız kent
İngiltere ile İskoçya arasında benzer bir gerilim, Camron'ın selefi James Cleverly'nin döneminde de yaşanmıştı. Cleverly, Yusuf'un ağustos ayında İzlanda Başbakanı ile İngiliz diplomatlar olmadan görüşmesi sonrası benzer bir tehditte bulunmuştu. BBC'ye konuşan bir İngiliz hükümeti kaynağı ise Cameron'ın bu konuda "daha sert bir yaklaşım" benimsemek istediğini söyledi.
COP28'de gündem Türkiye! İşte zirvedeki kritik mesajlar...
Kaynak, Erdoğan'la yapılan görüşmenin İngiltere Dışişleri Bakanlığı'na 'çok geç haber verildiğini' ve bu durumun İngiliz dış politikasının altını oyduğunu' belirtti. BBC'ye konuşan bir hükümet sözcüsü de "Bu tür karmaşık zamanlarda Birleşik Kralık'ın dünya sahnesinde tek bir tutarlı ses halinde konuşması her zamankinden önemli" dedi. İngiliz Milletler Topluluğu'na üye ülkelerin dış ilişkileri Londra hükümetine bağlı olarak yürütülüyor.
Yusuf'un Erdoğan'la yapığı görüşme, kendi partisi içinde de ufak çaplı bir kriz yarattı. Süleymaniyeli bir Kürt ve ülkenin ilk mülteci milletvekili olan SNP'li Roza Salih, "Türkiye'nin Suriye'deki Kürtlere yönelik saldırılarını hızlandırdığı sırada gerçekleşen görüşmeden rahatsızlık duyduğunu" söyledi.