Vücutta bulunan önemli bez yapılarından biri olan timus bezi nedir? Timus bezi göğsün üst kısmında, her iki akciğerin arasında ve göğüs kemiğinin arkasında yer alır. Aort, pulmoner arter, kalp ve nefes borusunun önünde bulunur. Bir kısmı tiroid bezinin yakınında boyuna kadar uzanabilen, iki lobu bulunan bez dokusudur.
Endokrin, lenf ve bağışıklık sistemlerinin bir parçası olup kendine özgü hormonları üretir. Ayrıca enfeksiyonları temizlemeye yardımcı olan belirli tip bir beyaz kan hücresi üretimi en önemli görevini oluşturur.
Timusu koruyan bağ dokusu kapsülü, septalar aracılığıyla timus dokusunu birbiriyle devamlılık gösteren lobüllere böler. Timus bezini oluşturan her lobülün bir merkez olarak aslandırılan kısmı, medulla adı verilen daha açık renkli bir bölgesi ve korteks adı verilen periferik, daha koyu bir bölgesi vardır. Lenfositler, kapsülün iç ve dış katmanlarını oluşturan kollajen ve retiküler lif katmanları arasında yer alır.
Timus bezi, gebeliğin 12. haftasında fetal bağışıklığın bir parçasıdır ve fetal yaşam ve çocukluk boyunca aktif kalır.
Şekli yaşla birlikte değişen timus bezi, 5 yaş civarında dörtgen bir yapıdadır. Bununla birlikte, ergenlikle birlikte, timus bezi üçgen bir şekle sahiptir. Nefes alma ve kalp atışıyla hafifçe hareket eden yumuşak bir organdır. Büyüklüğü de yaş ile birlikte değişim göstermekte olup en gelişmiş olduğu dönem puberte dönemidir.
Bu dönem de 30-40 gr kadar ağırlığa ulaşmakta olup daha sonraki yaşlarda yağ dokusu ile yer değiştirerek küçülür. Bu küçülme, timus bezinin yetişkinlikte azalan rolünden kaynaklanır. Bağışıklık sistemi, T hücrelerinin çoğunu çocukluk döneminde üretir ve ergenlikten sonra daha az oranda yeni T hücresine ihtiyaç duyar.
Fonksiyonları açısından yapılan çalışmalar devam ederken timus bezi ne işe yarar sorusu zamanla netlik kazanmaya başlamıştır. Timus bezinin vücutta başta bağışıklık sistemiyle ilgili olmak üzere birçok önemli görevleri vardır;
T hücreleri, lenfosit olarak da bilinen bir tür beyaz kan hücresidir. Kemik iliğinde üretilen olgunlaşmamış T hücrelerini almak ve onları yalnızca yabancı hücrelere saldıran işlevsel, olgun T hücrelerine dönüştürmek timus bezinin asıl işlevini oluşturur.
T hücreleri önce çeşitli antijenler sunan epitelyal hücrelerle temas ettikleri timüs korteksinde bulunurlar. Yabancı hücreleri tanımlayan antijenlere yanıt veren olgunlaşmamış T hücreleri, olgunlaşmak, hayatiyetini sürdürmek ve histolojik olarak da medullaya göç etmek için seçilirken, geri kalanı apoptoz yoluyla ölür ve makrofajlar tarafından temizlenir. Bu süreç pozitif seçim olarak adlandırılır.
Endokrin sistem üzerine timus bezinin önemli etkileri mevcuttur;