Türkiye’de yüksek enflasyon sorunu büyümeye devam ederken, ücretli çalışanların kaybı her geçen gün artıyor. Enflasyonist ortamda parasının değerini korumak isteyen vatandaşlar farklı yatırımlara eğilim gösterdi fakat yine de kaybetti. Şubat ayında hiçbir finansal getiri aracı tüketici enflasyonu ve üretici enflasyonu karşısında yatırımcısını koruyamadı.
Ekonomi yönetiminin aldığı kararlarla birlikte geçen yıl ve bu sene tarihi seviyelere ulaşırken, yeni ekonomi modeli de enflasyona çare olamadı. Enflasyon asgari ücreti bile ezerken, çalışanlar da şubat ayında kaybetti. Ücretlerini korumak isteyen birçok ücretli çalışan ne dövizde ne altında ne de borsada şubat ayında yüzü gülmedi. Şubat ayında hiçbir finansal getiri aracı tüketici enflasyonu (TÜFE) ve üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) karşısında yatırımcısını koruyamazken en büyük düşüş borsada yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre aylık en düşük kayıp, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 0,21, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 1,75 oranlarında zarar ettiren mevduat faizi (brüt)’te gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Amerikan doları yüzde 1,19, euro yüzde 1,72, Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) yüzde 2,23, külçe altın yüzde 3,15 ve BIST 100 endeksi yüzde 7,00 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise Amerikan doları yüzde 2,71, euro yüzde 3,24, Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) yüzde 3,73, külçe altın yüzde 4,64 ve BIST 100 endeksi yüzde 8,43 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.
Altı aylık değerlendirmeye göre BIST 100 endeksi; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 41,35, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 38,91 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken, aynı dönemde Amerikan doları Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 12,95, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 14,46 oranlarında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde BIST 100 endeksi; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 40,38, TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 59,76 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu.
Yıllık değerlendirmede, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından DİBS yüzde 14,05, külçe altın yüzde 21,23, Amerikan doları yüzde 21,86, Euro yüzde 26,15 ve mevduat faizi (brüt) yüzde 34,13 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise DİBS yüzde 2,18, külçe altın yüzde 10,36, Amerikan doları yüzde 11,07, Euro yüzde 15,95 ve mevduat faizi (brüt) yüzde 25,03 oranlarında yatırımcısının yüzü gülmedi.
Türkiye’de siyaset cephesinde yaşanan gelişmeler piyasa göstergeleri üzerinde etkisini hissettiriyor. Türk siyasetindeki gelişmeler, piyasalar tarafından da yakından izleniyor. Geçen Cuma İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in açıklamalarıyla başlayan baş döndürücü siyasi gelişmeleri, pazartesi akşamı Kemal Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adayı olarak gösterilmesiyle sonuçlandı. Yaşanan gelişmeler Türkiye’nin risk priminde düşüşe yol açtı.
Cuma günü Türkiye’nin 5 yıllık risk primi 557 baz puandan kapanmıştı. Seçimlerde daha rekabetçi bir ortam yaşanacağına dair beklenti, piyasalar tarafından olumlu karşılandı. Risk primi pazartesi günü 544, dün ise 514 baz puana kadar geriledi. Böylece Türkiye’nin risk primi iki günde yaklaşık 43 baz puan düştü.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bankaların döviz dönüşümlü KKM’de prim uygulamasına son verdi. Bloomberg HT’de yer alan habere göre, mevcut durumda bankalar TCMB karşı taraflı KKM işlemlerinde müşterilerine faiz dışında birkaç puanlık prim de sunuyordu. Bu uygulamada tabela faizi düşük kalırken, olası bir kur artışında TCMB’nin karşılayacağı fark artıyordu. TCMB tarafından bankalara gönderilen yazıda, dövizden dönüşümlü KKM’de faiz üst sınırının kaldırıldığı hatırlatılarak, müşterilere sunulan primin faize eklenmesi istendi.
Böylelikle TCMB’nin ödeyeceği potansiyel kur farkı düşmüş olacak. TCMB tarafından bankalara gönderilen yazıyla birlikte, TCMB’nin karşı taraf olduğu kur korumalı mevduat işlemlerindeki faiz sınırı kaldırıldı. Daha öncesinde KKM’de faize politika faizinin üzerinde 3 puanlık üst sınır uygulanıyordu. KKM’de faiz üst sınırının kaldırılmasının ardından, bu alana özellikle tüze tarafından yoğun ilgi geldi. Son bir buçuk ayda KKM toplamı 180 milyar lira artış kaydetti. Böylelikle kur korumalı mevduat toplamı 1.55 trilyon lira ile rekor düzeye yükseldi. Aynı dönemde döviz mevduatlarında 12 milyar doların üzerinde düşüş gerçekleşti.