Cuma günü Münih Güvenlik Konferansı’nda resmen açıklanacak bir araştırmaya göre küreselleşme düşüş trendinde. Düşüş küresel finans kriziyle başladı ancak en büyük etken finansal değil jeopolitik gerilimler.
Deloitte isimli bir danışmanlık şirketinin hazırladığı araştırmaya göre küreselleşme son 20 yıldır gerileme eğiliminde. Gerileme eğilimi 2008 yılındaki dünya finans kriziyle başladı ancak en belirleyici sebep finansal değil özellikle 2018 yılından beri kendisini iyice hissettiren jeopolitik gerilimler.
Deloitte tarafından yeni geliştirilen jeoekonomik göstergelere göre şu anki küresel bağlantılar 20 önceki düzeye düşmüş durumda. Araştırmaya göre 2000’li yılların başında artan ekonomik entegrasyon ve Çin’in 2001 yılında Dünya Ticaret Örgütü’ne dahil olmasıyla zirve yapan küreselleşme tarih oldu.
Genel eğilim uluslararası bağlantıların her alanı için geçerli değil. Öncelikle ticari ilişkiler ve bunun yanında göçlerle oluşan uluslararası ağlar ve dini aidiyetlerle doğan yakınlıklar 2000’li yılların başına göre artmış durumda. 2008 finans krizinden sonra yaşanan ticari ilişkiler ise son bir iki yıl içinde yeniden stabil hale döndü.
Araştırmada 2000’li yılların başından beri düşüş kaydeden olgu ise jeopolitik uzlaşma ve birliktelik. Deolitte bu sonuca BM’deki oylama davranışları, üye olunan askeri organizasyonlar ve yaptırımların şiddetti kriterlerine göre varıyor. Jeopolitik uzlaşma konusundaki en önemli negatif örnekler ABD ve Çin arasındaki gerilimle Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş olarak gösteriliyor.
Araştırma jeopolitik gerilimlerin uzun vadede ekonomik entegrasyonu engelleyip engellemeyeceği konusunda ise bilgi vermiyor. Küreselleşme trendinin düşmesine rağmen uluslararası ticaretin artması ise son yıllarda oluşturulan bölgesel bloklara bağlanıyor. 2016 yılından bu yana Kuzey Amerika’daki uluslararası ticari bağlantılar 10 kat artış gösterdi. Bunun nedeni Trump tarafından 2018 yılında ABD, Kanada ve Meksika arasında imzalanan USMCA ticaret anlaşması.
Deloitte araştırmasına göre ASEAN ülkeleri arasındaki ticari ve sosyal ilişkilere 2016 yılından beri 8 kat arttı. AB ülkeleri ve yakın ülkeler arasındaki 5 katlık bir artış var. Asya’daki ekonomik entegrasyonun artmasının nedenleri arasında CPTPP (Trans Pasifik Ticaret Bloğu), RCEP (Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık) gibi işbirlikleri önemli rol oynuyor.