En kıymetli maden olan altın neredeyse tahtını kaptıracak bir rakiple karşı karşıya kaldı. Bu hurdalar resmen altınla yarışıyor. Çöp diyerek geçilen o hurdalar 7 yılda rekor artışa geçti. Türkiye böylesini hiç görmedi...
Türkiye'de çıkan birçok maden varken ülke için en kıymetlilerden biri altındır. Lakin altının yanı sıra diğer madenlerin değerli olduğu da bir gerçektir. Öyle ki özellikle de çöp olarak düşünülen ve göz ardı edilen bu madenler ve hurdalar önemini bir kez daha gösterdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'ndan alınan veriler gerçekleri ortaya serdi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Madencilik Dairesi Başkanlığı'nın 2017 sonrası verilerine göre, Türkiye'nin madencilik sektöründe altın ve kömür ticareti önemli bir dış ticaret dengesi sorununa işaret ediyor. 2017 - 2023 ilk dört ayı itibariyle altın ticaretinde 51 milyar 434 milyon dolar açık verilirken, demir hurdasında bu rakam 48,1 milyar dolar, ithal kömürde ise 30,5 milyar dolar olarak kaydedildi.
Ekonomim gazetesinde yer alan habere göre; demir çelik hurdasının yarattığı büyük açık, ara uç ürün ihracatındaki yüksek rakamlar sayesinde kısmen düzeltilebiliyor, ancak kömür ticaretinde durum farklı. İhracatın düşük, ithalatın ise yüksek olduğu kömür ticareti sektöründe, 7 yıllık dış ticaret açığı 30,5 milyar dolara ulaşıyor. Bu durum, enerji politikalarında yerli kaynak kullanımına yönelmeden önce birçok ithal kömür santraline izin verilmesinden kaynaklanıyor.
Madencilik Dairesi'nin 27 kalemi kapsayan verilerine göre, 2017 - 2023 (ilk 9 ay) itibariyle üç kalemde (altın, demir çelik ve kömür) toplamda 90 milyar dolarlık açık, diğer sektörlerdeki fazla ile birlikte sektörün toplam dış ticaret açığını 87,8 milyar dolara düşürüyor.
Altın, demir çelik ve kömür kalemlerindeki dış ticaret açığı son yedi yılda 178 milyar dolara ulaşıyor. Bu açığın yaklaşık yarısı altın ticaretinden kaynaklanırken, geriye kalan yarısı taş kömürü, kok kömürü, briket kömürü ithalatı ile metal cevheri, döküntüleri, hurdalar ithalatından kaynaklanıyor.
Türkiye, madencilikte doğaltaşlar, bor ve trona gibi başlıca 27 kalemde fazla veriyor. En yüksek fazla verilen sektörler doğaltaşlar, bor ve trona olurken, krom ve ferrokrom da fazla veren diğer sektörler arasında yer alıyor.
Ancak nadir metaller kategorisinde, özellikle lityum Türkiye için zorlu bir alan olarak öne çıkıyor. Yeni teknolojilerdeki kullanımı artan lityumda Türkiye, ihracatın az, ithalatın ise çok olduğu bir açık veriyor. Kobalt ise Türkiye'nin nadir metallerde daha iyi bir performans sergilediği bir alan olarak öne çıkıyor.
Bu veriler, Türkiye'nin madencilik sektöründe önemli dış ticaret dengesi sorunları yaşadığını ve enerji politikalarında yerli kaynaklara daha fazla odaklanma ihtiyacını gösteriyor.