İngiltere ve diğer Batı ülkelerinde büyük tartışmalara neden olan göçmenlerin Ruanda'ya gönderilme tasarısı ülkenin parlamentosunun alt kanadı olan Avam Kamarası'nda oylandı. İnsan hakları derneklerinin tepkisini çeken tasarı 313 “evet”, 269 “hayır “oy ile kabul edilmiş oldu.
İngiltere Parlamentosu’nun alt kanadı Avam Kamarası, Ruanda’ya sığınmacı gönderilmesini öngören yasa tasarısını kabul etti.
İngiltere dışında Batı ülkelerinde de tartışma konusu olan ve insan hakları derneklerinin tepkisini çeken tasarı için 313 “evet”, 269 “hayır “oyu çıktı.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, muhafazakar parti içinde “yeteri kadar sert olmadığı” gerekçesiyle eleştirilen tasarıya destek sağlayabilmek için son bir haftadır yoğun çaba içerisindeydi. Oylama öncesi sosyal medya hesabından açıklama yapan Sunak, parti üyelerine "şimdiye kadarki en sert göç karşıtı yasa"yı desteklemeleri çağrısında bulundu.
Sunak, "Bu tasarı bize suç çetelerinin ya da yabancı mahkemelerin değil bu ülkeye kimin geleceğini kontrol etmemizi sağlayacak. Kaçak tekneleri durdurmak için bu tasarıyı desteklememiz gerekiyor” dedi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün Birleşik Krallık direktörü Yasmine Ahmed, sonucu "insan onurunun yenilgisi ve hukukun üstünlüğü açısından çekiç darbesi" olarak nitelendirdi.
NE OLMUŞTU?
İngiliz hükümeti, Nisan 2022'de hazırlanan "Ruanda Planı" kapsamında, düzensiz göçmenleri ve ülkeye yasa dışı yollarla girip sığınma talebinde bulunanları, Ruanda'ya gönderme hedefini açıklamıştı.Pek çok uluslararası kuruluşun tepki gösterdiği karar, Yargıtay ve Yüksek Mahkemece yasaya uygun bulunmuştu.
Söz konusu kararın ardından Haziran 2022'de Ruanda'ya 7 kişiyi taşıyan ilk uçuş ise AİHM kararıyla durdurulmuştu. Bunun üzerine, İçişleri Bakanlığı, Yüksek Mahkemede yeni bir dava açmış, mahkeme de 19 Aralık 2022’de Ruanda uçuşunun yasal olduğuna karar vermişti.
Hükümet ise Temyiz Mahkemesinin kararını Yüksek Mahkemeye taşımış, Yüksek Mahkeme de 15 Kasım'daki kararında Ruanda'ya gönderilecek kişilerin bu ülkede kötü muameleye maruz kalma ve kendi ülkelerine gönderilme gibi riskleri bulunduğunu belirterek planın yasaya uygun olmadığını açıklamıştı.
Daha sonra İngiltere, 5 Aralık'ta Ruanda ile yeni bir anlaşma imzalamıştı.
Bu anlaşmaya göre, İngiltere'nin Ruanda'ya gönderdiği düzensiz göçmenler, İngiltere dışında başka bir üçüncü ülkeye sınır dışı edilemeyecek.
Ruanda'daki diğer sığınmacılarla aynı haklara sahip olacak söz konusu kişilerin yasal talepleri için destek verilecek. Ruanda'nın sorumlulukları bağımsız gözlemciler tarafından kontrol edilecek.
Yasa tasarısıyla Ruanda, düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilebileceği güvenli ülke kabul edilecek.
Ruanda'nın güvenli olduğunu gösterir yasal adımlar ve uygulamaların hayata geçirileceği belirtilirken, Ruanda ise İngiltere'nin uluslararası hukuka bağlı kalmaması halinde ülkesinin anlaşmayı iptal edeceği uyarısında bulunmuştu.
Öte yandan yapılan göç transferi anlaşması uyarınca İngiltere'nin, Ruanda’ya geçtiğimiz yıl 240 milyon sterlin ödeyip, hiç bir göçmeni gönderememesi muhafazakar parti içinde sert tepkilere yol açmıştı.