Lübnan'ın yerel parasının dolar karşısındaki değer kaybı tarihe adını yazdırdı. En küçük esnafın bile para sayma makinesi kullandığı kayıtlara geçerken elektronik ürünler satan bir esnaf piyasada makine kalmadığını söyledi. Reklam panolarını da para sayma makinaları süslerken küçük esnaf bile müşteriden aldığı paranın elle saymanın mümkün olmadığını vurguladı.
2019 yılından bu yana Lübnan'da yaşanan ekonomik kriz yerel parada ciddi bir değer kaybına neden oldu. Krizin başladığı 2020 tarihinde 1 dolar 1500 lira iken bugünlerde 80.000'nin üzerinde işlem görüyor. Lübnan'da 100 dolar bozduran kişiler 80'den fazla banknot ile karşılaşırken en küçük esnaf bile bu paraları sayarken para sayma makinasından yardım alıyor. Para sayma makinesi ile günün çoğunu geçirdiklerini belirten esnaf ise birkaç dürüm ve içecek alan müşterilerin bile parasını elle sayamadıklarını belirtti.
Lübnan'da yaşanan kriz yerel parada değer kaybı olarak karşımıza çıkarken kağıt paradaki kayıp 100.000 lira olarak görülüyor. Krizden önce 100 dolar bozdurulduğunda 100.000 lira için sadece 2 banknot yeterli olurken şimdilerde banknot sayısı 80'in üzerine çıktı. Durum böyle olunca esnaf da parayı yanlış saymamak adına para sayma makinasından yardım alıyor. Büyük işletmesinden küçük işletmesine kadar birçok esnaf para sayma makinesi kullanıyor. Esnafların yanı sıra insanlar evlerine iş yerine ofislerine bile para sayma makinesi almak zorunda kalıyor.
Lübnan ekonomik krizin yanı sıra ülkede ciddi elektrik kesintileri ile de başa çıkmaya çalışıyor. Devlet tarafından kesilen elektrik nedeniyle vatandaşlar da güneş enerjisi ile şarj edilen pillere rağbet etti. Bir süre önce Kent merkezlerinde ve şehir aralarında billboardlarda güneş enerjili pillerin resmi yer alırken şimdilerde para sayma makineleri ve kasalar billboardları süslüyor.
Beyrut'ta Korniş Mezra bölgesinde elektronik ürün satışı yapan Muhammed Halla, para sayma makinesine olan ihtiyaç nedeniyle yetişmekte zorlandığını ancak bu talepten memnun olduğunu belirtti. 6 ay öncesine kadar yalnızca bir tane para sayma makinesi satabildiğini ifade eden esnaf, "Dükkânımızda birçok elektronik ürün var ancak şu an en çok para sayma makinesi satılıyor. Şu sıralar ayda 4 tane satıyorum." sözlerine dile getirdi.
Şimdilerde para saymanın ve korumanın büyük bir önem arz ettiğini belir Halla, para sayma makinelerine neredeyse herkesin ihtiyacı olduğunun altını çizdi. Evde, iş yerinde ya da ofiste para sayma makinelerine ihtiyaç olduğunu belirten Halla, şu an para saymanın büyük bir vakit kaybı olduğunu vurguladı.
Beyrut'un Hamra bölgesinde bir kebapçıda çalışan kasa görevlisi Ahmet Zekeriya da gününün büyük bir kısmını para saymakla geçirdiğini belirtti. Kriz felaketinden önce müşteriden aldığı parayı banknot adetinin az olmasından dolayı saymakta zorlanmadığının altını çizen Zekeriya, "Ancak şimdi birkaç dürüm ve içecek alırsa hemen parayı makine ile saymamız gerekiyor çünkü yetişemiyoruz. Lira artık elle sayılacak durumda değil." şeklinde konuştu.
Para kasası almak için bir mağazaya gelen Beyrutlu Ahmet Sabah da liranın artan hacminden dolayı parayı evde saklamanın da zor olduğunu aktardı. Evde bir çekmece çanta ya da herhangi bir dolapta paraları saklamanın imkansız olduğunu aktaran Sabah, evde 500 doları olan bir kişinin bu parayı saklamak ve korumak için kesinlikle bir kasaya ihtiyaç duyduğunu vurguladı. Daha önceden 500 dolar bozdurulduğunda saklamanın oldukça kolay olduğunu ifade eden Sabah, “Hacim olarak yer kaplamıyordu. Ancak durum çok değişti. Bu yüzden herkes kasaya yöneldi. Herkesin evinde artık bir kasası olmak zorunda." dedi.
2020 yılından bu yana ülkede ithal edilen tüm ürünlerin fiyatının dolar üzerinden alındığı görülmektedir. Liranın dolar karşılığındaki sürekli değer kaybı vatandaşları da zaman zaman zor durumda bırakıyor. Market işletmecileri ve diğer esnaflar neredeyse her gün fiyat etiketlerini değiştirmek durumunda kalıyor.
Lübnan Ekonomi Bakanlığı ithal edilen ürünlerin fiyatının 1 Mart 2023 tarihinden itibaren lira yerine dolar olarak yazılmasına karar verdi. Özellikle marketlerde ülkedeki tüm sektör ürünlerinin fiyatları dolar üzerinden hesaplandığı için faturaya da o günkü kur üzerinden liraya dönüştürülüp fiyat etikete basılıyor.