Açıklanan Orta Vadeli Program’ın ardından vergi uzmanları, uygulanacak politikaların yanında otomobilden konuta, kripto varlıktan pırlantaya kadar çeşitli alanlarda yeni vergilerin gelebileceğine yönelik sinyallerin verildiğini belirtti. Ayrıca uzmanlar 80’li yıllarda uygulanan gelir vergisi kapsamındaki ‘hayat standardı esasının’ yeniden hayata geçirileceğine ilişkin de sinyallerin olduğuna dikkat çekti.
2024-2026 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program’da (OVP) vatandaşın vergi yükünü artıracak yeni düzenlemelere işaret ediliyor.
OVP’de yer alan tahminlere göre hükümet, bütçe açığının 2023 için 1,6 trilyon TL, 2024 için 2,65 trilyon TL, 2025 için 1,82 trilyon TL ve 2026 için de 1,82 trilyon TL olacağını öngörüyor.
Sözcü’den Gamze Bal’ın haberine göre, devlet harcamalarının 2025’ten itibaren yavaşlayacak olmasına ilişkin tahmin, bütçe açığını daraltma hedefleriyle orantılı.
Ancak yeni vergiler koyarak ya da vergi oranlarını artırarak bu açığın kapatılması yoluna gidileceğinin işareti, vergi gelirleri tahminlerinde dikkat çeken artışlarla ortaya konuldu.
OVP’de yer alan tahminlere göre hükümet, vergi gelirlerinin bu yıl yüzde 81,4 oranında artarak 4,2 trilyon TL’yi aşacağını öngörüyor.
Vergi gelirlerinin 2024’te yüzde 73 artışla 7,4 trilyon TL’ye çıkması beklenirken, 2025’te bu rakamın yüzde 28,5 artışla 9,6 trilyon TL’ye ve 2026’da ise yüzde 19,3 artışla 11,4 trilyon TL’ye yükseleceği tahmin ediliyor.
OVP’de yer alan vergi düzenlemelerine ilişkin dikkat çeken noktalardan biri, doğrudan vergilere yönelik. İlgili maddede ‘orta vadede doğrudan vergilerin payının artırılacağı’ yazıyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Prof. Dr. Murat Batı, bunun gelir, kurumlar, emlak, MTV ve değerli konut vergisinin kapsamının genişletilip ya da vergi oranlarının artırılacak olması anlamlarının çıkarılacağını söyledi.
“Bu kapsamda gayrimenkul alım-satımlarında ekspertiz zorunluluğu geliyor. Kişiler artık belirlenecek yeni tutar üzerinden harç ödeyecek, müteahhitler de o tutar üzerinden gelir ya da kurumlar vergisi verecek” diyen Batı, “KDV de bu yeni tutar üzerinden, varsa hesaplanacak. Bunun dışında, emlak vergisi yeniden yazılıyor” diye konuştu.
OVP’de vergi düzenlemelerine ilişkin maddelerden biri de karbon vergisiyle ilgili. İlgili maddede karbon vergisi niteliği taşıyan vergilerin yeniden gözden geçirileceği ve tamamlayıcı karbon vergisinin ekonomik etkilerinin analiz edileceği belirtiliyor.
Prof. Dr. Batı, bu maddeyi 2 bin CC ve üstü lüks araçlara yeni ÖTV artışı gelebileceği şeklinde değerlendirdi. Batı, “Bu tarz vergiler kapsamında, benzin ve dizelle çalışan araçların ÖTV ve MTV’sinde artışa gidilip, elektrikli araçlara ise teşvik amaçlı düşük oranlı vergi düzenlemeleri gelebileceğini düşünüyorum” dedi.
OVP’deki vergi düzenlemelerine yönelik bir diğer madde de ‘vergi tabanının genişletilmesine’ ilişkin…
Bu kapsamda, kamu mali yönetiminde sağlıklı gelir kaynaklarının artırılması için vergi tabanının genişletilecek olmasından söz ediliyor. Prof. Dr. Batı’ya göre, bu maddeden hareketle, daha önce vergi alınmayan ürünler de artık vergi kapsamına alınabilir.
Bunlara Kur Korumalı Mevduat (KKM) ve kripto varlıklardan elde edilen gelirleri örnek veren Batı ayrıca, pırlanta ve altın gibi kıymetli madenlerden ÖTV alınmasının da bu kapsamda değerlendirilebileceğini söyledi.
Batı ayrıca, 1982-1998 yıllarında uygulanan gelir vergisi kapsamındaki ‘hayat standardı esasının’ yeniden hayata geçirileceğine ilişkin sinyaller alındığını da bildirdi.
Hayat standardı esası, bazı meslek gruplarının düşük gelir elde ettikleri durumlarda da gelir vergisi ödemek durumunda kalmalarına ilişkin bir uygulama. Örneğin bir doktor, mali müşavir ya da avukat bu yıl zarar etse de hayat standardı esasına göre belirlenen tutarda gelir vergisi ödemek zorunda kalıyor.