Rekabet Kurumu'nun fahiş fiyat artışı iddiasıyla haklarında soruşturma yürüttüğü BİM, A101, Şok, CarrefourSA ve Migros zincir marketlerinin de aralarında olduğu gıda üreticisi ve tedarikçisi 20 firma sözlü savunma yaptı.
Fiyatları bilerek yükselttiği iddiasıyla yüksek enflasyonunun nedeni olarak gösterilen zincir marketler ile iktidar ortakları arasındaki gerilim sürüyor.
Birleşik Marketler A.Ş. (BİM) Yönetim Kurulu Başkanı , MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile girdiği polemiğin ardından başkanlığını yaptığı Gıda Perakendecileri Derneği'ndeki (GPD) görevinden istifa etmişti.
, ilçelerindeki BİM şubelerine denetim yaparak çeşitli gerekçelerle geçici kapatma cezası uygulamıştı. Bazı BİM mağazaları da taşlanarak camlarına 'Devlet' yazılmıştı.
Rekabet Kurumu, hızlı tüketim malları sektöründe faaliyet gösteren BİM, A101, Şok, CarrefourSA ve Migros zincir market ile 15 işletme hakkında, 4054 sayılı 'Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'u ihlal ettikleri yönündeki iddialar üzerinden soruşturma başlattı.
Soruşturma kapsamında, sözlü savunma aşamasına gelindi. Rekabet Kurumu'nda 5 Aralık 2022 Pazartesi günü gerçekleştirilen sözlü savunma toplantısına Kurul Başkanı Birol Küle, soruşturma heyeti ve firmaların temsilcileri katıldı.
Birol Küle, hakkında soruşturma yürütülen tarafların yazılı savunmalarının tamamlandığını sözlü savunmaların ise bugün ve yarın yapılacağını söyledi. Ardından, soruşturma heyetine söz verdi.
Soruşturma heyetinin görüşünde, 4054 sayılı 'Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4. maddesinin, rekabeti engelleme nitelikleri olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ile teşebbüs birliklerinin davranışlarını yasakladığı bildirildi.
Soruşturmada yer alan 5 zincir market ile ilgili, "Ulusal zincir marketler arasında, ortak tedarikçiler aracılığıyla kurulan dolaylı temaslar yoluyla, fiyatların veya fiyat artışlarının koordinasyonunun sağlandığı; yine ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat artış tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgilerin paylaşıldığı; fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatların arttığı dönemde henüz fiyat artışı yapmayan perakendecilerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilmek suretiyle söz konusu fiyatların, tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı; rakip fiyatlarının yükselmemesi halinde, ürün özelinde fiyat düşürme (bozma) gibi çeşitli stratejiler yoluyla teşebbüsler arasındaki danışıklılığa uyumun sürekli olarak gözetildiği; böylelikle adı geçen perakendecilerin satışa sundukları pek çok ürünün perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip, topla-dağıt karteli niteliğindeki anlaşma veya uyumlu eylemler yoluyla 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesini ihlal ettikleri sonucuna ulaşılmıştır" denildi.
Söz konusu firmalara, idari para cezası uygulanması gerektiği belirtilirken; Rekabet Kurumu'nun 28 Kasım 2021 tarihli kararıyla teşebbüslere zaten idari para cezasının uygulandığı kaydedildi.
Hukukta 'mükerrer cezalandırma yasağı' olarak da bilinen 'bir kimsenin aynı fiilinden dolayı mükerrer olarak yargılanamaması ve cezalandırılamaması' ilkesi kapsamında soruşturmada para cezasına hükmedilmesine yer olmadığı değerlendirildi.
Soruşturmada yer alan üretici, tedarikçi konumundaki 14 teşebbüse ilişkin, "Zincir marketlerin geleceğe dönük satış fiyatları ve fiyat artış tarihleri gibi rekabete hassas bilgilerinin paylaşımına aracılık etmek suretiyle, perakendeciler arasında koordinasyonun sağlanmasında ve sürdürülmesinde rol oynadıkları, anılan perakendecilerin ise söz konusu koordinasyondan haberdar oldukları ve tedarikçiler tarafından kendilerine aktarılan rakiplere ait bilgileri ileriye dönük fiyatlama kararlarında kullandıkları değerlendirilmektedir" denildi.
Firmalara idari para cezası verilmesi gerektiği kaydedildi. Soruşturmadaki 1 tedarikçi firma hakkında ise herhangi bir bulguya rastlanılamadığı için cezaya yer olmadığı aktarıldı.Yarın savunmaların tamamlanması ardından 15 gün içinde nihai kararın açıklanacağı bildirildi.
Hakkında rekabet soruşturması yürütülen teşebbüsler şöyle: